Fréttir - Eyjafréttir - 28.09.2000, Blaðsíða 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 28. september 2000
Atti ekki von á að hún
gœti staðið á eigin fótum
-segir taðir Þóru Magnúsdóttur, íbúa á Sambýlinu
Bnsogsagtvarfráí
Fréttum í síðustu viku
hélt sambýlið upp á
tíu ára afmæli sitt. í
tilefni afmælisins var
tekið hús á Magnúsi
Kristinssyni og Lóu
Skarphéðinsdóttur,
en dóttir þeirra, Þóra
hefur búiö á
sambýlinufrá 1998.
og hefur unað sér
mjögvel þar.
Lóa Skarphéðinsdóttir og Magnús
Kristinsson eiga 27 ára dóttur,
Þóru, sem búið hefur á sambýlinu
frá því í febrúar 1998. Þau segja að
þegar komið hafi til tals að sækja
um pláss á sambýlinu fyrir Þóru á
sínum tíma hafi Magnús ekki viljað
taka það í mál.
„Ég fann því allt til foráttu og tíncli
til alla vankanta þar á. Ég sá aldrei
fyrir mér að Þóra gæti staðið á eigin
fótum og þyrfti alltaf að vera undir
handarjaðri fjölskyldunnar og móður
sinnar sérstaklega. Ég taldi hana ekki
hæfa til þess að vera einstakling, sem
byggi niðri í bæ, vegna þess að hún
þyrfti svo mikla umönnun. En þegar
búið var að sannfæra mig um að hún
prófaði að búa þarna, þá segi ég fyrir
mig að þetta er alveg stórkostlegt, og
hún er yfir sig ánægð. Það kom því á
daginn þegar hún flytur í sambýlið að
henni líður það vel að varla heyrist í
henni og hún vill bara vera þar. Og
þegar hún kemur í heimsókn til okkar
núna er hún nánast alltaf á klukkunni
til þess að vita hvort ekki eigi að fara
að skutla henni aftur niður eftir. Hún
finnur sér alltaf eitthvað til dundurs og
við höfum aldrei heyrt hana tala um að
henni fyndist leiðinlegt eða að henni
liði illa.“
Lóa segir þessi viðbrögð eðlilega
tilhneigingu foreldra til þess að vemda
bömin sín og ekki síst ef þau em
fötluð. „Við verðum hins vegar líka
að horfast í augu við að við emm ekki
eilíf og miklu líklegra að við munum
yfirgefa heiminn á undan henni. Þess
vegna var það alltaf mín hugsun að
hún kæmist í ömggt skjól. Það er
heldur ekki hægt að ætlast til að
systkini fatlaðra taki þau að sér, þegar
þau em sjálf komin með sína fjöl-
skyldu. En systkini fatlaðra hafa oftast
þurft að taka mikið tillit við að alast
upp með fötluðum einstaklingi. Ég
var líka búin að kynnast sambýlinu
betur en Magnús í gegnum Þóm.
Myndin er tekin í afmælisveislu sambýlisins: Fr. v. Magnús Kristinsson, Þóra Magnúsdóttir móðir
Magnúsar og amma Þóru og svo nafna hennar sem er lengst til hægri.
Magnús og Lóa: „Við erum þakklát og stolt af henni, og hversu vel
hún stendur sig við núverandi aðstæður
Strax þegar sambýlið opnaði, en þá
var hún 17 ára, var hún l'arin að tala
um að hana langaði til þess að flytja í
sambýlið. Á þeim tíma fannst mér að
17 ára fullfrískur einstaklingur hefði
ekki þroska til þess að fara að heiman,
hvað þá fatlaður einstaklingur. Þess
vegna var þetta ekki inni í myndinni
hjá mér þá. En hún sótti þama niður
eftir, enda þekkti hún krakka sem
bjuggu þar og var að fara þangað í
heimsóknir.“
Lóa segir því að hún hafi frekar séð
sambýlið sem lausn fyrir Þóm. „Þegar
hún var flutt inn þurfti ekki langan
tíma til þess að sannfæra okkur um að
þetta væri hið eina rétta.“
Magnús segir að á meðan á þessu
hafi staðið og þau verið að bíða eftir
svari við umsókn hennar, hafi þau
farið að tala um þetta við Þóru.
„Þegar við sögðum henni að til stæði
að hún gæti fengið inni á sambýlinu
var mikil unun að hlusta á hana segja
frá væntingum sínum til þess.
Nokkmm dögum seinna var hún
nánast búin að kortleggja allt, hvemig
hún ætlaði að haga hlutunum. Hún
virtist alveg vera búin að brynja sig
fyrir hugsanlegum söknuði okkar og
það virtist ekki vera í huga hennar.
