Morgunblaðið - 08.09.2014, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. SEPTEMBER 2014
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Þegar hugsaðer umsænsk
stjórnmál, leitar
hugurinn nánast
ósjálfrátt til hins
stóra Sósíaldemókrataflokks,
sem hefur oftast nær haft tögl
og hagldir í sænskum stjórn-
málum síðustu áttatíu árin
eða svo. Það þykir því nánast
undrum sæta, að síðustu átta
árin hafi verið hægri stjórn
við völd í Svíþjóð, og sækist
Fredrik Reinfeldt forsætis-
ráðherra eftir því að verða
fyrsti hægri sinnaði forsætis-
ráðherra Svíþjóðar til þess að
halda velli í gegnum þrennar
þingkosningar, en Svíar
ganga að kjörborðinu næst-
komandi sunnudag.
Útlitið er þó ekki bjart fyr-
ir Reinfeldt. Skoðanakann-
anir benda til þess að sænskir
kjósendur vilji breytingar, og
hefur fylgi Moderatarna,
flokks Reinfeldts, fallið um
nærri því þriðjung á kjör-
tímabilinu. Við þetta bætist
að með honum í ríkisstjórn
eru þrír aðrir flokkar, en þar
af eiga tveir þeirra, Miðflokk-
urinn og Kristilegi demó-
krataflokkurinn, það á hættu
að lenda röngu megin við 4%-
þröskuldinn sem þarf til þess
að ná mönnum inn á þing.
Að hluta til má skýra fylgis-
tap Reinfeldts með því að
sósíaldemókratar hafa nú náð
vopnum sínum á ný, og býr
hinn nýi leiðtogi þeirra, Stef-
an Löfven, að mikilli reynslu
úr einu stærsta verkalýðs-
félagi Svíþjóðar, þó að hann
sé nú nýgræðingur á vett-
vangi stjórnmálanna. Þá
benda sumar kannanir til
þess að kjósendur vilji refsa
Reinfeldt fyrir stöðu efna-
hagsmála í land-
inu en atvinnu-
leysi hefur aukist
um 3% á síðustu
átta árum.
Reinfeldt hefur
af þeim sökum lagt höfuð-
áherslu á þann árangur sem
náðst hafi, en hann bendir
meðal annars á að ríkisstjórn
sín hafi lagt grunninn að um
250.000 nýjum störfum, að
Svíþjóð hafi farið betur út úr
efnahagskrísunni en önnur
ríki og að ríkisstjórnin hafi
staðið fyrir margvíslegum
umbótum á stöðnuðu
velferðarkerfi Svía.
Sósíaldemókratar benda á
móti á það að umbætur Rein-
feldts eigi sér lengri rætur
aftur í tímann, og að ríkis-
stjórn hans geti ekki eignað
sér allan árangurinn ein. Það
er margt til í því, en eins og
vinstri flokkarnir tala nú,
ekki síður væntanlegir sam-
starfsflokkar sósíaldemókrat-
anna en þeir sjálfir, er full
ástæða til að hafa áhyggjur af
að Svíþjóð snúi af braut um-
bóta í velferðarmálum. Slík
breyting væri ekki til þess
fallin að draga úr atvinnuleysi
eða efla efnahagslífið á annan
hátt.
Nú, þegar tæp vika er til
kosninganna, benda flestar
kannanir til þess að ný ríkis-
stjórn vinstri flokkanna
þriggja verði mynduð að
kosningum loknum. Reinfeldt
getur huggað sig við það að
bilið á milli framboðanna hef-
ur verið að minnka nokkuð
eftir því sem nær dregur
kosningunum. Fátt bendir þó
til annars, en að pendúllinn í
sænskum stjórnmálum muni
aftur leita til sósíal-
demókrata.
Reinfeldt berst fyrir
lífi ríkisstjórnar
sinnar}
Fer pendúllinn til baka?
Það er gömulsaga og ný að
misjafn sauður
leynist í mörgu fé
og erlendir ferða-
menn til Íslands
eru ekki öðruvísi en aðrir hóp-
ar að þessu leyti. Engan þarf
svo sem að undra þó að nokkr-
ir misjafnir sauðir leynist á
meðal þeirra milljón ferða-
manna sem leggja leið sína
hingað til lands í ár, en með
auknum fjölda og þar með
aukinni hættu á vafasömu at-
hæfi þarf aukinn viðbúnað.
Flestir þeir sem hingað
koma sækja í náttúruna og
nær allir láta sér nægja að
njóta hennar án þess að valda
vísvitandi spjöllum. En eins
og dæmin í sumar
sanna er einn og
einn sem vill
ganga lengra en
lög leyfa og nátt-
úran þolir, svo
sem með skaðlegum utan-
vegaakstri.
