Morgunblaðið - 22.05.2014, Side 34

Morgunblaðið - 22.05.2014, Side 34
34 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. MAÍ 2014 ✝ Hermann Þor-steinsson fædd- ist 7. október 1921 í Reykjavík. Hann lést á Vífilsstöðum 5. maí 2014. Foreldrar hans voru Guðrún Her- mannsdóttir, hús- freyja, f. 23.1. 1891, d. 4.2. 1972, og Þorsteinn Ágústsson, hús- gagnasmiður í Reykjavík, f. 8.10. 1874, d. 24.10. 1938. Hermann var fjórði af sex systkinum, og lifði hann þau öll. Systkini Hermanns: Torfi, f. 1915, d. 1975, Guðrún, f. 1917, d. 1998, Áslaug,f. 1919, d. 1995, Ágúst, f. 1925, d. 2004, og Erla, f. 1927, d. 2007. Hermann starfaði hjá Sam- bandi íslenskra samvinnufélaga elsta félags á Íslandi, ásamt þá- verandi biskupi Íslands, hr. Sig- urbirni Einarssyni, og Ólafi Ólafssyni, kristniboða, en starf- semi Biblíufélagsins hafði þá legið niðri um árabil. Eitt helsta hugðarefni Her- manns var bygging Hallgríms- kirkju, en hann tók sæti í sókn- arnefnd kirkjunnar árið 1960, og tók við forstöðu fram- kvæmdanna árið 1965. Her- mann fór á eftirlaun 1985 og nýtti þá starfskrafta sína sem ólaunaður byggingarstjóri Hall- grímskirkju, þar til kirkjan var vígð, 26. október 1986. Hermann var tvígiftur. Fyrri kona hans var Ingibjörg (Inga) Magnúsdóttir, f. 28.2. 1921, d. 19. 9. 1993. Hermann og Inga voru barnlaus. Eftirlifandi eig- inkona Hermanns er Helga Rakel Stefnisdóttir; dætur hennar og stjúpdætur Her- manns eru Steinunn Sara, f. 1990, læknanemi í Álaborg, og María, f. 1992, stúdent. Útför Hermanns fer fram frá Hallgrímskirkju í dag, 22. maí 2014, og hefst athöfnin kl. 15. í hálfa öld, eða frá 14. afmælisdegi sínum árið 1935 til sama dags árið 1985. Hann gegndi ýmsum störfum fyrir Sambandið og var um árabil á þess vegum í Kaup- mannahöfn. Seinni hluta starfs- ævinnar veitti hann forstöðu Lífeyr- issjóði SÍS. Hermann var virkur í fé- lagsstörfum. Hann starfaði í KFUM og var einn af stofn- endum Gideonfélagsins á Ís- landi. Hann var ólaunaður framkvæmdastjóri Hins ís- lenska biblíufélags frá 1965 til ársins 1990 og kom að útgáfu Biblíunnar 1981. Hermann vann að endurreisn og eflingu þessa Nú fer þeim einstaklingum ört fækkandi sem þekktu æskulýðs- leiðtogann sr. Friðrik Friðriks- son persónulega. Þeir einstak- lingar sem þekktu hann þannig, voru gjarnan kallaðir drengirnir hans sr. Friðriks. Einn þessara drengja var Hermann Þorsteins- son, sem við kveðjum nú í dag. Hermann var sannarlega einn af drengjunum hans sr. Friðriks og gott betur en það, því að hann var einnig fóstraður undir handar- jaðri dr. Sigurbjörns Einarsson- ar biskups. Með slíkan heiman- mund hlaut einstaklingurinn sem þessa naut, að verða stór og at- kvæðamikil persóna. Þar stóð Hermann heldur betur undir nafni er hann lét vel til sín taka í kristilega geiranum, auk þess að gegna ábyrgðarmiklum störfum sem framkvæmdastjóri lífeyris- sjóðs SÍS. Hann var byggingar- stjóri Hallgrímskirkju í áratugi og vann hann þar fáheyrt þrek- virki sem seint verður þakkað eða metið sem skyldi. Ungur til- einkaði Hermann sér orð sr. Friðriks