Læknablaðið - 15.05.1983, Blaðsíða 30

150
LÆKNABLADID
VIÐBÓT VIÐ FUNDARGERÐ
AÐALFUNDAR LÆKNAFÉLAGS ÍSLANDS 1982
Þegar fundargerðin birtist í janúar kom í ljós
niður hafði fallið hluti af frásögn af erindi
Þóroddar Jónassonar um heilsugæslustöðvar,
starfsemi þeirra og rekstrarform almennra
lækninga. Aftan við þá frásögn, sem birt er
vantar alveg meginefni erindis Þóroddar. Af
þeim sökum kemur ekki fram hvaða boðskaþ
hann hafði að flytja. Skal hér reynt að bæta úr
og er stuðst við minnisþunkta hans að áður-
nefndu erindi. Þóroddur ræddi fyrst alntennt
um þróun heimilislækninga á Akureyri (Lækna-
biaðið 1983; 69: 26) og um heimilislækningar
almennt og vék þá að afstöðu sinni til sam-
bands sjúklings og læknis:
»Ég skal taka fram, að ég er eindreginn
stuðningsmaður númerakerfisins, sem svo er
kallað, ekki sem greiðslufyrirkomulags, heldur
sem tákni þess kerfis, að samband sjúklings og
læknis haldist sem lengst, helst árum og
áratugum saman, geti báðir aðilar við það
unað.
Slíkt kerfi kemur í veg fyrir tvíverknað, sem
oft sjást ömurleg dæmi um einkum í sambandi
við sjúkrahús,
ónóg tengsl og uþþlýsingar um sjúklinga,
og tímatöf bæði læknis og sjúklings við það,
að nýr læknir þurfi að kynna sér mikið af
heimildum eða sjúklingur að byrja á ævisögu
sinni aftur og aftur.
Þessu kerfi fyigir á hinn bóginn sú hætta að
við stöðnum í skoðun okkar á sjúklingi,
verðum ekki nógu vakandi og virkir. Við því
kann ég ekki annað ráð en að við séum
minnugir tilhneigingar okkar í þessu máli og
þekking sú, sem við smátt og smátt fáum á
sjúklingi og högum hans gerir meira en að
vega þar upp á móti.«
Þóroddur ræddi síðan um það, að á Akur-
eyri væru heimilislækningar stundaðar í samfé-
lagi sem væri svo fjölmennt, að þar er rekið
deildaskipt sjúkrahús og það, að heimilis-
lækningar og sjúkrahússtarf eiga þar ekki
samleið, nema að litlu leyti.
í lok erindis síns dró hann saman nið-
urstöður um áratugar reynslu á lækna-
miðstöðinni á Akureyri og eru þær á þessa
leið:
»a) Hægt er að halda uppi viðunandi heimil-
islækningum á sameiginlegri stöð með sameig-
inlega aðstöðu, afgreiðslu og rannsóknaþjón-
ustu, án þess að húsakynni sé frá upphafi ætluð
til þess. Önnur húsakynni, aðra húsaskipan má
laga, svo að hún geti þjónað þeim tilgangi.
b) A slíkri stöð geta starfað saman læknar
úr mismunandi aldursflokkum, með mismun
andi venjur og aðferðir við vinnu sína. Tæpast
er vitað um neitt fyrirkomulag, sem beri svo af
öðrum, að rétt sé í slíkum tilfellum að fyrir-
skipa það, þvinga alla til að taka það upp,
(t.d. hvað snertir tímapantanir, tímaröðun o.fl.).
c) Aukin og bætt rannsóknaaðstaða gerir
a.m.k. þrennt:
Gerir mögulegt að gera fleira fyrir sjúkling í
senn, svo að hann fær meira út úr komu sinni,
gerir starfið ánægjulegra og
dregur úr fjölda vitjana, ekki síst í dreifbýli.
Því meiri sem munur er á að koma á stofu eða
að fá lækni heim, þeim mun minna er um
vitjanir.
Slíkri aðstöðu verður ekki komið upp fyrir
hvern og einn lækni og því þarf að læknum
bætta aðstöðu á sama stað.
d) Hægt er að koma á »starfstengslum«,
nánar óskilgreindum, sem byggja á möguleika
tveggja aðila, lækna sjúkrahúss,(gjarnan deilda-
skipts sjúkrahúss) og hóps heimilislækna, að
notfæra sér sömu aðstöðu og tæki, einkum við
dýrar, flóknar og sjaldgæfar rannsóknir. Ekki
er nauðsynlegt að þessir aðilar séu í land-
fræðilegri nánd hver við annan, hvað þá
heldur að þeir starfi undir sama þaki. Röntgen-
myndatökur og aðrar sérhæfðar rannsóknir
eru hvort sem er ekki heimilislækni tiltækar
eða sjúklingi hans hvenær sem er, nema um
bráða hjálp sé að ræða, heldur verður að
skipuleggja þær. Undirbúningur flestra rann-
sókna, jafnvel sýnataka, getur farið fram hjá
heimilislækni og svör og niðurstöður eiga
skilyrðislaust að koma þangað og liggja þar
fyrir á einum stað um hvern sjúkling fyrir sig.«