Fréttir - Eyjafréttir - 10.04.2008, Blaðsíða 7

Fréttir / Fimmtudagur 10. apríl 2008
7
VÍSAÐ FRÁ Ljósmyndara Frétta var vísað frá áður en aðalfundurinn hófst á föstudagskvöldið. Þessi mynd var tekin á fundi stofnijáreigenda í október sl.
Sparisjóður Vestmannaeyja á tímamótum - Nokkuð um að stofnbréf hafi skipt
s um eigendur - Arður greiddur í fyrsta skipti - Helgi Bragason nýr formaður
I brimskaflinum miðjum
Samantekt
Ómar Garðarsson
omar@ eyjafrettir.. is
Aðalfundur Sparisjóðs Vestmannaeyja var
haldinn síðasta föstudagskvöld þar sem urðu
nokkur tímamót. I fyrsta skipti var listakosn-
ing og voru tveir listar í boði, A-listi undir
forystu Helga Bragasonar, lögmanns og B-listi
en fyrir honum fór Þór I. Vilhjálmsson sem
verið hefur formaður stjórnar frá árinu 2000.
Helgi komst inn með Hauki Jónssyni, starfs-
manni Ltfeyrissjóðs Vestmannaeyja á 44
atkvæðum en listi Þórs varð að láta í minni
pokann með 25 atkvæði. Auk Helga, Hauks og
Þórs eru Arnar Sigurmundsson og Ragnar
Óskarsson í stjórninni en þeir eru tilnefndir af
bænum. Helgi er formaður stjómar og Amar
varaformaður.
Áður vom allir stofnfjáreigendur í kjöri og
þá réðu pólitískar línur hvemig stjómin var
skipuð. Hafði ríkt sátt um það fyrirkomulag í
áratugi en nú eru stofnbréf orðin söluvara og
samkvæmt heimildum Frétta standa útgerðar-
mennimir Magnús Kristinsson og Sigurjón
Óskarsson á bak við A-listann. í því sambandi
er bent á að Magnús og Þóra Hrönn, dóttir
Sigurjóns, em meðal þeirra sem skipa A-lista.
Einnig er vitað að þeir hafa verið að kaupa
stofnbréf.
Frá ábyrgðarmönnum til stofn-
fjáreigenda
Sú breyting verður á næsta ári að þá hættir
Vestmannaeyjabær að tilnefna fólk í stjóm og
þar með er pólitískum afskiptum lokið af
málefnum Sparisjóðs Vestmannaeyja.
Þegar rýnt er í sögu Sparisjóðsins, sem var
stofnaður 1942, segir að ábyrgðamenn hafi í
fyrstu verið 40. Var þeim ætlað að ábyrgjast að
sjóðurinn gæti staðið við skuldbindingar sínar.
Með breytingum á lögum um Sparisjóðina
urðu ábyrgðarmenn að stofnfjáraðilum og
síðar að stofnfjáreigendum.
Það gerðist í október á fundi stofnfjáreig-
enda að samþykkt var að leyfa sölu á stofn-
bréfum og auka stofnfé um einn milljarð. Var
byijað á að bjóða út 350 milljónir. Ekki máttu
aðrir en stofnfjáreigendurnir 70 bjóða í og var
hlutur hvers ftmm milljónir. Samkvæmt því er
komið hefur fram í Fréttum nýttu allir stofn-
fjáreigendur sér þennan rétt.
Þetta hefur verið gagnrýnt en samkvæmt
lögum um sparisjóði hafa stofnfjáreigendur
forkaupsrétt þegar stofnfé er aukið.
Góð ávöxtun
Eftir því sem næst verður komist eru um tíu
stofnfjáreigendur búnir að selja bréfin sín og
hafa Fréttir fengið staðfest að minnsta kosti
einn hafi selt sitt bréf á 25 milljónir. Inni í
þeirri upphæð er 5 milljóna stofnfjáraukning
þannig að raunverulegt söluverð er 20 millj-
ónir. I ljósi stöðu á markaði má gera ráð fyrir
að verðið hafi lækkað og má í því sambandi
benda á að bærinn vill komast yfir 5% stofn-
fjár. Eftir því sem Fréttir komast næst er
bærinn tilbúinn að borga 12 til 14 milljónir
króna fyrir stofnbréfið. Dágóð ávöxtun það
mundi einhver segja en síðast voru teknir inn
nýir stofnfjáreigendur árið 1999 og greiddu
þeir 10 þúsund krónur fyrir bréfið.
