Læknablaðið - 15.12.1984, Blaðsíða 35

LÆKNABLADID
345
PERICARDITISFARALDUR 1983-1984
Guðmundur Oddsson, Finnbogi Jakobsson.
Lyflækningadeild Borgarspítalans
Á priggja mánaða tímabili, frá desember 1983 til
mars 1984, hafa greinst 11 sjúklingar með pericardi-
tis í Reykjavík. Flestir peirra voru greindir á
sjúkravakt Borgarspítalans og átta voru í framhaldi
af pví lagðir inn á sjúkrahús, 2 á Landspítalann og
einn á Landakot. Átta sjúklinganna höfðu sögu um
öndunarfærasýkingar og allt að premur vikum áður
en peir fengu einkenni um pericarditis. Meðaldur
sjúklinganna er 35 ár, yngsti sjúklingurinn er 15 ára
og sá elsti 62 ára. Aðaleinkenni, sem varð til pess að
sjúkl. leituðu læknis, var í öllum tilfellum brjóst-
verkur. Fjórir sjúkl. voru með eðlilegan hita, en
hitahækkun var yfirleitt mjög væg hjá hinum. Við
skoðun heyrðist pericardial núningshljóð hjá sex
sjúklingum. EKG-breytingar fundust hjá tíu sjúkl-
ingana og átta peirra voru með hækkað ST-segment
á línuriti en tveir með inverteraða T-takka. ECHO-
CARDIOGRAM var gert í 10 tilfellum og sýndi
vökva hjá sjúkl. Röntgenmynd af hjarta og lungum
sýndi sýndi pleural vökva hjá premur sjúkl. en
ekkert fannst athugavert í 8 tilfellum og hjarta-
skuggi var eðlilegur hjá öllum sjúklingunum. Blóð-
rannsóknir komu ekki að miklu gagni við grein-
inguna, nokkrir voru með alveg eðlileg hvít blóð-
korn, en hinir með mjög væga leucocytosu. Sökk var
frá 2 og upp í 60 og voru flestir með sökk undir
20 mm. Serum enzym voru eðlileg, nema í tveimur til-
fellum, par var væg hækkun á MB fraction af CK og
bendir pví á vægan myocardial skaða. Sent var í
hægðaræktun frá mörgum pessara sjúkl., en ekki
hefur tekist að rækta neinn vírus úr hægðum og sero-
logiskar rannsóknir hafa ekki hjálpað.
Langflestir sjúklinganna voru meðhöndlaðir með
Indometacin með góðum árangri, urðu yfirleitt
einkennalausir á 2-3 dögum, einn svaraði ekki
gigtarlyfjum og purfti á sterameðferð að halda og
voru einkenni hans mun meiri og langvinnari en
hinna sjúklinganna. Meðferð var yfirleitt hætt eftir
1-4 vikur, en í tveimur tilfellum komu merki um
recidiv eftir að lyfjameðferð var hætt. Alvarlegar
hjartsláttartruflanir hafa ekki komið fram hjá nein-
um sjúklingi né heldur merki um hjartabilun, eða
önnur einkenni frá hjarta.
SAMANBURÐUR Á DIRECT FLUORESCENT
MÓTEFNA-AÐFERÐ OG RÆKTUN f
FRUMUGRÓÐRI TIL GREININGAR Á
KLAMÝDÍASÝKINGUM
K. G. Kristinsson, R. W. Ryan, H. Pórarinsson, I.
Kwasnik, Ó. Steingrímsson. Frá Sýkladeild
Rannsóknastofu Háskólans við Barónsstíg og
Department of Laboratory Medicine University of
Connecticut Health Center, USA.
Klamýdíur eru bakteríur sem valda margs konar
sýkingum I mönnum svo sem trachoma, inclusions
conjunctivitis, psittacosis og lymphogranuloma ve-
nereum. Á seinni árum hefur komið í ljós að ein
peirra, Chlamydia trachomatis, er algengasta orsök
kynsjúkdóma á Vesturlöndum og á síðasta ári
greindust 709 slíkar sýkingar með ræktun á Rann-
sóknastofu Háskólans. Greiningaraðferðin sem nú
er notuð, p.e.a.s. ræktun í lifandi frumugróðri, er
mjög fyrirhafnarmikil (tekur allt að 14 dögum að fá
svar), nokkuð kostnaðarsöm og er erfitt að flytja
pau langan veg til rannsóknastofunnar. Á síðasta ári
hafa komið fram á sjónarsviðið nýjar aðferðir til
greiningar á pessum sýklingum, sem eru mun
fljótvirkari og handhægari en eldri aðferð. Ein
peirra er Microtrak frá Syva í Californiu í Bandaríkj-
unum og hefur hún verið reynd um nokkurt skeið
á Rannsóknastofu Háskólans. Um er að ræða
greiningu beint á sýninu með direct fluorescent
mótefnaaðferð og fæst pannig svar samdægurs.
Rannsökuð voru sýni frá 119 einstaklingum sem
komu á Húð- og kynsjúkdómadeild Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkur. Chlamydia trachomatis rækt-
aðist frá 46 einstaklingum (39 %) en ein ræktun var
án niðurstöðu. í peim tilvikum varð ekki komist að
niðurstöðu með fluorescent aðferðinni vegna mikils
ósértæks fluorescensce, en af peim 46 einstaklingum
sem klamýdía ræktaðist frá var fluorescent-prófið
jákvætt hjá 39 eða (85 %). í einu tilviki var
fluorescent-próf jákvætt en ræktun neikvæð (98 %).
Ljóst er að Microtrak fluraðferðin er ekki nægilega
næm til pess að koma í stað ræktunar en hún ætti að
koma að góðu haldi við greiningu á stöðum par ekki
er greiður aðgangur að ræktunum.
KLÓRÓKÍN OG MALOPRIM ÓNÆM
MALARÍA: ÍSLENSKT SJÚKRATILFELLI
Pórir B. Kolbeinsson, Haraldur Briem.
Lyflækningadeild Borgarspítalans.
Hitabeltissjúkdómar hafa verið fágætir á ísiandi, en
aukin ferðalög hafa gert pá að raunhæfum vanda-
málum fyrir íslenzka lækna. Lýst er erfiðleikum við
greiningu og meðferð malaríu.
Sjúkatilfelli:04.03.84 lagðist á lyflækningadeild Borg-
arspítalans fertugur íslendingur með priggja daga
sögu um köldu, hita og beinverki. Fékk samskonar
einkenni 22.-26.02 I Vínarborg. Fór 25.01. til Vínar-
borgar og paðan til tveggja vikna dvalar í Úganda
með viðkomu í Tel Aviv og Kenýa á báðum leiðum.
Tók Maloprim 8 tbl. á ca viku fresti frá 15.01.-01.03.
Slappur við skoðun með eymsli yfir lifur, hiti 38,2,
púls 76, Bp 150/70, hvít blk. 6,1 með 17 % stafi, sökk
15. CRP 48-96 mg/1. Alk.fósfatasi 368 U/L, bilirúbín
42 U/L. Ræktanir frá blóði, pvagi og saur nei-
kvæðar. Engar veirumótefnahækkanir. Engir parasít-
ar í saur eða blóði. Máttfarinn með hitaslæðing til
13.03. er hann fékk köldu og greindist með Plas-
modium falciparum í merg og blóðstroki. Meðhöndl-
aður með hydroxychloroquini í fimm daga og
varð einkennalaus og parasítalaus, að pví er virtist.
Fékk köldu 27.03. og fannst pá aftur Plasmodium