Læknablaðið - 15.12.1984, Blaðsíða 36

346
LÆKNABLADID
falciparum í blóöi. Meðhöndlaður með T. Chinin í
átta daga og einkennalaus eftir það.
Umræda: Nauðsyn er fyrir íslenzka lækna að hafa
malaríu með sem mismunagreiningu hjá sjúklingum,
sem koma frá endemiskum svæðum. Lyf tekin
fyrirbyggjandi, geta haldið niðri sjúkdómseinkenn-
um og tafið greiningu. Klórókín ónæmi í Plasmodium
falciparum malaríu er vaxandi vandamál í austur
Afríku. Því hefur af mörgum verið notuð Fansidar®
eða Maloprim® í forvarnarskyni. í þessu sjúkdóms-
tilfelli er bæði um að ræða Chloroquin og Maloprim
ónæmi, en Maloprim ónæmi hefur ekki verið lýst í
Úganda þó það þekkist í aðlægum löndum. Reifuð
verða vandamál er lúta að fyrirbyggjandi lyfjagjöf
ferðalanga til austur-Afríku.
ALGENGI HEPATITIS B Á ÍSLANDI.
Haraldur Briem. Lyflækningadeild
Borgarspítalans.
Tilgangur rannsóknar þessarar var að kanna algengi
hepatitis B á íslandi með því að mæla mótefni gegn
hepatitis B core mótefnavaka (anti-HBc) hjá mis-
munandi aldurshópum, kynjum, eftir búsetu og
meðal starfsfólks á sjúkrahúsi. Athuguð voru sermi
frá 619 utanspítalsjúklingum en af þeim bjuggu 509
á Reykjavíkursvæðinu en 111 utan þess svæðis.
Einnig voru athuguð sermi frá 35 starfsmönum Rtg.
deildar og 37 starfsmönnum Rannsóknardeildar
Borgarspítalans. Sýnum var safnað 1979 og voru þau
geymd við — 20 °C þar til þau voru rannsökuð fyrir
anti-HBc með Corab® tækni (Abbot Laboratories,
North Chigago, II. USA). Voru mælingar fram-
kvæmdar við Veirudeild Rannsóknarstofu Stokk-
hólmsborgar í örveirufræði.
Nidurstöður: Algengi anti-HBc eftir aldurshópum
var hjá 10-19 ára 1,6 %; hjá 20-29 ára 2,6 %; hjá 30-
39 ára 7,3%; hjá 40-49 ára 5,6%; hjá 50-59 ára
6,3 % og hjá þeim sem voru 60 ára eða eldri 10,4 %.
Munur á algengi anti-HBc milli aldurshópa var ekki
marktækur. Meðalalgengi hjá hinum 619 utanspít-
alasjúklingum reyndist vera 5,6 %. Meðalgengi hjá
þeim bjuggu á stór-Reykjavíkursvæðinu reyndist
4,7 % en hjá þeim sem bjuggu utan þess reyndist
meðalgengi 9,9 %. Munur þessi var ekki marktækur.
Ekki var marktækur munur á algengi anti-HBc milli
kynja. Af 35 starfsmönnum Rtg. deildar Bsp. reynd-
ist 1 hafa anti-HBc (2,9 %) en af 37 starfsmönnum
Rannsóknardeildar sama spítala reyndust 3 hafa
anti-HBc (8,1 %). Munur á tíðni anti-HBc milli
þessara deilda var ekki marktækur.
Umræða: Algengi mótefna gegn hepatitis B er mun
jafnari milli mismunandi aldurshópa en algengi
mótefna gegn hepatitis A í sömu aldurshópum en
þar hækkar tíðni mótefnanna verulega með vaxandi
aldri. Nýgengi hepatita á íslandi er lágt og tíðni
HBsAg jákvæðra einstaklinga í blóðbankaefnivið er
mjög lágt á íslandi. Því kemur nokkuð á óvart að
algengi hepatitis B meðal íslendinga virðist vera
sambærilegt því sem gerist meðal nágrannaþjóða
okkar. Ekki er um marktæka hækkun á algengi
hepatitis B meðal þeirra starfsmanna Bsp. sem
athugaðir voru. Frekari rannsóknir á algengi hepati-
tis B meðal áhættuhópa á íslandi eru aðkallandi.
BLÓÐRÆKTANIR Á ÍSLANDI 1982-1983,
BAKTERÍUR OG NÆMI PEIRRA.
Karl G. Kristinsson, Arinbjöm Kolbeinsson,
Sýkladeild R.H.
Við sepsis er nauðsynlegt að hefja viðeigandi
sýklalyfjameðferð eins fljótt og auðið er. Það gæti
haft alvarlegar afleiðingar að bíða eftir niðurstöðum
blóðræktunar til stuðnings við sýklalyfjaval. Stund-
um gefa einkenni og ástand sjúklings til kynna
líklegasta sýkingarvaldinn, en ef því er ekki til að
dreifa verður viðkomandi læknir að vita hvaða
bakteríur eru líklegastar til að valda bakteremíu.
Auk þess verður hann að þekkja sýklalyfjanæmi
þeirra baktería.
Algengi bakteríutegunda í bakteremíu breytist frá
einum tíma til annars og frá einum stað til annars, og
enn meiri breytingar verða á sýklalyfjanæmi. Á
íslandi er ekki til nýlegt yfirlit yfir algengi hinna
ýmsu baktería í bakteremíu og ekki yfirlit yfir
sýklalyfjanæmi baktería sem ræktast úr blóði. Til-
gangur þessarar athugunar var að ráða bót á því
með afturvirkri athugun fyrir árin 1982 og 1983.
Allar blóðræktanir koma á Sýkladeild R.H. og var
unnið úr skýrslum hennar um blóðræktanir. Þegar
þetta er skrifað hafa niðurstöður allra jákvæðra
blóðræktana á tímabilinu 1. jan. 1982 til 30. sept.
1983 verið færðar inn í tölvu. Á þessu tímabili komu
á Sýkladeild R.H. 15.697 blóðkolbur og af þeim
ræktuðust bakteríur úr 1262 (8 %). Þar var um að
ræða 712 bakteríustofna, og af þeim töldust 260
836,5 %) valda sýkingu. Úr 54 af þeim 1262 kolbum
sem bakteríur uxu úr, uxu fleiri en ein tegund
(4,3 %).
Algengustu orsakir bakteremíu á íslandi á þessu
tímabili voru eftirfarandi bakteríur: E. coli 88
(33,8 %), Staph. aureus 61 (23,53%), Haem. influen-
zae 31 (11,9%), Klebsiella sp. 27 (10,4%). Strept.
pneumoniae 24 (9,2 %), Anaerobar 20 (7,7 %),
Staph. coag. neg. 17 (6,5%), Neiss meningitidis 12
(4,6 %), Enterobacter sp. 7 (2,7 %), Pseudomonas sp
6 (2,3 %) Proteus sp 6 (2,3 %) og Enterococcar 6
(2,3 %).Aukþess ræktuðust 17 aðrarbakteríutegund-
ir í færri en 6 skipti hver og Enterococcar 6 (2,3 %).
Næmi Gram neikvæðra aerob stafa var athugað
fyrir 6 lyfjum og var það eftirfarandi: Ampicillin
44 % næmir, Carbenicilli 50 %, Cephalothin 62 %,
Tetracyclin 57 %, Gentamicin 97 % og Chloramp-
henicol 92 %.
Aðeins 8,3 % af Staph. aureus voru næmir fyrir
penicillini en allir voru næmir fyrir Methicillini,
Cephalothini, Erythromycini og Gentamicini. Af 28