Læknablaðið - 01.02.1970, Síða 68

34
LÆKNABLAÐIÐ
Margt af venjulegu fólki hefur leiða, þó að sumir viti ekki af
hverju hann stafar. „Ég er miklu skárri núna, læknir,“ sagði húsmóðir
ein, sem ég hafði haft til meðferðar mánuðum saman vegna þreytu og
þunglyndis, „en það eru ekki lyfin frá þér, ég fékk aukastarf.“ Önnur
slík hætti að koma á stofuna eftir að hafa verið marga mánuði á skap-
léttandi lyfjum. Þegar hún heilsaði mér með óþvinguðu brosi, þar sem
hún stóð bak við afgreiðsluborð í hverfisverzluninni, vissi ég, hvers
vegna hún þurfti ekki lengur á hjálp að halda. Aðrir vita, hvað er á
ferðinni og leita undanbragða. Verkamaður með slæman bakverk lét
það dragast, þangað til hann sótti síðasta vottorð sitt, að manna sig
upp og segja: Það þarf ekki mikið af þessu lífi, til að ég tárfelli af leið-
indum. Og blöðin sögðu frá 68 ára gömlum Bandaríkjamanni, sem
hafði orðið fimmtándi á aðalveðreiðum þessa árs. Hann hóf hesta-
mennsku til að sigrast á leiðindum eftirlaunamannsins.
Ég hef verið lánsamur. Frá því ég hóf læknisfræði hafa leiðindi
aðeins plágað mig einu sinni; það var rétt eftir stríðslokin, þegar ég
var vannýttur í Malaya. Mér féll við fólkið, og loftslagið hentaði mér,
en ég hafnaði þátttöku í ábatasömum ,,praxís“, af því að ég áleit vinn-
una of auðvelda og tekjurnar of háar. Ég óttaðist, að huggun mín við
of miklum, uppáþvinguðum tómstundum yrði of mikil víndrykkja, að
ég myndi þola örlög Alvings skipstjóra í Afturgöngum Ibsens. í síðasta
þætti, þegar landflótta sonur, kominn heim frá París, segir móður
sinni, að enginn í borginni hafi lífsánægju eða vinnugleði, sem sé „það
sama, þegar öllu er á botninn hvolft“, þá verður frú Alving skyndilega
ljóst, hvers vegna hinn duglegi ungi eiginmaður hennar hefur koðnað
niður í drykkjuskap og óreiðu. „Hann hefur ekkert markmið í lífinu —
aðeins opinbera stöðu. Enga vinnu, sem hann getur kastað sér út í —
bara viðskiptasnatt.“ Mér eru orð hennar sannleikshljómur.
í stað þessa sneri ég aftur til Englands og fann í heimilislækning-
um þá tegund læknisfræði, sem kom heim við mína skapgerð. Heimilis-
lækningarnar uxu, um leið og nýjar húseignir þutu upp umhverfis
gamla þorpið, og flóð nýrra sjúklinga og ungra lækna með hugmyndir
breyttu hefðbundinni starfskipan í hópstarf lækna.
Háskóli heimilislækna var settur á stofn, og í starfi við hann hef
ég verið bendlaður við áætlanir og hugmyndir, sem hafa breytt rás
læknisfræðinnar. Framfarasinnaður læknaskóli, sem viðurkenndi árum
á undan öðrum, að læknanemar ættu að skilja mikilvægi heimilislækn-
inga, hefur fært mig æ þéttar í fang kennslunnar. Allt þetta hefur
haldið grýlunni frá. Stundum hef ég verið fullþaninn, oft næstum full-
þaninn og jafnvel einu sinni eða tvisvar yfirþaninn, en aldrei leiður.
Og það, sem meiru máli skiptir, útlitið er gott. Það þarf ekki að fara
fyrir mér eins og vinum mínum, sérfræðingunum, sem neyðast til að
segja starfi lausu 65 ára að aldri. Ég get haldið áfram að stunda heim-
ilislækningar alveg fram í barndómselli, þar til síðustu tryggu sjúkl-
ingar mínir, kannski með trega, en skynsemd, yfirgefa mig og gangast
yngri starfsbræðrum á hönd. Áður en þessum. tindi er náð, vil ég, ef
heppni er með, fylgja pabba og afa og detta dauður niður. — Ekki þó
of löngu áður.