Læknablaðið - 15.05.1980, Síða 32

120
LÆK.N ABLADID
Þegar magnið í andrúmsloftinu er á bilinu
1-3 ppm, aukast fyrrgreind einkenni og höfuð-
verkur bætist við og fari magnið yfir 3 ppm
aukast einkennin enn og lungnabjúgur getur
bæzt við og aukið á andnauðina.
Slík eitrun veldur berkjubólgu og lungna-
bjúg og hversu alvarlegt petta er, fer að
sjálfsögðu eftir því magni, sem sjúklingurinn
hefir andað að sér. Ennfremur virðist aldur
viðkomandi skipta máli, pví að ungir menn eru
næmari en þeir sem eldri eru. Þessar breyting-
ar ganga til baka, ef aðeins er um skammvinna,
afmarkaða eitrun að ræða, en við langvar-
andi, endurteknar eitranir er hætta á langvinn-
unt lungnaskemmdum.
Þeir sem verða fyrir slíku fá oftar alvarleg-
ar sýkingar í lungu, svo sem lungnakvef og
berkjubólgu og teygjanleiki lungnanna minnk-
ar. Hins vegar myndast smátt og smátt visst
þol, ekki aðeins gagnvart ozoni, heldur og
gagnvart öðrum lofttegundum og hefir þetta
einnig komið fram í dýratilraunum þeim, sem
áður var vikið að: Ef hópur tilraunadýra er
látinn anda að sér ozonblöndu nokkrum sinn-
um, þá þolir sá hópur betur næstu innöndun,
heldur en annar hópur sams konar dýra, sem
ekki hefir áður haft kynni af efninu. Hins vegar
hefir, við tilraunir á músum, verið sýnt fram á
aukna æxlismyndun, þegar ozon hefir verið í
andrúmsloftinu, en ekki hefir verið hægt að
sýna fram á þetta við sambærilegar tilraunir
með aðrar dýrategundir, þannig að ósvarað er
spurningunni um það, hvort ozon geti átt þátt í
aukinni æxlismyndun.
Ekki eru tiltækar neinar mælingaaðferðir
til þess að sýna fram á ozon í blóði eða þvagi,
þannig að menn verða að mæla ozon á
vinnustöðum og vaka þannig yfir að magnið
fari ekki upp úr öllu valdi. Mjög er erfitt að
ákveða þann skammt, sem menn þola og sýnt
hefir verið fram á að þetta þol er mjög
einstaklingsbundið: þeir sem hafa aukið næmi
í lungum, þola verr sama ozonhlutfall í and-
rúmslofti, en þeir sem heilbrigðir eru.
Varðandi þá einstaklinga, sem hafa aukið
næmi í öndunarfærum, þarf að hafa í huga, að
fái þeir einkenni meðan þeir eru við vinnu, er
alltaf erfjtt að ákvarða, hvort einhver efni séu í
andrúmsloftinu, sem muni hafa valdið einkenn-
unum. Því hefir verið lagt til, að hjá þessum
einstaklingum sé ávallt mælt FEV 1.0, þegar
þeir koma fyrst til vinnu, en það er hægt að
hafa til viðmiðunar, ef þeir fá einkenni síðar.
Á síðustu árum hafa komið fram getgátur
um hættu á krabbameini tengdri rafsuðu. Oft
eru þarna á ferðinni efni, sem talin eru
krabbameinsvaldar og nægir hér að nefna
þrígilt og þó sérstaklega sexgilt króm, en
hingað til hefir ekki verið sýnt fram á aukna
tíðni krabbameins hjá rafsuðumönnum.
Lokaorð
Þrátt fyrir allar þær hættur, sem hér hafa verið
upp taldar og geta verið bundnar rafsuðu, er
það starf í rauninni hættulítið, ef aðgát er höfð
og sjúkdómar eða dauði vegna áhrifa á lungu
sjaldgæfir og þá næstum alltaf vegna þess, að
rafsoðið hefir verið við lélega loftræstingu og í
litlu loftrými.
Nordisk Kirurgisk Förenings Sektion för Ex-
perimentell Kirurgi háller ársmöte i Lin-
köping, torsdagen den 2 och fredagen den 3
oktober 1980. Sista inlámningsdag för abstrakt
ár den 31 maj 1980. Mandagen den 29 septem-
ber — onsdagen den 1 oktober hálls en for-
skarutbildningskurs för registrerade doktor-
ander i »Anestesi för experimentell kirurgi«.
För information och blanketter kontakta
David Lewis, Forskningscentraien, Region-
sjukhuset, 581 85 Linköping, tel. 013-19 21 87.