Hvert stofnbréf stendur fyrir 1,4% hlut í
sjóðnum þannig að bærinn þarf tæplega þrjú
bréf. Ætli aðilar sér stærri hlut en fimm
prósent verða þeir að sækja um leyfi til
Fjármálaeftirlitsins.
Pólitíkin hefur ráðið ferðinni
Síðustu ár og áratugi hafa stjómarmenn valið
inn stofnfjáreigendur og þar hefur pólitíkin
ráðið ferðinni að mestu. Vinstri menn hafa
tekið inn sitt fólk og hægri menn hafa haft það
sama að leiðarljósi. Það hefur stundum verið
taugaveiklun í kringum aðalfundi en meiri- og
minnihlutar hafa verið þaulsetnir sem sést best
af því að stjómarformenn hafa aðeins verið
fimm frá stofnun sjóðsins. Undantekning er að
stjómarformanni hafi verið velt úr sessi. Það
var árið 2000 þegar vinstri menn fylktu sér á
bak við Þór I. Vilhjálmsson sem felldi Amar
Sigurmundsson sem verið hafði formaður frá
árinu 1992. Nú sætir Þór sömu örlögum.
Annars er það líka athyglisvert hvað fram-
sóknarmenn hafa verið sterkir í Sparisjóðnum.
Þeir áttu formenn frá árinu 1942 til 1992 þegar
sjálfstæðismenn tóku við en eftir átta ár er
kominn inn Samfylkingarmaður. Nú em fjár-
málaöflin tekin við og sjálfstæðismaðurinn
Helgi Bragason orðinn formaður Spari-
sjóðsins.
Vandasöm sigling framundan
Nýrri stjóm er mikill vandi á höndum að stýra
sjóðnum næstu misseri og ár. Einn sem Fréttir
ræddu við sagði að í dag væri Sparisjóður
Vestmannaeyja í miðjum brimskaflinum.
Margir eru á að sparisjóðum eigi enn eftir að
fækka og til eru þeir sem segja að dagar
þeirra séu senn taldir. Það er þó ekkert upp-
gjafahljóð hjá Sparisjóði Vestmannaeyja eins
og kemur fram í ársskýrslu fyrir árið 2007 þar
sem blásið er til sóknar og vísað til baklands í
samstarfi flestra sparisjóða í landinu.
Þá gæti afstaða fólks til stofnfjáreiganda, sem
allt í einu eru komnir með verulega fjármuni í
hendurnar, haft sitt að segja í áliti þess á
Sjóðnum. Margir spyrja, af hverju ekki ég?
En eins og svo oft er þetta spuming um að vera
á réttum stað á réttum tíma.
Fréttir hafa farið fram á að sjá lista yfir
stofnfjáreigendur en komið að lokuðum
dyrum. Sagt er að hann sé einungis ætlaður
stofnfjáreigendum sjálfum og er vísað til
samþykktar Sparisjóðsins sem sögð er áratuga
gömul. Gott og vel en af hverju er það
feimnismál hverjir eru stofnfjáreigendur? Er
það eitthvað að skammast sín fyrir? Er það
kannski ástæðan fyrir því að ljósmyndara
Frétta var vísað á dyr áður en aðalfundurinn
hófst?
Áttu ekki von á gróða
Fæstir ef nokkrir sem gerðust stofnfjáreig-
endur áttu von á að stofnbréf í Sparisjóði Vest-
mannaeyja yrðu söluvara. Til em þeir sem
sögðu nei takk þegar þeim var boðið að gerast
stofnfjáreigendur og sitja þeir uppi með sárt
ennið. Eins eru dæmi þess að afkomendur
þeirra sem einu sinni voru stofnfjáreigendur
séu að kanna hvort ekki leynist króna undir
steini.
