Læknablaðið - 15.05.1983, Blaðsíða 27

LÆKNABLADID
147
3) Umönnun sjúklinga er persónuleg og snert-
ir öll vandamál peirra. Pegar sjúklingur er
í umsjá annarra, gætir heimilislæknir pess,
aö meðferð sé samhæfð og tengd pví, sem
á undan er gengið (comprehensive care).
4) Heimilislæknir sér um heilsuvernd og leit-
ast við að fræða sjúklinga sína sem best í
samskiptum sínum við pá. Hann lítur á hið
jákvæða og heilbrigða í fólki, en einblínir
ekki á sjúkdóma (preventive care).
Eiginleikar kennara. Við undirbúning fram-
haldsnámsins voru tilgreindir fjórir eiginleikar,
sem talið var, að kennari í heimilislækningum
pyrfti að hafa til að bera. Þeir eru:
1) Hann ætti að hafa að minnsta kosti 5 ára
reynslu af almennum lækningum og hafa
skarað fram úr í starfi.
2) Áhugi á kennslu- og fræðsiumálum er
nauðsynlegur.
3) Hann parf að hafa vísindalegt viðhorf til
læknisstarfs og geta skoðað eigin reynslu
og annarra með gagnrýni.
4) Stjórnunarreynsla er æskileg.
Tilgangur. Tilgangur námsins er að veita
reynslu í lækningum, kennslu, vísindalegum
rannsóknum og að stuðla að aukinni sjálfspek-
kingu hjá nemendum. Framhaldsnám í heimil-
islækningum á að vera markvisst og sniðið að
framtíðarstarfi nemans. Það verður að stand-
ast ströngustu gæðakröfur háskóla.
Lýsing
Verknám; lækningar og kennsla. Læknirinn
vinnur á heimilislækningastöð. í hverjum
starfshóp eru eftirtaldir aðilar: Heimilislæknir
(yfirmaður og kennari), hjúkrunarfræðingur,
læknaritari, læknanemi og tveir læknar, sem
eru í sérnámi í heimilislækningum. Sá, sem er í
framhaldsnáminu, öðlast reynslu af einstak-
lingsbundinni leiðsögn í starfi. Hann tekur
pátt í kennslu og námi í litlum hóp og kynnist
notkun myndsegulbanda. Auk pess eru viku-
legir fundir um sjúkratilfelli. Hann viðheldur
starfsreynslu sinni með pví að annast sjúklinga
pau tvö ár, sem hann er í náminu. Fylgst er
með vinnu framhaldsnemans af yfirmanni
hvers starfshóps. Fer petta fram með ýmsum
hætti og veitist mörgum reyndum lækninum
erfitt að vera undir smásjánni aftur. En enginn
verður óbarinn biskup, og enda pótt lærdóm-
urinn sé sársaukafullur í byrjun, pá venjast
menn pví smám saman að vera lærlingar en
ekki sjálfs sín herrar. Mörgum pykir skrýtið
að sjá sjálfan sig á sjónvarpsskermi og verða
jafnhissa og maðurinn, sem leit fyrst í spegil.
Reynt er að rækta næmi fyrir tilfinningum
sjúklinga og skilning á eigin tilfinningum í
samskiptum við pá. Samtalstækni er kennd og
lögð er áhersla á að vera vakandi fyrir
raunverulegu tilefni pess, að sjúklingur leitaði
læknis. Hvort sem um er að ræða að sjá
sjúklinga á stofu, í heimahúsum eða að annast
pá á spítala, pá er ávallt hægt að hafa náin
samráð við kennara. Heimilislæknar hér hafa
ákveðinn fjölda rúma á hverjum spítala. Þegar
peir leggja fólk inn á sjúkrahús, stjórna peir
oftast meðferðinni. Leiti peir álits sérfræðings
geta peir um á hvern hátt peir vilja færa sér
pjónustu hans í nyt. Er pá um prjá möguleika
að ræða:
1) Álits er óskað.
2) Óskað er álits og samráðs og samvinnu
varðandi meðferð.
3) Sjúklingi er vísað til fullrar meðferðar og
ábyrgðar hjá sérfræðingi.
Enda pótt sjúklingar séu pannig stundum í
algerri umsjá annarra, pá líta heimilislæknar
daglega til skjólstæðinga sinna, ef peir liggja
inni á spítala.
Bóknám. Boðið er upp á námskeið í kennslu-
fræðum, fræðilegum grundvelli heimilislækn-
inga, persónu mannsins og lækningum, sið-
fræði, stjórnun og vísindalegum rannsóknaað-
ferðum. Kennt er í smáhópum og ætlast er til
virkrar pátttöku nemenda. Skriflegu verkefni
er skilað að loknu hverju námskeiði.
Kennslufræði (Teaching and Learning in
Family Medicine). 2 annir (1 önn = '/2
skólaár). Farið er yfir helstu hugtök og að-
ferðir kennslufræða og verklegar æfingar fara
fram í tímum.
Fræðilegur grundvöllur heimilislækninga
(Theoretical Foundations of Family Medicine).
1 önn. Fjallað er um læknisfræðina sem
vísindi, tækni, fag og list. Kynntar eru kenning-
ar um greiningu og flokkun sjúkdóma, venju-
legan feril peirra og orsakir.
Persóna mannsins og lækningar I (Intro-
duction to Whole Person Medicine). Nám-
skeiðið fjallar um próun manneskjunnar og
proska. Sérstakur gaumur er gefinn að per-
sónu læknisins og sambandinu á milli hans og
sjúklingsins. Kennslan fer fram í litlum hóp og
byggist mjög á persónulegri reynslu nemenda.