Í ljósi þeirra breyttu að-
stæðna sem orðið hafa með
miklum fjölda erlendra ferða-
manna er nauðsynlegt að
auka ekki aðeins upplýs-
ingagjöf til ferðamanna held-
ur einnig eftirlit utan alfara-
leiða. Vissulega þarf að gæta
hófs í því eins og öðru en eng-
in ástæða er til að svörtu
sauðirnir trúi því að þeir geti
spillt íslenskri náttúru
áhættulaust.
Aukinn fjöldi ferða-
manna kallar á ýms-
ar breytingar }
Misjafn sauður Þ
eir sem vilja frið, þurfa að undir-
búa sig fyrir stríð,“ segir latneskt
máltæki, en Rómverjar til forna
vissu manna best á fornöld hvern-
ig fara ætti með ófriði á hendur
öðrum og á móti hvernig forðast mætti að
vera gripinn í bólinu, ef einhver hygðist ráðast
á mann.
Segja má að Vesturlönd hafi haft hina róm-
versku speki að leiðarljósi þegar kalda stríðið
knúði dyra, en ógnin sem ráðamenn þar upp-
lifðu frá Sovétblokkinni knúði þá til þess að
eyða, jafnvel um efni fram, í alls kyns drápstól
og morðvopn, sem líklega gætu eytt mestöllu
lífi á jörðinni hér um bil fimm sinnum, sem
aftur knúði Moskvustjórnina til þess að gera
slíkt hið sama. Þegar kalda stríðinu lauk án
þess að mannkynið hefði náð að fyrirfara sér,
önduðu margir léttar, og sömu ráðamenn og áður höfðu
eytt umtalsverðum fjármunum í hergögn, töldu sér nú
óhætt að spara aurinn.
En einhvers staðar í látunum gleymdist að heimurinn
var ekki orðinn friðsæll staður, þó að líkurnar á því að
hann færist í kjarnorkueldi væru orðnar engar. Ríki Atl-
antshafsbandalagsins töldu sér óhætt að rifa seglin,
Bandaríkjamenn lokuðu varnarstöðinni hérna, og vondu
Rússarnir voru allt í einu orðnir vinir okkar. Hversu
lengi gat slíkt ástand enst? Og hversu langur tími gat lið-
ið áður en Rússar upplifðu sig umsetna á ný?
Þó að fátt eða ekkert geti afsakað innrás Rússa inn í
annað fullvalda ríki eða innlimun Krímskag-
ans er það einnig ljóst að gjörðir Pútíns eru
ekki fullkomlega að ástæðulausu, og að vest-
urveldin og Evrópusambandið geta tekið á
sig mikið af sökinni fyrir því hvernig komið er
fyrir hlutunum nú. Atlantshafsbandalagið
þarf því á ný að setja upp í sig vígtennurnar
og búa sig undir stríð, í þeirri von að það komi
aldrei. Ákveðið var fyrir helgi að stofna nýtt
„hraðlið“, skipað 4.000 hermönnum, sem
gætu brugðist við innan tveggja sólarhringa,
færi það svo að Rússar létu til skarar skríða
gegn t.d. Eystrasaltslöndunum. Jafnframt
voru uppi fögur orð um að ríkin Evrópumegin
við Atlantshafið myndu auka útgjöld sín til
öryggismála, en líklegt er að flest þeirra
muni heykjast á því þegar til kastanna kem-
ur.
Stóra spurningin hér er hvort þessar tilfæringar veiti
trúverðuga vörn. Einhverra hluta vegna verður það að
teljast ólíklegt að tiltölulega lítill flokkur manna gæti
veitt hugsanlegum árásaraðila langt viðnám. Og jafnvel
það gerir ráð fyrir að Rússar muni ráðast á viðkomandi
land eða lönd af fullum þunga, í stað þess sem þeir hafa
gert í Úkraínu, að lauma sér hægt og bítandi í betri stöðu
þangað til andstæðingar þeirra standa frammi fyrir
orðnum hlut. Hvenær yrði hraðliðið kallað út?
Vilji menn frið, þarf að undirbúa stríð segir máltækið.
Mann er farið að gruna að við þau orð megi bæta: „og
undirbúa það vel.“ sgs@mbl.is
Stefán Gunnar
Sveinsson
Pistill
Hraðvarið land?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
SVIÐSLJÓS
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
ÁLeiknisvelli á fimmtu-dagskvöld mátti sjá tárvotaugu stuðningsmannaLeiknis þegar félagið
tryggði sæti í efstu deild í fyrsta
skipti. Knattspyrnufélagið var stofn-
að árið 1973, hefur aðsetur í efra
Breiðholti og þjónustar að mestu
Fella- og Hólahverfi þar sem um 13
þúsund manns búa. Þrátt fyrir stórt
hverfi hefur félagið fæsta iðkendur
allra knattspyrnufélaga í Reykjavík
sem halda úti yngri flokka starfi.