Húnn ætlaði að fara og trúði að lífið
yrði bjart og skemmtilegt. Það var svo
merkilegt hversu ákveðin hún var sjálf
og í góðu jafnvægi."
Lóa segir að Þóra hafi verið mjög
háð henni, því auðvitað hafi lífið
snúist mikið um hana og að hún hafi
að vissu leyti verið ofvemduð. „Svo
kom í ljós þegar hún var að fara að ég
var miklu háðari henni en hún mér.
Þannig að þetta var og er heilmikið
sorgarferli sem foreldrar ganga í
gegnum, þegar fatlaður einstaklingur
fer að heiman. Það gat því verið mjög
erfitt fyrir mig að sjá hana kannski
eina á gangi niðri í bæ. En auðvitað
hefur þetta þroskað okkur og ánægju-
legt að sjá hversu mikið sjálfstæði hún
hefur öðlast og er betur undir lífið búin
með því að geta slitið tengslin að
einhverju leyti við okkur, alveg eins
og gerist með heilbrigða einstaklinga."
Nú er eitt af markmiðum sambýlisins
að gera íbúum þess kleift að öðlast
sjálfstœða búsetu, hvernig metið þið
það markmið gagnvart Þóru?
„Það er kannski sama meinlokan
hjá okkur, eins og þegar kom til tals að
hún flytti á sambýlið á sínum tíma,“
segir Lóa.
, Jig get ekki á þessari stundu séð að
svo verði,“ segir Magnús. „Mér finnst
vanta töluvert upp á það. Maður
finnur ekki að hún sé að vinna sig út í
að geta verið sjálfstæð manneskja úti í
lífinu. Við emm bara þakklát og stolt
af henni og hversu vel hún stendur sig
við núverandi aðstæður."
Lóa segir að einn þröskuldurinn
varðandi sjálfstæða búsetu sé að Þóra
sé líka flogaveik. „Maður vill þess
vegna ekki vita af henni einni. Það
myndi valda okkur miklu meira álagi
að vita af henni í sjálfstæðri búsetu af
þeim sökum. Hún vill heldur ekki
taka það skref sjálf og sýnir enga
viðleitni í þá átt. Það er líka félags-
skapurinn sem hún sækir í og
stemmningin sem er á sambýlinu og
hún vill vera hluti af. Hún er líka
mjög meðvituð um að sambýlið sé
hennar heimili og ef hún kemur til
okkar til dæmis eins og á jólum, hefur
henni legið mjög á að komst á sitt
eigið heimili aftur. Hún vill koma til
okkar en ekki til að vera lengi. Þannig
hefur hún algerlega slitið þau bönd,
eins og heilbrigðir einstaklingar gera.“
Magnús bætir einnig við að Þóra
vinni í fjóra tíma á hjá Isfélaginu, sem
ekki sé síður mikils virði. „Við erum
yfir okkur þakklát því fólki sem þar
vinnur með henni og hversu vel henni
hefur alltaf verið tekið þar. Það er
okkur mikill léttir að vita af því að hún
fari í vinnu á hverjum morgni og það
er henni mikils virði að vera metin að
verðleikum í starfi. Starfsfólkið þar
tekur stórkostlega á móti henni og allir
eru miklir vinir hennar. Það hafa allir
liðsinnt henni og það hefur hjálpað
henni mikið við að komast í gegnum
vinnuna.“
Lóa segir að Þóra hafi mjög marga
góða kosti og margt sem hún geti gert
vel. „Hún er til að mynda mjög reglu-
söm og samviskusöm og er mjög
umhugað um umhverfi sitt og það sem
hún gerir. Það er mjög mikilvægt að
fatlaðir einstaklingar búi við ákveðna
festu, reglu og öryggi og það hefur
hún öðlast í sambýlinu og á sínum
vinnustað.“
Lóa vildi líka koma því að hversu
Vestmannaeyingar eru vel settir varð-
andi aðbúnað fatlaðra. „Við þekkjum
það af öðrum stöðum úti á landi þar
sem þessir einstaklingar fá nánast
enga þjónustu. Það er ekki bara að
Þóra hafi húsaskjól í sambýlinu og allt
sem því fylgir, heldur líka hina svo-
kölluðu liðveislu sem hún hefur
tvisvar í viku. Hér er líka boðið upp á
akstur fyrir fatlaða og sú þjálfun og
þjónusta sem boðið er upp á í
Meðferðarheimilinu í Búhamri fyrir
yngri böm er einstök í svona litlu
bæjarfélagi Eftir að Þóra fór að njóta
þjónustu bæjarins þurfum við ekki að
hafa neinar áhyggjur af henni
félagslega Hún unir vel við sitt. Þetta
öryggi skiptir að sjálfsögðu ekki
minna máli fyrir foreldrana en hinn
fatlaða einstakling," sögðu Lóa og
Magnús að lokum.
Benedikt Gestsson.