Fréttatíminn - 03.12.2010, Blaðsíða 48

Flest bendir til þess að langþráðar til-
lögur ríkisstjórnarinnar um viðbrögð við
skuldavanda heimilanna séu við það að líta
dagsins ljós. Þótt fyrr hefði verið, segja þeir
sem finnst ekkert hafa verið að gert.
Hið rétta og sanngjarna er þó að ýmis úr-
ræði hafa verið fyrir hendi um alllanga hríð
fyrir heimilin sem ráða ekki við greiðslu-
byrði lána sinna. Hitt liggur líka fyrir að
þau virðast ekki hafa verið nýtt sem skyldi.
Ástæðurnar fyrir því eru rannsóknarefni.
Meðal annars virðist vera töluvert um það
að þeir sem eru mjög illa settir hafi troðið
marvaðann og beðið róttækari leiða en nú
eru í boði til lausnar sínum vanda.
Stærsta gulrótin fyrir þennan hóp hefur
verið hugmyndin um flatan
niðurskurð allra fasteigna-
lána. Fleiri en þeir ofur-
skuldsettu eru skiljanlega
veikir fyrir þeirri hugmynd.
Hver vill ekki fá lækkun á
höfuðstóli fasteignalánsins
síns og afborgununum um
hver mánaðamót?
Vandamálið er því miður
það að flati niðurskurður-
inn hefur aldrei verið raunhæf leið og ill-
skiljanlegt af hverju ekki er fyrir löngu búið
að afgreiða hann endanlega út af borðinu.
Sama gildir um kröfuna um að ríkisstjórnin
leysi skuldavanda heimilanna, sem jafn-
vel harðsnúnir hægrimenn hafa kosið að
halda ítrekað fram að sé hlutverk hennar.
Vandinn verður ekki leystur. Málið hefur
alltaf snúist um það hvernig hann verður
mögulega mildaður.
Þegar þetta er skrifað er ekki ljóst í
hverju væntanlegar tillögur ríkisstjórnar-
innar um skuldavandann eru fólgnar. Hins
vegar er á hreinu að um þær verður örugg-
lega ekki hundrað prósent sátt.
Maður þarf ekki að hafa séð tillög-
urnar til að geta fellt þann dóm að helsti
kostur þeirra sé að þær eru unnar í breiðu
samráði, þar á meðal við ASÍ, langstærstu
launþegasamtök landsins, Samtök atvinnu-
lífsins og lífeyrissjóðina.
Þessar tillögur eiga að slá ramma utan
um það hvernig tekið er á skuldavandanum.
Þeir sem að þeim standa þurfa í framhald-
inu að þola þann eld sem að þeim verður
beint fyrir að ganga ekki nógu langt, en
ekki hrökkva undan háværum þrýstihóp-
um. Samráðið verður stoð í þeim átökum.
Það er bráðnauðsynlegt að gleyma því
ekki að það eru engir fjarlægir fjármagns-
eigendur sem geta kostað flatan niðurskurð
eða aðrar stórkostlegar aðgerðir. Við erum
sjálf fjármagnseigendurnir í gegnum lífeyr-
issjóði landsins og við erum líka ríkissjóður.
Æfingar undanfarinna ára hafa líklega
þegar orðið til þess að komandi kynslóðir
þurfa að greiða hærri skatta en ella vegna
afglapa kynslóða foreldranna. Ekki er hægt
að auka á þá skuld.
48 viðhorf Helgin 3.-5. desember 2010
Skuldir og eignir
Biðin langa
Sætúni 8, 105 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is Ritstjóri: Jón Kaldal kaldal@frettatiminn.is Framkvæmdastjóri: Teitur
Jónasson teitur@frettatiminn.is Fréttastjóri: Óskar Hrafn Þorvaldsson oskar@frettatiminn.is Ritstjórnarfulltrúi: Jónas Haraldsson jonas@frettatiminn.is. Auglýsinga-
stjóri: Valdimar Birgisson valdimar@frettatiminn.is. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 82.000 eintökum í Landsprenti.
Jón Kaldal
kaldal@frettatiminn.is
Í slensk ferðaþjónusta stendur á tímamótum. Gríðarleg tækifæri blasa við greininni ef rétt er á
málum haldið en um leið er að mörgu
að hyggja. Það er einkennandi fyrir
ferðaþjónustuna að hér er stuttur
háannatími og fábreytni í vörufram-
boði, sem leiðir til verðsamkeppni og
lítillar framlegðar. Þessi staða kemur
í veg fyrir nauðsynlega framþróun og
auðvelt er að herma eftir nýjungum í
vöruframboði (low barriers to entry).
Stutt háönn, hörð verðsamkeppni í
keimlíkum vörum og lítil arðsemi eru
náskyld viðkvæmri stöðu íslenskrar
náttúru – sem er lykilvara íslenskrar
ferðaþjónustu. Án hennar væri íslensk
ferðaþjónusta hvorki fugl né fiskur.