Garðar G. Ásgeirsson hefur fylgt fé-
laginu frá áttunda áratugnum sem
leikmaður og þjálfari og hjarta hans
slær í takt við félagið. Hann telur að
vera Leiknis í efstu deild geti dregið
fram jákvæða sýn á Breiðholtið. „Of
margt fólk úti í bæ telur að efra
Breiðholtið sé vont hverfi þar sem
glæpir séu algengir. Auðvitað er fólk
að grínast en það er hvimleitt að
heyra alltaf á þetta minnst þegar tal-
að er um hverfið,“ segir Garðar.
Lengi vel var illa haldið utan um
yngri flokka starf í félaginu. Garðar
segir að breyting hafi orðið til batn-
aðar undir lok níunda áratugarins.
„Fram að því var enginn að kenna
leikmönnum heldur voru fótboltaæf-
ingar staður til að hafa krakka á svo
þeir hefðu eitthvað að gera,“ segir
Garðar. Framan af gekk yngri flokk-
um félagsins ekki vel og töpin voru
fleiri en sigrarnir en það hefur
breyst. Í dag standa margir flokkar
félagsins sig vel. Eini Íslandsmeist-
aratitillinn kom árið 1994 þegar 6.
flokkur hampaði titlinum.
Iðkendur af 24 þjóðernum
Í hópi Leiknis sem tryggði sér
sæti í efstu deild eru 2/3 hlutar upp-
aldir Leiknismenn. Þykir það óvenju-
hátt hlutfall þegar horft er til leik-
mannahópa í meistaraflokki á Íslandi.
„Leiknir er einstakur klúbbur þar
sem fjölskyldustemning ríkir. Ég
held að það séu fáir klúbbar þar sem
eins mikil nánd ríkir á milli leik-
manna, stjórnar, aðstandenda og
áhorfenda,“ segir Garðar.
Hvergi er hærra hlutfall inn-
flytjenda en í Fella- og Hólahverfi í
Reykjavík. Þannig eru t.a.m. 25%
íbúa í Fellahverfi á aldrinum 18-54
ára innflytjendur. Endurspeglast það
nokkuð vel í Leikni þar sem iðkendur
eru af 24 þjóðernum, að sögn Garð-
ars. Hann segir að ekki hafi gengið
nægilega vel að fá börn innflytjenda á
æfingar. „Ég held að hluti vandans sé
sá að foreldra skortir oft leiðbein-
ingar um það hvað stendur fólki til
boða. Rannsókn sýnir t.a.m. að inn-
flytjendur nota frístundakort mun
síður en Íslendingar,“ segir Garðar.
„Við förum yfirleitt með upplýsingar í
skólana á 3-4 tungumálum,“ segir
Garðar.
Íslenskir gegn útlenskum
„Það verður spennandi að sjá
hvort börn innflytjenda skila sér alla
leið upp í meistaraflokk,“ segir Garð-
ar. Að sögn hans eru elstu börn inn-
flytjenda, sem æfa í félaginu, fædd á
árunum 1995-1997. Þegar hefur einn
leikmaður, Frymezim Veselaja, sem
er í öðrum flokki félagsins, bankað á
dyr meistaraflokks. Hann er fæddur
árið 1995 og foreldrar hans eru frá
Albaníu. „Í fjórða flokki eru strákar
af sjö þjóðernum. Stundum er skipt í
lið á æfingum þar sem útlend-
ingar eru á móti Íslendingum
og þá þurfa Íslendingarnir að
fá lánað hjá útlendingunum,“
segir Garðar í gamansömum tón.
Hann segir þó að strákarnir velti
ekkert þjóðernum fyrir sér.
„Strákarnir pæla ekkert í því.
Fyrir þeim eru þetta allt Ís-
lendingar,“ segir Garðar.
Einstakur fjölskyldu-
klúbbur í efstu deild
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Í efstu deild Leiknir í Reykjavík komst í fyrsta skipti í efstu deild á fimmtu-
dagskvöld. Félagið er fjölskylduklúbbur þar sem mikil nánd ríkir.
„Lið Leiknis í dag er skipað leik-
mönnum sem ég kalla fyrstu
kynslóð af Leiknismönnum. Það
helgast af því að þegar ég var
yngri og menn voru spurðir með
hvaða liði þeir héldu, þá svör-
uðu menn að þeir héldu með
Fram eða Val eða eitthvað ann-
að. Sjálfur sagðist ég halda með
Þrótti en æfa með Leikni,“ segir
Garðar og hlær við. Hann segir
að þegar horft er tíu ár aftur í
tímann þá hafi þessi verið raun-
in.
„En þegar strákarnir, sem eru
í þessu liði í dag, voru spurðir
sömu spurningar sögðust
þeir halda bara með
Leikni, eins og allir
krakkar í félaginu í dag
segjast gera,“ segir
Garðar. Telur hann
þetta til marks um
breytta sýn iðkenda
á félagið og
sjálfsmynd
þess.
Eru stoltir
Leiknismenn
BREYTT SJÁLFSMYND
Garðar G. Ásgeirsson