Læknablaðið - 15.03.1983, Side 35

LÆKNABLADID
85
— Ekki var þó hægt að eygja neina leið út úr
þessum erfiðleikum, sem, eins og áður getur,
eru sameiginlegir öllum greiningarlyklum af
þessu tagi.
6.15. Eftir eins árs reynslutíma var skráin
endurskoðuð: í ljós kom, að nokkrum atriðis-
orðum þurfti að bæta inn í, og hafði það verið
gert á reynsluárinu. Jafnframt voru þá felld út
nokkur atriðisorð og fært á milli flokka í 1. og
2. flokki í því skyni, að undirflokka lungnasjúk-
dóma frekar en gert hafði verið. Á þessari
skrá voru 139 atriðisorð, og var hún síðan
notuð með smávægilegum breytingum allt til
áramóta 1970-1971.
6.16. Gagnrýnin endurskoðun á notkun grein-
ingarlykilsins var gerð árið 1970. Var nú aftur
tekið mið af skrá A.C.R. (67) og einkum af
styttu og endurskoðuðu afbrigði hennar, sem
Koivisto hafði gert (22). Leitazt var við að
fækka sérgreindum (sþecific) atriðisorðum
sem mest, en láta heldur tölutákn greiningarlyk-
ilsins höfða til hins rannsakaða líffæris.
Reynslan af gerð aðalskrár (master file) yfir
rannsóknir og greiningar sýndi, að óþarft var
að nota öll áðurnefnd númer, svo fremri
skilgreiningar og tilvísanir í greiningarlyklin-
um héldust skýrar og óbrenglaðar. Nokkrum
sérgreindum (sþecific) atriðisorðum var þó
haldið eftir, einkum þar sem höfðar til mjög
skýrt afmarkaðra sjúklegra breytinga. (Dæmi
— 105 = Mb Crohn — enteritis segmentalis). Á
þennan hátt hefur atriðisorðum greiningarlyk-
ilsins verið fækkað í 42. Samtímis hefur verið
bætt við greiningarlykilinn tilvísunum um notk-
un atriðisnúmera, er höfða til ákveðinna
sjúklegra breytinga. Pessar einfaldanir á grein-
ingarlyklinum eru afleiðing þeirrar reynslu,
sem fengizt hefur við tölvuvinnslu uþplýsinga-
gagnanna og alveg í samræmi við reynslu
annarra höfunda, sem gert hafa rannsóknir á
notkun greiningarlykla í tölvuvinnslu (10, 22).
Pannig hefur við röntgenrannsóknadeildina í
Lundi í Svíþjóð tekizt að fækka atriðisorðum
sjálfs greiningarlykilsins úr ca 200 í fjörutíu og
sjö (71).
6.17. Greiningarlykill sá, sem lýst er í 6.16.,
hefur verið notaður frá 1. jan. 1971. Reynsla
þeirra ára, sem síðan eru liðin, hefur leitt
eftirfarandi í ljós:
1) Skráningarkerfin eru auðveld í daglegri
notkun; tölur lærast fljótt og eftirlit með
gagnaskráningu er einfalt.
2) Upphaflegu markmiði um notagildi og
gagnasöfnun vegna stjórnunar og áætlana-
gerðar hefur verið náð.
3) Erfiðleikar vegna óhlutlægnistilhneiginga í
gerð lykils fyrir greiningar/lýsingar hafa
hins vegar ekki verið leystir, en úrtaksrann-
sóknir virðast gefa til kynna, að frávik milli
einstakra notenda lykilsins séu ekki mark-
tæk, sbr. 7. kafla.
7. NÝTING OG NOTKUN UPPLÝSINGA
Skráningarkerfi röntgenrannsókna og rönt-
gengreininga, sem lýst er í 6. kafla, hefur verið
í notkun á Röntgendeild Borgarspítalans án
verulegra breytinga frá árinu 1971. Notkun
upplýsinga úr kerfinu hefur verið með þeim
hætti sem lýst var:
a) til úrvinnslu upplýsinga um starfsemi deild-
arinnar vegna skýrslugerða, vinnuálags-
athugana, stjórnunaraðgerða og reiknings-
halds, og
b) til úrvinnslu upplýsinga um einstaka sjúk-
linga eða rannsóknahópa vegna vísinda-
legrar vinnu.
Pessi tvö svið falla víða saman og erfitt á
stundum að skilja á milli, en hér skulu talin upp
þau helstu verkefni, sem unnin hafa verið og
birzt hafa á prenti eða í ársskýrslum á
tímabilinu 1972-1982.
7.1. Ársskýrslur Borgarspítalans 1972-1981
Úrvinnsla vegna ársskýrslu hefur náð til eftir-
farandi þátta:
1) Fullkomin skrá um rannsóknaheiti (Master
list).
2) Skrá um fjölda rannsókna, sundurliðuð eftir
aðkomu sjúklinga (vistunar- eða utanspítala-
sjúklinga). Þessi skrá sundurliðar allar
deildir sjúkrahússins, ennfremur eru sjúk-
lingar og rannsóknir utan spítala og frá
slysa- og sjúkravakt sérstaklega talin.