Stjórnlaus ágengni á sum lykilsvæði á
háannatíma hefur hins vegar rýrt gildi þeirra svæða
umtalsvert og er mikilvægt að bregðast við. Í raun
er komið á þáttaskilum því helstu perlur Íslands eru
í verulegri hættu yfir sumarmánuðina, verði fjöldi
ferðamanna orðinn ein milljón á næstu árum. Ferða-
þjónustan hlýtur að vilja hefja opinbera umræðu um
hvort gjaldtaka og fjöldatakmarkanir séu ekki nauð-
synleg úrræði til að koma í veg fyrir stórslys í nátt-
úruvernd. Það er nefnilega mikið til í því sem vitur
maður sagði eitt sinn: „Ef við viljum að hlutirnir verði
áfram eins og þeir hafa verið, þá er ljóst að við verðum
að breyta þeim.“
En ferðaþjónustan hefur allar for-
sendur til að bregðast við viðkvæmri
stöðu. Markaðssókn á að einblína
á vetrarferðamennsku, styrkja ber
nýsköpun og þannig efla vöruframboð
og arðsemi greinarinnar. Margir telja
heilsuferðaþjónustu geta gegnt hér
lykilhlutverki og þá bæði lækninga- og
vellíðunarferðaþjónustu. Innan þessa
geira eru mikil tækifæri til sóknar
og virðisauka. Heilsuferðamenn eru
ekki jafn bundnir af sumartíma og eru
tilbúnir að greiða fyrir aukna þjónustu
og gæði. Mikil gerjun er nú í þessum
geira hér á landi og fjölmargir innlend-
ir aðilar eru meðlimir í Samtökum um
Heilsuferðaþjónustu (Ísland of Health).
Íslenskri ferðaþjónustu ber að ein-
blína á aukningu gæða og styrkingu
vöruframboðs. Þannig mun ferðaþjónustan geta aukið
arðsemi og gengið varlega að takmörkuðum gæðum
náttúrunnar. Að mínu mati er varhugavert að ein-
blína á fjölgun ferðamanna í eina milljón – heldur á
að einblína á hvað hver og einn ferðamaður skilur
eftir í landinu. Það gerum við með því að auka virði
heimsóknar til Íslands. Því tel ég skynsamlegt að við
hverfum frá því markmiði að fjölga ferðamönnum í
eina milljón og stefnum frekar að því að fá milljón
krónur frá hverjum ferðamanni. Íslensk ferðaþjónusta
á að stefna að auknum gæðum og virðisauka fremur
en auknu magni.
Íslensk ferðaþjónusta
Milljón eða milljón?
Magnús Orri Schram
þingmaður Samfylkingar
F
Æfingar undanfarinna ára hafa líklega þegar orðið til þess
að komandi kynslóðir þurfa að greiða hærri skatta en ella
vegna afglapa kynslóða foreldranna. Ekki er hægt að auka
á þá skuld.
 Vikan sem Var
Fasteignamarkaðurinn lifnar
„Ætlaði að kaupa hús á Íslandi“
Saksóknarar í Westchester í New York-
ríki segja að Vickram Bedi, sem grun-
aður er ásamt íslenskri unnustu sinni
um að hafa svikið allt að 20 milljónir
dala út úr bandarískum auðkýfingi, hafi
ætlað að kaupa hús á Íslandi.
Hvað með kjálkaliðinn?
„Úr axlarlið á Bylgjunni“
Hlín Einarsdóttir, ritstjóri
vefmiðilsins Bleikt.is,
mætti í útvarpsþáttinn
„Í bítið á Bylgjunni“
þar sem hún ætlaði að
spjalla um vefsíðu sína.
Það vildi þó ekki betur
til en svo að Hlín fór úr
axlarlið rétt fyrir viðtalið
og varð frá að hverfa.
Æviráðinn einvaldur
„Alþingi fær málskotsrétt til forseta“
Svavar Gestsson: Ólafur Ragnar hefur
setið í 16 ár, fjögur kjörtímabil. Hann
gengst upp í því að setja söguleg met.
Hann mun bjóða sig fram til fimmta
kjörtímabilsins og hann hefur fundið
pottþétta aðferð til að tryggja sér
kosningu: Hann setur erfið mál í
þjóðaratkvæði.
Kreppa hvað?
„Mikil sala á jólabjór“
Maltbragðið, tilbreytingin og
jólastemningin virðist helst
ráða því að jólabjórinn selst
nú sem aldrei fyrr. Samkvæmt
upplýsingum ÁTVR var salan
130 prósentum meiri fyrstu þrjá
dagana nú en í fyrra og hafði
salan þó aukist í fyrra.
Fjórir íslenskir þættir
á fjörugum dvd diski!
Dreifing og útgáfa:
Skálholtsútgáfan sími 528 4200
Þökkum frábærar viðtökur,
fæst í verslunum um allt land!