Einhverjir vilja bera þetta saman við það
þegar kvótanum var úthlutað til útgerðar-
manna árið 1984. Það stenst ekki því þar var
miðað við veiðireynslu þriggja ára á undan og
þetta var þeirra atvinna. Verður seint sagt að
það að vera stofnfjáreigandi í sparisjóði sé
atvinna. En sennilega hafa útgerðarmenn þá
ekki gert sér grein fyrir hvað mikil verðmæti
þeir vom á fá í hendurnar.
Hvað hver gerir með sitt stofnbréf er hans
einkamál en enn sem komið er hefur aðeins
lítill hluti yfirgefið skútuna. Með því að nýta
sér forkaupsréttinn á auknu stofnfé upp á 5
milljónir hver em stofnfjáreigendur að hætta
umtalsverðu fé. En í því felst traust á Spari-
sjóðnum og stjóm hans. Auðveldast hefði
verið fyrir stofnfjáreigendur hefði sjóðurinn
runnið inn í annan sparisjóð eða banka. Það
hefði trúlega gefið mest í aðra hönd fyrir þá.
Og það má ekki ætla stofnfjáreigendum að
þeir hafi haft annað en hagsmuni Sparisjóðsins
að leiðarljósi en eðlilega kemur þetta róti á
bæjarsálina. Það verður stjórnin að horfast í
augu við og taka með í dæmið þegar horft er
fram á veginn.
Hæft starfsfólk
Styrkur Sparisjóðs Vestmannaeyja liggur ekki
síst í mjög hæfu starfsfólki sem sumt er með
áratuga reynslu í bankastarfsemi. Stjórn
undanfarinna ára hefur líka numið land allt frá
Djúpavogi til Hveragerðis sem styrkir sjóðinn.
Vestmannaeyingar vilja gjarnan halda í sitt og
það gæti reynst sjóðnum heilladrjúgt. Bæði
Magnús og Sigurjón hafa sýnt að þeir vilja
halda hlutunum heima í héraði með þvf að efla
útgerðir sínar. Komist þeir til áhrifa í
Sparisjóði Vestmannaeyja er ekki ástæða til að
búast við stefnubreytingu þannig að Spari-
sjóðurinn standi enn undir nafni sem sjóður
Eyjamanna, bæjarfélaginu til heilla.
Fyrsta skrefið er að ná sátt við bæjarbúa og
það verður best gert með öfiugri upplýsinga-
gjöf. Og það á ekki að vera neitt feimnismál að
vera stofnfjáreigandi í Sparisjóði Vest-
mannaeyja og vonandi á þeim eftir að fjölga.
Gott ár að baki
í ársskýrslu Sparisjóðsins kemur fram að eigið
fé sjóðsins í árslok 2007 er 1,8 milljarðar
króna en var 1.2 milljarðar í upphafi árs.
Liggur hækkunin aðallega í hagnaði ársins
sem nam 343 milljónum og stofnfjáraukningu
upp á 350 milljónir.
Heildartekjur á árinu 2007 námu 1.814
milljónum króna en voru 1.481 milljónir árið
áður. Þá kom fram að vaxtamunur útlána og
innlána hefur jafnt og þétt verið að minnka frá
árinu 2004 og sé í dag um 2%. Ástæðan er
rakin til íbúðalána, erlendra endurlána og
vaxandi samkeppni á bankamarkaði.
Aðalfundurinn samþykkti að auka stofnfé um
140 milljónir, en á síðasta ári var stofnféð
aukið um 350 milljónir. Þá var samþykkt að
greiða stofnfjáreigendum 14% arð.
Sparisjóðurinn rekur 6 starfsstöðvar; í
Eyjum, Selfossi, Hveragerði, Hornafirði,
Djúpavogi og Breiðdalsvík. Stöðugildi voru í
árslok tæplega 35. í Eyjum voru stöðugildin
13.5, á Selfossi og Hveragerði 6.5 og á
Homafirði, Djúpavogi og Breiðdalsvík voru
þau 13.5. Heildarlaunagreiðslur námu 146.5
milljónum króna.