Sveitarstjórnarmál - 01.06.1952, Qupperneq 23
SVEITARST J ÓRNARMÁL
19
um málið, þegar frumvarp þetta hefur náð
samþvkki Alþingis.
Nokkur sveitarfélög telja í svörum sínum
réttu leiðina til lausnar þessu máli vera þá,
að ríkið og Tryggingastofnun ríkisins reisi
hæli þetta og reki það, en sveitarsjóðir greiði
hæfileg daggjöld með framfærsluþurfum sín-
um á hælinu.
Ráðuneytið telur hins vegar, að eigi að
bíða þess, að t. d. Kleppur verði stækkaður
svo, að hann geti tekið við öllum, sem sveit-
arfélögin þurfa að sjá fyrir hælisvist vegna
þeirrar örorku, sem frumvaqrið fjallar urn,
eða ríkið reisi nýtt hæli fyrir þá annars stað-
ar á landinu, muni þær framkvæmdir dragast
enn um langt árabil. Ráðuneytið er þeirrar
skoðunar, að rétt sé að ríkissjóður leggi frarn
nokkra fjárhæð þegar í upphafi til stofn-
kostnaðar, eins og ráðgert er í frumvarpinu,
og að Tryggingastofnun ríkisins verji fé elli-
styrktarsjóðanna fyrst og frernst til að styrkja
bvggingu deildar fyrir elliær gamalmenni,
sein einna fyrst yrði að koma upp, þegar haf-
in er bygging hælis þessa. Þá er og sanngjamt
að gera ráð fyrir því, að Tryggingastofnun
ríkisins veiti hagkvæm lán til hælisins, ef
þess þyrfti með og framlög ríkis og sveit-
arfélaga hrykkju ekki fyrir stofnkostnaði.
Ekki hefur þörfin fyrir aðkallandi lausn
þessa vandamáls minnkað síðan málið var
síðast lagt fyrir Alþingi, nema síður sé.
Öll höfuðrök h'rir þörf þess að reisa hæli
þetta voru rakin í ýtarlegri greinargerð, er
fylgdi frumvarpi því, sem lagt var fyrir síð-
asta Alþingi og eru þau hin sömu enn, og
lætur ráðuneytið nægja að vísa til þeirrar
greinargerðar (þskj. 514 — 70. þing).
Þess skal að lokum getið, að á sameiginleg-
um fundi allra bæjarstjóra landsins, sem nú
er nýlokið, var í öryrkjahælismálinu samþvkkt
eftirfarandi tillaga:
„Bæjarstjórafundurinn lýsir sig samþvkkan
frumvarpi þvi um öryrkjahæli, sem félags-
málaráðherra hefur ákveðið að leggja fyrir
yfirstandandi Alþingi, og væntir þess, að það
nái samþykki Alþingis sem allra fyrst.“
Þess mun nú vænzt, bæði af fyrirsvars-
mönnurn sveitarfélaga landsins og öðrum
þeim, sem kunnugastir eru málefnum þeim,
sem frumvarp þetta er ætlað að leysa að vissu
marki, að lengri dráttur en orðinn er á ein-
hverri viðhlítandi lausn verði til mikils tjóns
og sinni Alþingi engu málefni þessu munu
sveitarfélögin að líkindum leggja árar í bát
um lausn þess, en taka upp þá stefnu að ætla
ríkissjóði einum að ráða fram úr vandræð-
unum, sem fara vaxandi með hverju ári. Yrði
þeim tæpast láð sú afstaða, ef urn enga sam-
vinnu gæti orðið að ræða, hvorki við ríkis-
valdið né þá, sem stjórna málefnum höfuð-
staðarins.“
Nokkuð voru skiptar skoðanir í heilbr,- og
félagsmálanefnd Ed., sem hafði frv. til með-
ferðar, um málið í heild og lausn þá, er fr\'.
gerði ráð fyrir, á vandræðum sveitarfélag-
anna vegna skorts á vistheimilum fyrir ýmis
konar öryrkja. Mættu formaður og fram-
kvæmdarstjóri Sambands ísl. sveitarfélaga á
fundi hjá nefndinni, þar sem frv. var rætt.
Nefndinni var á það bent, að tillagan um
byggingu öryrkjahælis á vegum sveitarfélag-
anna, eins og lagt er til í frv., væri borin frarn
af því, að sveitafél. sæju sér ekki annars úr-
kosta. Ríkisvaldið hefði ekki hingað til verið
þess umkomið að taka við slíkum sjúkling-
um til gæzlu og hjúkrunar þótt það væri eðli-
legast, heldur hefði það lent á sveitarfélög-
unum, sem enga getu hefðu í þeirn efnum.
Sveitarfélögin hefðu og viljað með þessum
hætti sýna, að þau væru fús til framlags af
sinni hálfu, enda yrði hafizt handa um fram-
kvæmdir hið fyrsta. Frekari dráttur um að-
gerðir væri óbærilegur. Mestu erfiðleikamir
í þessu sambandi fyrir sveitarfélögin hefðu
verið þeir, þegar fólk brjálaðist skyndilega
og orðið hefði að hafa það í vörzlu um lengri