Þjóðin: tímarit sjálfstæðismanna - 01.12.1938, Qupperneq 34

27K
Þ J Ó Ð I N
Mustafa Kemal Ataturk,
einrœðisherra Tyrklands.
I.
Æskii- og undirbúningsár.
Nokkrir menn voru
Hver var sainan komnir. Tal
móðir hans? þeirra barst að einu
mikilmenni sögunnar.
Einn þeirra spurði: Hver var móð-
ir lians: Þessi spurning þarf ekki
að koma neinum á óvart, því að
flest eða öll mikilmenni sögunnar
liafa átt mikilhæfar mæður. Og svo
'var um Mústafa Kemal, einræðis-
herra Tyrklands.
Faðir lians var skrifslofumaður
í Salóniki. Hann skaraði að engu
levti fram úr öðrum meðalmenn-
um, sem unnu á opinberum skrif
stofum i Tyrklandi.
Móðir lians hét Zubeida. Hún var
fædd í Albaníu. Faðir liennar var
frá Maeedoniu. Zubeida var tígu-
leg í vexti, bláevg og ljóshærð. Hún
var trúkona mikil, elskaði land sitl
og var ihaldssöm i skoðunum og
framferði. Hún var hvorki læs nó
skrifandi, en þrátt fvrir það var hún
bæði liúsbóndinn og húsfreyjan á
heimilinu.
Zubeida og maður liennar bjuggu
í þröngri og sóðalegri götu i Saló-
niki. Húsið, sem þau bjuggu i, var
skakkt og skælt, en békk þó uppi.
Og þar fæddist Mustafa sonur
þeirra árið 1881.

Zubeida bafði bið mesta
Upppeldi dálæti á Mustafa. Hann
°k námsár. tók blíðuatlotum henn-
ar eins og sjálfsögðum
hlut og endurgalt þau eigi. Hann
var fámálugur og dulur, gaf sig lít-
ið að öðrum börnum, lék sér tíðast
einnsaman. Hann blýddi móður
sinni ekki, og reiddist óskaplega,
þegar honum var refsað.
Faðir Mústafa vildi gera hann að
kaupmanni. Móðir lians vildi gera
liann að presti. Faðir Mústafa dó,
meðan sonur lians var enn á ung
um aldri. Zubeida fluttist þá með
hörn sin upp í sveit. Þar kunni
Mústafa vel við sig. Útiveran og
sveitavinnan höfðu góð áhrif á
heilsu lians og líkamsþroska. En
sjálfstæðiskennd lnms óx mjög.
Hann var settur í skóla. Þar var
liann illa liðinn af nemendum, því
að hann var þegar á unga aldri
drambsamur og leil á félaga sína
eins og óæðri verur. Hann hlýddi
kennurum sínum ekki. Kennari hans
I)arði hann einu sinni fyrir óþægð.
Strákur barði kennarann á móti.
En þar sem liann mátti sín miður
i áflogunum, hljóp hann úr skól-
anum og heim til sín. Hann neitaði
algerlega að fara aftur í skólann.
Húsbóndi lians, sem Zubeida dvald-
ist hjá, stakk upp á því, að senda
Mústafa á herskóla. Móðir lians