og lifði samkvæmt þeim, en þar segir; Vertu fús bæði og frár til að framkvæma allt, sem þú finnur, að rétt styður mál; láttu æskunnar ár verða ævinnar salt, svo að aldregi sljóvgist þín sál. Hermann var alltaf tilbúinn að leggja lið í kristilega starfinu og þar munaði sannarlega um fram- lag hans. Gildir þar einu hvort um málefni hins Íslenska Biblíu- félags var að ræða, Gídeonstarf- ið, starf KFUM og K eða starf Kristniboðssambandsins. Ekki stóð hann þó einn síns liðs, heldur átti einstaka gæða- konu sér við hlið og lífsförunaut, hana Ingibjörgu Magnúsdóttur. Hún tók þátt í starfi hans og studdi hann með ráðum og dáð, sem best og mest hún kunni, allt- af þó til hlés. Augljóst er að ekki hefði Hermann komið því í gegn og leitt til lykta þau mörgu mál sem honum auðnaðist að gera, ef Ingu hefði ekki notið við. Hún kvaddi þennan heim 1993. Her- mann kynntist og kvæntist mætri konu, Helgu Rakel Stefnisdóttur, nokkru síðar og gekk tveim dætr- um hennar í föðurstað, enda þær þrjár honum mjög kærar. Þær reyndust líka Hermanni fádæma vel allt þar til yfir lauk og ber að þakka það. Hermann átti einlæga og barnslega trú á frelsarann Jesú Krist og fól honum líf sitt og sinna. Hann var auðnumaður í lífi og starfi, bæði á andlega sviðinu og hinu veraldlega. Vil að lokum kveðja vin minn Hermann Þorsteinsson í virðingu og þökk. Blessuð sé og veri minn- ing hans. Bjarni Árnason. Með fáeinum orðum vil ég kveðja merkan nágranna minn, öðlinginn Hermann Þorsteins- son, sem fallinn er í valinn að leið- arlokum langrar og farsællar ævi. Hermann var vörpulegur á velli og hélt sér teinréttum fram á síðustu misseri er heilsan dapr- aðist og dró úr honum þróttinn. Í allmörg ár höfum við átt heima í sama fjölbýlishúsinu, dálitlu þorpi mannlífs fjörutíu fjöl- skyldna. Aldrei hittumst við svo á förnum vegi innan eða utan húss- ins að við skiptumst ekki á nokkr- um setningum. Margt gat borið á góma sem fréttnæmt var þá stundina í þjóðfélaginu. Langoft- ast ræddum við þó duttlunga veð- ursins sem löngum er umræðu- efni þjóðar á úthafseyju í alfaraleið gustmikilla lægða í loft- hjúpnum. Hermann var veður- glöggur og minnugur á fyrri at- burði og söguleg veður. En mjög oft er við spjölluðum komu upp í huga hans ánægju- legar minningar frá fyrri tíð um náin samskipti hans við föður minn, sr. Jakob Jónsson, dr.the- ol., sem var sóknarprestur í Hall- grímssókn lengur en nokkur ann- ar, frá 1940 til 1974. Var faðir minn síðan mjög tengdur Hall- grímskirkju í Reykjavík til dauðadags 1989 og þannig náinn sókn og kirkju um hálfrar aldar skeið. Hermann Þorsteinsson var kempan sem um árabil hafði um- sjón með byggingu Hallgríms- kirkju, atorkusamur og úrræða- góður. Hann og faðir minn áttu því að vonum margvísleg sam- skipti og samráð þótt vinna þeirra væri að vísu á ólíku sviði. Má segja að þeir Hermann og faðir minn og aðrir sem lögðu hönd á plóg hafi gengið saman gegnum súrt og sætt. Það tók 40 ár að reisa Hallgrímskirkju líkt og Péturskirkjuna í Róm og á ýmsu gekk við fjáröflun og annað í framvindunni. Ómetanlegu