Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.12.1938, Síða 8

252
Þ J Ó Ð I N
íslendingar litu svo á, að i þess-
ari grein fælist mikil áhætta f>TÍr
þá, þar eð sambandsþjóðin er þri-
tugfalt fjölmennari og þar eftir rík-
ari en vér. Það vakti því bæði undr-
un og gremju liér á landi, er Al-
þýðuflokkurinn birti í blaði sínu 9.
júlí 1918 þá kröfu flokksins, að
„Fæðingarrétturinn sé sameiginleg-
ur, sem frá sjónarmiði verkamanna
verður að álíta undirstöðuatriði
undir sönnu þjóðasambcaídi," eins
og það var orðað.
Hvort sem þessi óvænti stuðning-
ur við danska málstaðinn liefir ráð-
ið úrslitum eða ekki i þessu máli,
þá fengu Danir vilja sinn. En það
skal sagt þeim til viðurkenningar,
að þeir liafa til þessa ekki misnot-
að þennan óeðlilega rétt, á þann
bátl að flýtja liingað í stórum stil
og seilast þannig til ábrifa á ís-
lenzk mál.
Um fiskveiðajafnréttið er það að
segja, að íslenzk fiskimið eru, eins
og menn vita, einbver beztu fiski-
mið í beimi. En landhelgi Dana er
í því efni lítils verð. Er sú liætla
alltaf vfirvofandi, að Danir noti
þennan rétt sinn í samræmi við fjöl-
menni og auðmagn.
7. gr. fjallar um sárasta ágrein-
ingsefnið, sem áður bafði verið. Það
er meðferð utanríkismála íslands. í
uppbafi greinarinnar segir:
„Danmörk fer með utanríkis-
máls Islands í umboði þess.“
Hér vannst þvi lítið á annað en
það, að þetta atriði, eins og aðrar
greinar samningsins, er uppsegjan-
legt. En áður liöfðu Danir aldrei
viljað annað beyra en að meðferð
utanríkismála íslands yrði ævar-
andi í böndum þeirra.
8. gr. er svo bljóðandi:
„Danmörk liefir á bendi gæzlu
fiskveiða i íslenzkri landbelgi,
undir dönskum fána, þar til Is-
land kynni að ákveða að taka
liana i sinar liendur, að öllu
eða nokkru leyti á sinn kostn-
að.“
Með þessari grein áskilur Dan-
mörk sér rétt til þess að liafa á
liendi lögregluvald i íslenzkri land-
lielgi.
Á sama liátt er, í 10. gr., Dan-
mörku fengið æðsta dómsvald í is-
lenzkum málum. En með stofnun
liæstaréttar tók ísland þau mál í
sínar hendur.
Því verður ekki neitað,. að það
er ákaflega lítillækkandi fvrir
bverja þjóð, að önnur þjóð bafi
lögregluvald í landi hennar. íslend-
ingum var þó vorkunn, er þeir sam-
þykktu þetta ákvæði sambandslag-
anna, því þá áttu þeir ekkert gæzlu-
skip. Og þótt landhelgisgæzla Dana
hér við land bafi ávallt verið ófull-
komin, þótti belra að veifa röngu
tré en engu.
Fyrir allmörgum árum var sú
breyting á orðin, að Islendingar
böfðu eignazt þrjú sæmilega búin
gæzluskip. Sýndist þá mörgum, þar
á meðal mér, tími til kominn að ís-
lendingar neyttu þess réttar, sem
þeim var áskilinn i niðurlagi 8. gr.
sambandslaganna, og tækju að öllu
leyti landbelgisgæzluna i sinar
bendur. Bar eg fram þingsalyktun-
artillögu um þetta á fyrra þinginu
1937, ásaml Gunnari Tboroddsen