Læknablaðið - 15.10.1983, Blaðsíða 8

238
LÆKNABLAÐIÐ
Af 82 sjúklingum reyndust tveir hafa ulcus
penetrans. Fimm sjúklingar voru meðhöndlað-
ir árangursríkt án aðgerðar vegna klínískra
einkenna um U.P.P., en sjúkdómsgreiningin
fékkst ekki staðfest með röntgenmynd og
voru þeir útilokaðir úr rannsókninni.
Sjúkdómsgreiningin fékkst annars með
röntgenyfirlitsmynd af kvið og/eða í mörgum
tilfellum í aðgerð. Hjá þeim, sem ekki voru
skornir upp var greiningin oftast styrkt með
röntgenmynd af maga og skeifugörn eða
magaspeglun innan tveggja til þriggja vikna.
Hinum 75 sjúklingunum má skipta í þrjá
hópa með tilliti til endanlegrar meðferðar.
Hópur A: 19 sjúklingar fengu ekki meðferð
algerlega samkvæmt framangreindum reglum.
Fjórtán voru grunaðir um annan bráðan
kviðarholssjúkdóm, þar af voru þrír meðhönd-
laðir fyrst og fremst vegna hematemesis og
melena (tafla I).
Hópur B: 35 'sjúklingar fengu meðferð án
aðgerðar í fyrstu, en sýndu ekki batamerki eða
versnaði, svo að grípa varð til aðgerðar.
Hópur C: 21 sjúkling tókst að meðhöndla án
aðgerðar.
Staðtölulegir útreikningar voru gerðir sam-
kvæmt chi-square prófi.
NIÐURSTÖÐUR
Nýgengi U.P.P. 1975-1980 hefur minnkað sam-
anborið við tímabilið 1965-1970 (mynd 1).
Staðtölulega er þetta marktækt (p < 0,01).
Röntgenmynd af lungum og yfirlit af kvið
var tekin af 59 sjúklingum. Hjá hinum 16
Numberof patients
Fig. 2. Age distribution in 75 patients with perfo-
ratedpeptic ulcers 1975-1980.
Table I. Patients in group A (no consequent conser-
vative treatment).
Suspected diagnosis Number Laparotomy Died
Appendicitis 3 3 —
Cholecystitis 3 3 i
Hematemesis, melena
(one moribund) 3 2 3
Gynecologic emergency .. 2 2 —
Peritonitis of uncertain
origin 2 2 1
Diverticulitis 1 1 1
Perforated ulcer within
one hour after a meal... 4 4 —
Malignant melanoma in
final stage (moribund) ., 1 — 1
Total 19 17 7
beindist grunur að öðrum sjúkdómi eða þeir
voru í of slæmu ástandi til myndatöku. í 52
tilvikum sást frítt loft undir þind (88 %), en í 7
tilvikum var sjúkdómsgreiningin staðfest í
aðgerð.
Af 75 sjúklingum reyndust 32 hafa ulcus
ventriculi (18 konur og 14 karlar) og 43
sjúklingar ulcus duodeni (15 konur og 27
karlar). Ulcus duodeni er hér skilgreint sem
sár í pylorus og duodenum.
Alls dóu 17 sjúklingar (22,5%), en tveir
sjúklingar voru dauðvona við innlögn. Annar
hafði melanoma malignum á lokastigi og fékk
verkjastillandi meðferð. Hinn var í losti, hafði
hematemesis og melena og náðist aldrei í
skurðtækt ástand.
Ef sjúklingum er skipt niður eftir staðsetn-
ingu sárs, kemur í ljós, að 12 af 32 sjúklingum
með ulcus ventriculi perforans, U.V.P. dóu
(37,5 %) en fimm af 43 með ulcus duodeni
perforans, U.D.P. (11,5 %).
Við innlögn sýndu átta sjúklingar merki um
lost, (þar af tveir dauðvona) og af þeim dóu sjö
að lokum. Meirihluti sjúklinga kom á sjúkra-
húsið innan sex klukkustunda frá byrjun ein-
kenna. Peim sem hins vegar komu eftir 6-24
klst. virtist farnast verr (fjórir af 10 sjúkl-
ingum dóu).
Af 17 dauðsföllum urðu 13 hjá sjúklingum
með aðra alvarlega sjúkdóma fyrir (tafla II).
Af sjúklingum yngri en 70 ára dóu 8 %, en
46 % sjúklinga eldri en 70 ára.
Algengustu fylgikvillar (tafla III) voru:
a) Sýkingar, svo sem pneumonia, peritonitis
og abcessus subphrenicus, en úr þeim dóu
átta.