Alþýðuhelgin - 12.11.1949, Blaðsíða 7

ALÞÝÐUHELGIN
311
málsmaður. Alltaf landsmálsmaður.
Svo kom hernámið, og hann varð
Quislings-maður og landsmálsmað-
ur.
Hann vildi komast á Stórþingið,
en hann komst ekki einu sinni í
sveitarstjórn.
Nú er hann orðinn rektor og hef-
ur á hendi fjölmörg trúnaðarstörf.
Hann er farinn að stilla til friðar —
hefur í raun og veru aldrei átt
heima í þessum flokki, en til þess
að koma á ró í málefnum skólans . . .
Það er aðeins eitt atriði, sem er
ljóst að því er hann varðar. Alltaf
var hann, eins og ég sagði, lands-
málsmaður í öllu þessu hringli milli
flokka. Var ástæðan sú, að honum
hefur verið það raunverulega iijart-
ans mál, eða var það vegna þess, að
hann heíur komizt að þeirri niður-
stöðu, að norskum stjórnmálamanni
væri alltaf hagur að því að vera
landsmálsmaður?
í sumarleyfum var hann alltaf í
átthögum sínum.
Þá fór hann í heimsókn til allra,
sem tekið höfðu þátt í að greiða
námskostnað hans, og setti sér að
vera viðkunnanlegur.
Fann hann til einhvers konar
þakklátssemi við þetta fólk, eða var
þetta gert til þess að sýna því, hve
mikill maður hann væri orðinn?
Námsskuldir sínar hafði hann
fyrir löngu greitt — flestar þeirra
áður en hann lauk embættisprófi.
„Það borgar sig að vera skuld-
laus,“ sagði hann.
Nú er hann hættur að ferðast til
átthaga sinna. Sumarið, sem hann
varð nazisti, sneru gömlu sveitung-
arnir baki við honum allir sem einn.
Örlögin höguðu því þannig, að
hann og ívar Tennfjord voru einu
nazistarnir úr þeirri sveit.
Þarna geturðu séð, til hvers það
leiðir að vera að kosta menn í skóla,
sögðu fátæku fiskimennirnir.
* * *
Óli Gundersen lauk lögfræðiprófi,
en notfærði sér það aldrei til neins.
Hann gerðist blaðamaður. Það kom
meðal annars til af því, að hann
kvæntist snemma og va^ð að afla sér
nokkru meiri tekna en ungir lög-
fræðingar fengu í byrjunarlaun. Og
ástæðan til þess, að hann kvæntist,
var sú, að hann var svo Ijótur og
klunnalegur. Hann gat ekki komizt
yfir kvenmann með öðru móti.

Frá Álasundi í Noregi.
Þetta var honum sjálfum ekki
ljóst. Hann hélt, að þetta ætti að
vera svona. Stúlkan, sem hann átti,
var allt annað eh lagleg og illfygli í
tilbót og sjúklega virðingagjörn.
Hann hélt líka, að þettá ætti svona
að vera, hélt, að kvenlegt eðli væri
svona. Hann elskaði hana og velti
stólnum hennar eða hellti ofan á
hana kaffi í kærleiksríkum ákafa.
Hann var alveg ótrúlega klunna-
legur. Hann orkaði á menn eins og
risi og var þó ekki stórvaxinn. Hann
var rammskakkur í andlitinu og
hafði elcki stjórn á líkama sínum.
Hann var einn þeirra manna, sem í
sífellu hrasa um fæturna á sjálfum
sér, draga með sér borðdúkinn,
gleyma að hneppa að sér, velta um
blómaglösum og stíga á rófuna á an-
góraketti húsmóðurinnar. Hann
varð líka fyrir hinum ótrúlegustu
óhöppum — í eitt skipti réðst kan-
ína á hann og beit hann til blóðs.
Konan hans hafði ógurlega skap
raun af honum. Ilann svitnaði og
þótti mikið fyrir, þegar hún þusað-
ist og setti í hann skæting í návist
annarra. Það kom fyrir, að hann
rauk á dyr og hrasaði um fæturna á
sjálfum sér, eins og vant var. Hann
varð að hlaupa ógæfuna af sér. En
alltaf kom hann aftur eftir svo sem
klukkutíma. Hann hafði þá komizt
að þeirri niðurstöðu, að það væri
hann, sem hefði haft á röngu að
standa, og bað ákaflega fvrirgefn-
ingar. Honum var fyrirgefið. „Hann
er svo heimskur“, sagði hún hon-
um til afsökunar. „Hann getur ekki
að því gert!“
Hann hélt, að djúpstæðar tilfinn-
ingar brytust út á þennan hátt.
Hann var miðdepill veraldarinnar.
Jæja, sumum okkar hinna fannst
víst á þeim tímum, að við værum
miðdepill Veraldarinnar. En Óli
, Gundersen var miðdepill veraldar-
innar. Sól og tungl lutu honum eins
og Jósef forðum. Hann sá það, en
hafði sjaldan orð á því og ekki nema
við nánustu vini sína. Hann fór dá-
lítið hjá sér, þegar hann sagði þeim
það. Þó að lionum væri bláköld al-
vara, fann hann, að öðrum mönnum
myndi geta þótt þetta broslegt.
Hann sagði mér frá þessu. Ég var
vinur hans á þessum fyrstu árum. Þá
var hann í rauninni bezti piltur, og
Frh. á 316. síðu.
I