Læknablaðið - 15.10.1983, Blaðsíða 18

244
LÆKNABLADID
viðbót muni hjálpa pér við að ná markmiðum
þínum. Árangurinn verður sá, að þú fellir burt
óþarfar upplýsingar og auðveldar þannig á-
heyrendum þínum námið.
í lok erindis hlýðir að endurtaka aðalatriðin
úr erindinu í nokkrum setningum, til þess að
styrkja minni áheyrenda. Með því að hafa
niðurlagið tilbúið, tryggirðu þér einnig, að þú
getir alltaf haldið þig innan tímamarka, þó að
þú gefir þér tíma til þess að svara fyrirspurn-
um.
Láttu myndir falla að framsetningu þinni
Texti af skyggnu (glæru) þarf að vera auðles-
inn hvaðan sem er úr fyrirlestrarsal. Þar eiga
aðeins að vera naúðsynlegustu upplýsingar.
Skyggna (glæra) er ofhlaðin upplýsingum, ef
viðstaddir geta ekki lesið eða túlkað grafa,
myndir eða texta, sem þú setur fyrir sjónir
þeirra. Ef þú setur fram lesmál, leyfðu þing-
heimi að lesa í friði og ætlaðu til þess hæfileg-
an tíma. Notaðu þetta hlé til þess að kasta
mæðinni. Myndir þarf að tímasetja rétt og þær
þurfa að vera eðlilegur hluti af erindi þínu.
Merktu röð skyggnanna í efra horni, hægra
megin. Límmiðar vilja losna af og festast í
sýningarvélum. Hafir þú í hyggju að sýna
sömu myndina tvívegis (eða oftar), settu þá inn
aðra(r) sams konar á réttum stöðum. Láttu
ekki stjórnanda sýningarvélar þurfa að leita
uppi þá mynd, sem þú kannt að vilja næst.
Hlutverk hans er nógu erfitt fyrir. Enginn
kærir sig um að þurfa að hlusta á fyrirmæli
þín: »Nei, ekki þessa, þá næstu á undan ...,
nei...«. Öruggast er að koma sjálfur með
myndbakka af réttri gerð, með skyggnum í
réttri röð og renna bakkanum sjálfur í gegnum
vélina utan fundartíma. Þá er tryggt, að allt
komi rétt út. Notirðu eigin skyggnuvél
(myndvörpu), hafðu varalampa ávallt tiltækan.
Taktu mið af því, hvenær dagsins þú átt að
flytja erindi þitt
Sért þú fyrstur á mælendaskrá að morgni,
ætlaðu þér góðan tíma áður en dagskrá hefst.
Gakktu úr skugga um það, að sýningarvél og
ljósabúnaður séu í lagi og að hjálpartæki (prik,
Ijósbendir) séu tiltæk. Gerðu ráð fyrir fá-
mennum, áhugasömum (og gagnrýnum) áheyr-
endahópi.
Eigir þú að flytja mál þitt, þegar liðið er á
dag, er mikilvægt að tengja það, sem þú vilt
sagt hafa, því sem þegar hefur komið fram.
Búðu þig undir að geta sleppt úr erindi þínu til
þess að komast hjá tvítekningu á efni. Lestu
útdrætti úr fyrri erindum gaumgæfilega. Hlust-
aðu á öll erindi, sem flutt eru á undan þínu.
Ef þú talar síðastur fyrir hádegisverð eða
síðast á deginum, er líklegt að dagskrá hafi
riðlast. Allir verða þá fegnir stuttu erindi og
hnitmiðaðri framsögn.
Farðu aldrei fram úr þeim tímamörkum,
sem þér eru sett
Ef þú treystir á handrit þitt og séu þér til
dæmis ætlaðar tíu mínútur, ættirðu að ganga
svo frá, að þú getir lesið það upp á sjö
mínútum. Aldrei hefur neinum verið legið á
hálsi fyrir að nota ekki tíma sinn til fulls.
Öruggasta ráðið til þess að setja áheyrendur
úr jafnvægi, er að tala lengur en dagskrá segir
til um. Þá kemur upp heldur óþægileg staða.
Fundarstjórinn gefur þér merki um, að tíminn
sé að verða útrunninn. Þú ferð að tala hraðar.
Myndir þínar birtast í takt við lestur þinn.
Fundarstjóri gefur þér merki um, að tími þinn
sé búinn. Þú eykur hraðann enn. Myndirnar
birtast hver af annarri, án þess að nokkur
maður geti greint efni þeirra með vissu.
Áheyrendur missa af því, hvað þú ert að fara.
Þeir bíða eftir því einu að þú þagnir, svo að
hörmungum þeirra megi linna.
Til þess að hafa betri stjórn á fundum, hefur
víða verið komið upp ljósmerkjakerfi: Grænt
ljós merkir, að þú megir hefja mál þitt. Gult
ljós er tendrað undir lokin og gefur til kynna,
að tiltekinn mínútufjöldi lifi af ræðutíma þín-
um.
Rautt Ijós táknar, að tíminn sé búinn og að
rafstraumur hafi verið tekinn af magnarakerfi.
Hvor uppákoman sem er, sama afleiðing:
Boðskapurinn kemst ekki til skila.
Vertu eðlilegur í framgöngu og framsögn
Kröftugt lófatak fá þeir oftast að launum, sem
tala hægt og skýrt og lesa ekki textann orði til
orðs. Ef þú lest beint úr handriti, er hætt við,
að þú lesir of hratt og röddin verði hljómlaus.
Ef augu þín eru svo í þokkabót límd við
blaðið, getur það virkað eins og þú þorir ekki
að líta upþ. Áheyrendur gætu haldið, að þetta
væri af ótta þínum við að missa þráðinn. Þeir
skynja þetta sem öryggisleysi og geta orðið
uppteknari af því en efninu sjálfu.
Temdu þér því að læra textann að mestu
utan að. Handritið má hafa á blöðum, t.d. í
stærðinni A5 og textann ritaðan með stórum
stöfum og miklu línubili. Er það þá tiltækt, ef