Grettistaki Her- manns við að drífa byggingu Hallgrímskirkju upp verður lýst í væntanlegri sögu Hallgríms- kirkju eftir dr. Sigurð Pálsson, fyrrum sóknarprest í Hallgríms- kirkju. Hér verður því ekki fjöl- yrt um seiglu Hermanns og af- rek. Á kveðjustund minnist ég fremur með þökk í huga hversu góðorður Hermann var til for- eldra minna og ennfremur minna eigin persónulegra kynna við Hermann frá því við urðum ná- grannar hér í Espigerði 2. Við Jó- hanna konan mín vottum okkar góðu nágrönnum, Helgu Rakel, Steinunni Söru og Maríu, samúð okkar í söknuði þeirra. Blessuð sé minning Hermanns Þorsteins- sonar. Þór Jakobsson. Leiðir okkar Hermanns lágu saman á Þórsgötunni, þar sem fjölskylda mín bjó á númer fjögur en hann og Inga á níu. Leiðir þeirra og foreldra minna höfðu lengi legið saman í kristilega starfinu á vettvangi KFUM og KFUK, Kristniboðssambandsins og Bjarma. Sjálfur sótti ég ásamt systkinum mínum sunnudaga- skóla KFUM við Amtmannsstíg þar sem Hermann var einn af kennurum skólans. Eftir samver- urnar á sunnudagsmorgnum fengum við að sitja í hjá Her- manni upp á Þórsgötu en yfirleitt fór hann með okkur í yfirfullum bílnum í vænan bíltúr út í Naut- hólsvík, upp að Hallgrímskirkju sem var í byggingu eða eitthvað annað. Hermann kynntist ungur starfi KFUM og minntist ávallt með þakklæti fyrsta fundar síns þar sem hann fékk blóðnasir en séra Friðrik sjálfur annaðist hann af nærgætni og kærleika. Straumhvörf urðu í lífi hans er hann sótti almennt mót í Hraun- gerði á vegum Bjarma sumarið 1939 ekki síst vegna prédikunar sem séra Friðrik flutti við það tækifæri. Hermanni kynntist ég betur og reyndar tengdist fjölskyldan honum og Ingu með nýjum hætti á háskólaárum mínum þegar ég gerðist starfsmaður Biblíufélags- ins í afgreiðslu þess í Guðbrands- stofu. Eftir að við hjónin fluttum til Keníu sem kristniboðar héldu Inga og Hermann sambandinu af einstakri trúfesti og vikulegum fréttabréfum um menn og mál- efni á Íslandi. Gjarnan fylgdu með ljósrit eða úrklippur af ýmsu merku sem hér gerðist. Þau heimsóttu okkur til Chepareria í nóvember 1983 þar sem þau kynntust starfi okkar á vettvangi með eigin augum og voru við- stödd skírn nafna síns. Þau studdu kristniboðsstarfið með fyrirbænum og gjöfum og fyrir það vil ég sérstaklega þakka. Af ýmsum ástæðum dró úr tengslum okkar við Hermann eft- ir andlát Ingu en án Ingu hefði Hermann aldrei getað gert allt það sem hann gerði. Hún átti traust hans og hjarta og gat þar með leiðbeint honum ef með þurfti. Hún sat með honum tím- unum saman yfir tölum og bók- haldi og í fjölmörgum öðrum verkefnum. Hermann tók, fyrir atbeina Ólafs Ólafssonar, við Biblíufélag- inu og tómum kassa á sínum tíma. Sinnti hann því í áratugi og byggði upp félagið á hægan og öruggan hátt sem ólaunaður framkvæmdastjóri. Eins var Hermann formaður byggingar- nefndar og sóknarnefndar Hall- grímskirkju í áraraðir og hætti ekki fyrr en byggingin stóð tilbú- in. Hermann hafði ákveðnar skoðanir og vissi hvernig hann vildi hafa hlutina. Það reyndist ekki alltaf einfalt í samstarfi við