Málfríður - 15.10.2014, Blaðsíða 28

Tónlist er stór partur af daglegu lífi okkar flestra. Hana
notum við til að koma okkur í gírinn, hressa okkur við
og til að slaka á. Og náttúrulega til að læra tungumál.
Það er stórt skref fyrir tungumálanemandann að geta
slegið um sig með frösum. Textar dægurlaga eru fullir af
nytsömum setningum og orðatiltækjum sem nýtast vel.
Tengo la camisa negra.
No hay que llorar, la vida es un carnaval
Dale dale, ven a bailar.
Tónlistin á svo sannarlega vel við þegar spænska er
kennd enda nýta spænskukennarar sér hana í miklu
mæli. Ýmsar síður eru á netinu þar sem tónlist og textar
spila aðalhlutverkið og langar mig að minnast á vefsíð-
una lyrictraining.com þar sem unnið er með hlustun og
texta á nokkrum tungumálum. Á Internetinu má finna
ótal lög og texta. Spænskukennurum hefur reynst vel
að nota pinterest til að halda utan um og deila sín á
milli verkefnum sem tengjast tónlist.
Þessa önnina kenni ég í annað sinn áfanga um dans
og tónlist í Suður-Ameríku. Auk þess að vera fræðandi
um menningu landa spænskumælandi Ameríku og
spænska tungu gefst tækifæri í þeim áfanga að tengja
spænskunámið samfélagi spænskumælandi fólks hér
á Íslandi, veita innsýn í þá menningarlegu atburði sem
eru á döfinni í Reykjavík hverju sinni og tengjast tón-
list og dansi frá hinum spænskumælandi heimi. Í þeim
áfanga hef ég hvatt nemendur til að nota sína eigin list-
sköpun í verkefnum. Þar hafa verið gerð verkefni þar
sem söngtextar, tónlist, stuttmyndir, söngur og dans
eru frumsamin í lokaverkefnunum undir áhrifum frá
Suður-Ameríku.
Tónlistin er og verður partur af því sem fram fer
í spænskutímunum, a.m.k. hjá mér. Hér vil ég hins
vegar beina sjónum að tónlist sem útgangspunkti í
kennslu en ekki aðeins sem upplyftingu eða kryddi í
hinni hefðbundnu kennslu. Tónlist er samfléttuð sögu,
menningu og tungumáli og er því tilvalin áhersla í
kennslu, þemavinnu eða jafnvel í heilu áföngunum.
Efniviðurinn er mikill og nálgunin að spænskunámi í
gegnum tóna og texta getur verið margvísleg.
Málnotkun og endurtekning
gegnum texta og tóna
Allt frá því í fyrsta tímanum er tónlist tilvalin til að æfa
framburð og auka orðaforða. Þegar lengra er komið
geta dægurlagatextarnir dregið upp gagnleg dæmi um
viðtengingarhátt og skildagatíð, ég myndi gera hvað sem
er ef þú bara værir hér. Tónlist og dans tengjast einnig
með órjúfanlegum hætti hljóðfærum og klæðnaði. Hið
sjónræna, myndbönd og dans eru tilvalinn vettvang-
ur til umfjöllunar í umræðum þar sem orðaforði því
tengdur er notaður og hentar á öllum stigum tungu-
málanáms.
Endurtekning er mikilvæg í tungumálanámi hvort
sem er í hlustun, ritun, lestri eða í munnlegum fram-
burði. Í tónlist kemur oft fyrir áreynslulaus og eðlileg
endurtekning á viðlagi, á orðum eða frösum. Auk þess
mælir margt með því að hlusta oft á sama lagið, og hef
ég góða reynslu af því að hafa sérstakt lag fyrir áfang-
ann sem fylgir hópnum út önnina. Undirtektirnar í
samsöng hópsins eru mun betri þegar liðið er á önnina
en í upphafi.
Ljós á sögu og samfélag
Eitt af hlutverkum tungumálakennara, samkvæmt
Aðalnámskrá, er kynning á menningu þeirra þjóða
sem tungumálið tala. Þegar kafað er í uppruna tón-
listar í Suður-Ameríku sést að hún endurspeglar sam-
setningu og einkenni þjóðanna þar. Við skýrum menn-
ingareinkenni, sögu og samfélagslega samsetningu
með því að hlusta á og stúdera tónlist sem ber afrísk
einkenni úr Karíbahafinu eða þar sem zampona flautur
Inkanna í Andesfjöllunum hljóma. Í tónlistinni á Spáni
endurspeglast líka þjóðareinkenni, saga og menning.
Í mörgum tilfellum varpa textar líka ljósi á stétt-
skiptingu, gagnrýna valdhafa og beina orðum að mis-
skiptingu og óréttlæti í samfélaginu. Það eru umfjöll-
unarefni sem vel eiga heima í umræðum nemenda og
við sem kennarar ættum sem oftast að beina umræðum
að í skólastofunni. Fjölmargir söngvar fjalla einnig um
búferlaflutninga, leitina að betra lífi, að komast yfir
28 MÁLFRÍÐUR
Ásdís Þórólfsdóttir, spænsku-
kennari við Menntaskólann við
Hamrahlíð.
Tónlist og dans í spænskustofunni