Læknablaðið - 01.02.1978, Blaðsíða 55

LÆKNABLAÐIÐ
21
dæmi sanna. Veldur þar samspil aðstæðna
og taxtafyrirkomulags. Engin slík tækifæri
bjóðast heimilislæknum. Sjúkrahúslæknar
hækka um 22% í launum við að verða sér-
fræðingar, heimilislæknar um 5,6%. Sarnn-
ingum er þannig háttað, að í heimilislækn-
ingum fer sérfræðingur í annarri grein lækn-
inga létt með að bera meira úr býtum held-
ur en sérfræðingur í hinni raunverulegu
starfsgrein. Þar hefur alls engin viðurkenn-
ing fengist á því, að heimilislæknar þurfi að
verja hluta vinnutíma síns í viðhaldsmennt-
un. Atriði varðandi samanburð á kjörum í
námsferðum hirði ég ekki um að tíunda, svo
hrikalega hallar þar á heimilislækna, sem
þurfa að kosta til miklu fé til viðbótarmennt-
unar. Enginn heimilislæknir á aðild að skipu-
lagningu námskeiða, ,,sem einkum eru ætluð
heimilislæknum".
I síðustu samningum fékkst samþykkt, að
greitt yrði sérstaklega fyrir nokkrar rann-
sóknir og aðgerðir. Taxtaupphæð er auðvit-
að aðeins brot af venjulegum töxtum félags-
ins, enda var því lýst yfir með ákefð, að
þeim væri aðeins ætlað að standa straum
af aukakostnaði, en væri ekki aukagreiðsla
fyrir aukastörf, eins og sjálfsagt þykir við
aðra starfsbræður. Taxtinn sá dagsins Ijós
vorið 1977. Á öndverðum sl. vetri útnefndi
Læknafélag Reykjavíkur sérfræðing í lækn-
ingarannsóknum til þess að dæma um að-
stöðu hlutaðeigandi lækna til að taka EKG,
gera að sárum, taka vörtur, eða stinga
strimlum í þvagsýni. Hefur sá fulltrúi mark-
visst ekki bært á sér, og því ekki verið
greitt enn eftir samningnum, þótt eitt og
hálft ár sé liðið frá því að hann tók gildi.
Samkvæmt sömu samningum arka lækn-
ar 7-8 klst. á vöktum um bæinn, til viðbót-
ar venjulegum vinnutíma, oft að nóttu til,
fyrir sömu þóknun og fæst fyrir að spegla
maga tvisvar, og kemur þá fullur vinnudag-
ur án undanfarandi svefns strax í kjölfarið.
Slík vinnubrögð voru afnumin á fiskiskipum
ó 4. áratug þessarar aldar, á sjúkrahúsum
meðal kandidata á 7. áratugnum, en í samn-
ingum við heimilislækna lifa þau enn sem
merkilegt viðundur, enda ólögleg.
Hér er auðvitað fyrst og fremst um sið-
ferðilegt spursmál að ræða, ekki kjaramál
fyrr en við aðra athugun: sömu aðstöðu til
starfs, náms og fræðistarfa og jöfnuð í lífs-
kjörum. Einnig að t.d. almenn og yfirgrips-
mikil heilbrigðisumsjá, fyrirgirðandi starf og
árvekni, ráðgjöf og mannlegur stuðningur á
faglegan hátt sé metið til jafns við þröngt
starfssvið og græjur.
En jafnvel þótt félag okkar telji það ekki
til siðferðilegs hlutverks síns að jafna þann
gífurlega kjara- og aðstöðumun, sem ríkir nú
hjá íslenskum læknum, fyndist mér nú samt,
að það ætti að ná til þess að vernda sak-
lausa sjúklinga frá því að lenda í klóm
lækna, sem búnir eru að vinna stanslaust í
16 klst., og duga þá ekki hátíðlegar yfirlýs-
ingar um eflingu heimilislækninga eingöngu.
Eg er sannfærður um, að sinnuleysi, skeyt-
ingarleysi og á stundum hreinn dónaskapur
viðsemjenda okkar, svo og áhugaleysi ungra
lækna á heimilislækningum væru ekki eins
áþreifanleg og raun ber vitni, ef athafnir
hefðu fylgt orðum læknafélaganna með á-
kveðnari stuðningi við heimilislækningar og
hina ungu sérgrein þeirra.
Nú tíðkast hins vegar sú skoðun, að aðrir
sérfræðingar en heimilislæknar, hafi mun
meira til brunns að bera til að dæma um
framtíðarstarfsemi og tilhögun alla í heilsu-
gæslustörfum framtíðarinnar, þar sem heim-
ilislæknar verða auðvitað burðarás starfs-
ins. Það þætti saga til næsta bæjar, ef
röntgenlæknar færu að tjá sig sterklega um
tilhögun á nýrri fæðingardeild eða heimilis-
læknar á bæklunardeild, en fyrir slíku eru
hinir síðastnefndu útsettir öllum stundum.
Nú þegar sérfræðingar hyggjast taka að
sér heimilislækningar í töluvert auknum
mæli á hærra verðplani með nýju samn-
ingafyrirkomulagi, sem opna mun heilbrigðis-
þjónustuna upp á gátt, verður sundurbútun
mannsins fullkomnuð, glundroðinn algjör og
númerakerfinu auðvitað veittar nábjargirnar.
Að mínu mati eru þessi viðbrögð starfs-
bræðranna gagnvart þeim hræringum, sem
beindust að áherslubreytingum í heilsugæslu,
það sem enskir kalla „overkill", og ekki verð-
ur turnað á íslensku. En iíklega er það gott
svo. Því að í allri þeirri uppstokkun, sem hlýt-
ur að koma í kjölfarið, reynir nú á það, hvort
félög okkar vilja styðja aukinn félagslegan,
faglegan og kjaralegan jöfnuð meðal félaga
sinna. i öllum siðfræðiumræðunum nú, leyfi
ég mér að vitna til þeirrar greinar Genfar-
heitsins, sem svo einfaldlega hljóðar: Ég
heiti því að rækja stéttarbræður mína sem
bræður mína. Ólafur Mixa.