aðra en sínu skilaði hann á sinn hátt, um það bera verkin vitni. Það var mikið lán fyrir Her- mann, eftir fráfall Ingu, að hann kynntist, einnig á Þórsgötunni, eftirlifandi eiginkonu sinni, Helgu Rakel og stjúpdætrum sínum, Steinunni og Maríu. Her- manni leið vel í faðmi fjölskyld- unnar enda elskaður og naut umönnunar þeirra allra. Drottinn blessi ykkur í sorg og söknuði. Megi Drottinn, sem fyrirgefur misgjörðir okkar, leysa líf okkar frá gröfinni og krýna okkur náð og miskunn er lífi okkar lýkur. Ragnar Gunnarsson. Það fór þytur um loftið, 1948, þegar börnin í Skólavörðuholtinu fengu þær fréttir að nú væri búið að opna nýja kirkju hjá styttu Leifs Eiríkssonar. Nú þyrfti ekki að hlaupa „alla leið“ niður í Dóm- kirkju til að komast í barnaguðs- þjónustu, eins og það hét þá. En þetta var bara kórkjallari verð- andi Hallgrímskirkju, sem dugði reyndar býsna vel sem kirkja safnaðarins í rúman aldarfjórð- ung. Eftir opnun kórkjallarans gerðist allt ósköp hægt. En um 1960, þegar tæplega fertugur maður, Hermann Þorsteinsson, gaf kost á sér í sóknarnefnd Hall- grímssóknar, heyrðist nýr tónn á fundum. Við skulum halda áfram verkinu. Blásum í seglin, söfnum liði, gefumst ekki upp. Hallgríms- kirkja verður stórkostleg bygg- ing, guðshús, vegleg og rúmgóð, fögur og tignarleg. Þessi nýi andi hleypti smátt og smátt miklum þrótti í byggingarmálin. Braggar setuliðsins hurfu úr Holtinu og sökkullinn í kirkjuskipinu færðist eftir geislabandi morgunsólar- innar vestar og vestar. Þrátt fyrir úrtölur, rex og jafnvel skammir, fengu raddir framsýni og upp- byggingar æ meira svigrúm í hinni opinberu umræðu. Fólk sameinaðist um hinn mikla helgi- dóm. Hermann hafði ekki hátt, en þrekmikið verklag hans, seigla, starfsþol, útsjónarsemi og leiftr- andi hugsjón efldu samtakamátt- inn og turninn hækkaði og hækk- aði. Það var virðuleg og tilkomumikil stund, þegar Her- mann afhenti, þáverandi forseta Íslands Kristjáni Eldjárn, horn- stein kirkjunnar, til að leggja á sinn stað undir blessunarorðum biskups, Hr. Sigurbjörns. Þá var suðursalur kirkjunnar vígður til afnota fyrir söfnuðinn, en þetta var 1974. Næstu skref urðu stór og 1986, var Hallgrímskirkja vax- in í fulla stærð og Guði helguð í nafni Drottins Jesú. Nafn Hall- gríms Péturssonar og bænir hans hafði hún fengið að tannfé. Þjóð- arhelgidómur. Nafn Hermanns Þorsteinsson- ar er nátengt byggingarsögu Hallgrímskirkju. Sístarfandi hugur hans, óteljandi viðvik, samtöl, ráðstafanir, samningar, fundir, ákvarðanir og sterkur vilji til verka, vógu þungt í þessu mikla samræmda átaki lands- manna. Sem formaður sóknar- nefndar og forstöðumaður bygg- ingaframkvæmdanna varð hann að leysa úr ótal vandamálum og hafa þá framsýni til að bera sem stóðst mat samtíðar og reyndist síðan vel í framtíðinni. Þar fór hann farsælan veg, skarpur, harðduglegur, iðjusamur og fórn- fús á tíma sinn og þrek. Hann náði háum aldri. Hann var glæsilegur á velli. Stóð upp úr meðalmennskunni. Hann var mikill kirkjusmiður. Vissi vel að hið eiginlega hús Guðs var reist á þremur dögum og ekki