Læknablaðið - 15.03.1983, Síða 30

82
LÆKNABLAÐID
Dæmi um notkun lykilsins (sbr. dæmi við töflu 6.5.1.):
a) 1. Yfirlitsmyndir af þvagfærum....... 501
Nýrnarannsókn með skuggaefni...... 510
Nýrnarannsókn með skuggaefni og
sneiðmyndum.................. 510.03
b) 1. Yfirlit yfir kviðarhol ......... 460
2. Yfirlit yfir lifrarsvæði.......... 462
3. Gallblöðrurannsókn ............... 450
4. Gallvegir með skuggaefni ......... 451
5. Gallvegir með skuggaefni og
sneiðmyndum........................... 451.03
Eins og sjá má er gerð þessa lykils mjög lík
lykli Gould’s & Morgan’s (68) sbr. mynd 6.4.2.
í þeim hluta skráningarlykilsins, sem höfðar
til röntgenrannsókna, eru nú skráðar 137
rannsóknir (150 tilvik á skránni, en 13 þeirra
höfða til »ótilgreindra rannsókna« og umsagna
um aðsendar myndir), auk möguleika til frek-
ari skilgreininga með aukastaf. Mynd 6.8.2. sýnir
notkun skráninganúmera við Röntgendeild
Borgarspítalans á samanlögðum árunum 1971-
1972. Par er niðurstaðan mjög svipuð og lýst
er í 6.6. eftir sams konar könnun 1967- 1969.
Á skránni eru 150 lykilnúmer. Frá dragast 6
skilgreiningarnúmer (umsagnir úm aðsendar
rannsóknir). Á rannsóknarskrá Röntgendeild-
ar Borgarspítalans fyrir árin 1971-1972 (sam-
tals 60.812 rannsóknir) eru 116 skilgreiningar
rannsókna. Þrjátíu og tvær þeirra höfða þó til
sérrannsókna, sbr. 6.6., þannig að alls eru
notaðar 84 aðalskilgreiningar af 144 eða
58,3 %.
Á myndinni sést, að 42,28 % allra rannsókna
falla í fimm fyrstu atriðisskilgreiningar, en 25
atriðisskilgreiningar ná yfir 93,09 % allra
rannsóknanna. Dreifingin verður mjög frá-
brugðin, eftir því hvort rannsóknir eru flokkað-
ar eftir atriðisorðum eða með tilliti til hlutfalls-
legrar vinnuálagsþyngdar þeirra.
Pessar niðurstöður leiða í ljós, að nóg rými
er innan þessa skráningarlykils vegna nýrra og
ófyrirséðra aðferða.
6.9. Það leiðir af greiningu þeirri, sem gerð
hefur verið í 4. kafla, að hlutlægni skráningar-
kerfis og einkum lykils fyrir röntgengreiningar
er talsverðum takmörkunum háð: Túlkun rönt-
genrannsóknarinnar er komin undir mörgum
ytri skilyrðum og hlutverk röntgenlæknisins í
upplýsingakeðjunni er raunverulega mjög flók-
ið: Auk þess atferlisferils, sem lýst er í
skipuriti 4.2.1. og 4.5.1., og leiðir til greining-
ar/lýsingar, er byggir á myndinnihaldi, reynslu
og þekkingu, ber honum að færa þessa lýsingu
í skýran og hlutlægan orðabúning, sem er
sameiginlegur honum og starfsbræðrum hans
innan annarra sérgreina. Röntgenlæknirinn
hefur þannig einnig miðlunarlegu (communi-
cative) hlutverki að gegna gagnvart öðrum
sérgreinum (11). Sjá einnig 6.9.1.
Knowledge
Experience
Radiologist’s
concept
Eye’s efficiency-
Knowledge-
Mental process
Perceived
information
Knowledge
Power of wording
Report
Search for meaning'
Image quality
Sensory process
Organ-----
Examination technique—
Röntgen equipment etc.-
lnformation density
of terms
Knowledge
Visual Clinician’s
information concept
6.9.1. Midlunarhlutverk röntgenlæknisins (Brolin (11)).