með höndum gert. Við þökkum trúfesti Her- manns og fórnarlund. Við þökk- um eiginkonu hans, Helgu Rakel, samfylgdina og biðjum henni blessunar Guðs og fjölskyldunni allri. Kærleikur Guðs í nafni Drottins Jesú kalli Hermann Þorsteinsson til eilífs lífs og frið- ar. Fyrir hönd presta og starfs- fólks Hallgrímskirkju, Birgir Ásgeirsson. Ég heyrði fyrst af Hermanni Þorsteinssyni þegar hann var forstöðumaður byggingarfram- kvæmda við Hallgrímskirkju. Þar fór eljumaður sem var óþreytandi að vinna málefnum kirkjunnar framgang. Frá þeim tíma var hann jafnframt fram- kvæmdastjóri Hins íslenska bibl- íufélags í aldarfjórðung og lagði þar mikið starf af mörkum við dreifingu og útbreiðslu biblíunn- ar. Ungur að árum var Hermann einn af stofnfélögum Gídeon- félagsins á Íslandi árið 1945. Hann sá í félaginu mikilvægan vettvang til að koma Nýja testa- mentinu á framfæri við unga og aldna og treysta stoðir kristin- dóms í landinu. Sjálfur kynntist ég Hermanni persónulega þegar ég gekk í félagið um síðustu alda- mót. Við vorum í sömu starfs- deildinni, vesturdeild Reykjavík- ur. Hermann sótti fundi af samviskusemi og ljóst var að mál- efni kristindóms í landinu brunnu á honum. Hann var ekki bara í ánægju- legum félagskap í Gídeonfélaginu heldur átti hann þar brýnt erindi við aðra félagsmenn og raunar þjóðina alla um sitt hjartans mál. Kom hann oft á fundi með mik- ilvægar tillögur ábendingar og fræðsluefni um stöðu mála. Lagði hann áherslu á að ekki dygði að Biblían eða einstök rit hennar væru til staðar á heimilum eða stofnunum heldur yrði að vinna að því að einstaklingar læsu ritn- inguna og kynntust boðskap hennar. Fyrir hönd Gídeon- félagsins á Íslandi vil ég að leið- arlokum senda eiginkonu og fóst- urdætrum Hermanns innilegar samúðarkveðjur. Blessuð sé minning Hermanns Þorsteins- sonar. Rúnar Vilhjálmsson Látinn er Hermann Þorsteins- son, fyrrum foringi okkar Hólm- verja og KFUM-skáta. Það var um miðjan ágúst 1953 sem við Hólmverjarnir 46 sigld- um með flaggskipinu Gullfossi á þriðja farrými áleiðis til Dan- merkur á stórmót. Kári blés með 10 vindstigum (gömlum) og Ægir var all-úfinn, fyrstu sólarhring- ana, við sjóveiku strákana í hengikojunum. En veðrið og mat- arlystin batnaði og við nutum þess í góðum byr að sigla áfram til Kaupmannahafnar. Mættum svo heilu og höldnu á stórmót margra þjóða við Bygholmshöll við Horsens og bjuggum þar í 20 tjöldum. Þetta var dýrðleg vika við íþróttir, leiki, söng, varðelda og hugvekju foringjans á kvöldin. Ég átti því síðar að fagna að endurnýja kynnin við Hermann á öðrum vettvangi. Enn seinna lágu svo leiðir okkar saman í sundleikfimi. Þar rifjaði hann stundum upp eftirminnilegar stundir í ferðinni, m.a. þegar brosmildur Friðrik IX heimsótti tjaldbúðirnar og Hólmverjafor- ingi og Danakóngur gerðu liðs- könnun og færðar voru gjafir. Stundum kynnist maður gegn- heilum mönnum sem verða hug- stæðir. Hermann var slíkur og góður fulltrúi kristninnar í orði og æði. Ég votta fjölskyldu Hermanns innilega samúð mína. Blessuð sé minning hans. Örnólfur Hall. Séra Friðrik stóð á sextugu og Hermann var 8 ára þegar þeir kynntust. Það var í KFUM á Amtmannsstíg. Stóri salurinn var fullur af drengjum og Her- mann var mættur í fyrsta sinn. Hann sat í miðjum sal og séra Friðrik stóð í pontu þegar Her- mann fékk óvæntar fossandi blóðnasir. Friðrik brást fljótt við og fór með hann í lítið herbergi sem var fyrir framan salinn. Friðrik stöðvaði blóðrennslið, og þeir töluðu svolítið saman, svo rétti séra Friðrik Hermanni höndina og sagði að héðan í frá skyldu þeir vera vinir. Æskuárin í KFUM urðu ævisalt unga mannsins og víst er að hann drakk í sig kristna menningu. Hermann var fullur af lifandi kristinni trú og miðlaði henni alla tíð, bæði beint og óbeint. Vinátta hans við séra Friðrik bar ríkan ávöxt. Hermann Þorsteinsson stóð framarlega í hópi þeirra sem komu að byggingu Friðrikska- pellu við Hlíðarenda. Skömmu eftir vígslu kapellunnar, í maí 1993, hófust þar kyrrðarstundir í hádegi á mánudögum og þar kynntist ég honum. Í meira en 20 ár hafa verið kyrrðarstundir á mánudögum. Hermann tók þátt í þeim frá upphafi, lét sig aldrei vanta. Vinur hans, og okkar allra, Árni Sigurjónsson, kom líka með- an hann lifði og lék á hljóðfærið. Báðir höfðu verið handgengnir séra Friðriki. Hermann var lengstum elstur þeirra sem sóttu kyrrðarstundir og mætti manna best. Hann gaf samveru okkar visst andrúm og fyllingu. Her- mann miðlaði vísdómi séra Frið- riks og brúaði persónu hans til þeirra sem aldrei sáu hann. Og nú er hann genginn, þessi styrki og stöðugi drengur. „Drengir eru góðir menn og batnandi“ sögðu forfeðurnir. Hjá þeim hefði Hermann án efa feng- ið umsögnina „drengur góður“. Séra Friðrik lagði út frá þessum orðum þannig: „Drengi nefndu forðum fróðir, frjálsa menn, er reyndust góðir og af gæðum uxu og dáð …“ Hermann var á tíræðisaldri þegar hann dó, elstur í hópi æskuvina. Ég þekkti suma þeirra og þeir báru honum fagurt vitni. Hann var kominn á eftirlaun þeg- ar við kynntumst og Inga hans dáin. Ég hef margt heyrt um þátt Hermanns í byggingu Hallgríms- kirkju, endurreisn Hins íslenska Biblíufélags og á vettvangi Gí- deonfélagsins. Ég sá þá Árna við skráningu gagna í Friðriksstofu. Ég má auðvitað ekki bera um annað en ég hef vitnað, en votta aðdáun mína á lífshlaupi Her- manns og segi óhikað að með honum sé genginn leikmaður sem með huga og hendi vann fádæma lífsverk fyrir kristna trú og kirkju landsins. Kapellu- og kyrrðarstundavin- ir kveðja kæran vin og votta sam- úð ekkju Hermanns, Helgu Rak- el, og dætrum hennar og stjúpdætrum hans; Steinunni Söru og Maríu. Þorsteinn Haraldsson. Hermann Þorsteinsson ✝ Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma, ELÍN INGÓLFSDÓTTIR kennari, hjúkrunarheimilinu Skjóli, áður Melabraut 4, Seltjarnarnesi, lést sunnudaginn 18. maí. Hún verður jarðsungin frá Hallgrímskirkju mánudaginn 2. júní kl. 13.00. Hjördís Þorgeirsdóttir, Broddi Þorsteinsson, Sigrún Þorgeirsdóttir, Ari Páll Kristinsson, Stefanía Þorgeirsdóttir, Karl Blöndal, barnabörn og barnabarnabörn.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.