Fréttablaðið - 08.09.2014, Blaðsíða 4

8. september 2014 MÁNUDAGUR| FRÉTTIR | 4
HEILBRIGÐISMÁL Á hverju ári
fremja 33-39 einstaklingar sjálfs-
víg hér á landi. Þar af eru um tveir
á ári á aldrinum 15-20 ára. Til
samanburðar hafa síðustu fimm
ár 7-15 manns látið lífið í umferð-
arslysum.
Beint framlag ríkisins til sjálfs-
vígsforvarna felst í stöðugildi
geðhjúkrunarfræðings hjá land-
læknisembættinu. Á Samgöngu-
stofu er starfrækt deild sem sinn-
ir forvarnarstarfi. Að auki fær
Samgöngustofa samkvæmt sam-
gönguáætlun 45 milljónir króna á
þessu ári sem m.a. er nýtt til gerð-
ar og sýninga á fræðslumyndum
og auglýsingum ásamt fræðslu til
ungmenna.
Salbjörg Bjarnadóttir, geðhjúkr-
unarfræðingur sem sinnir sjálfs-
vígsforvörnum hjá landlækni,
segir mun fleiri falla fyrir eigin
hendi en í slysum og megi þakka
lægri dánartíðni í umferðarslysum
góðum árangri umferðarforvarna.
„Forvarnarstarf gegn sjálfs-
vígum er ekki endilega nægilega
sýnilegt og auðvitað mætti það
vera sýnilegra. En jú, mun meiri
fjármunum er veitt í umferðarfor-
varnir,“ segir Salbjörg en bætir
við að mikilvægt sé að muna að
mjög alvarleg slys verði í umferð-
inni sem ekki eru banaslys. „En
afleiðingarnar eru líka alvarlegar
fyrir þann mikla fjölda sem reynir
sjálfsvíg og er ekki inni í dánartöl-
um. Auk þess er full kirkja af fólki
að baki hverju sjálfsvígi, það gerir
2.500 aðstandendur á ári.“
Salbjörg segir forvarnarstarf
meðal aðstandenda afar mikil-
vægt til að koma í veg fyrir að
sjálfsvígshætta flytjist milli kyn-
slóða. „Ef óunnin sorg og erfiðar
Á fjórða tug manna falla
fyrir eigin hendi ár hvert
Fleiri falla fyrir eigin hendi en í slysum. Beinn kostnaður ríkisins í forvörnum gegn sjálfsvígum felst í einu
stöðugildi hjá landlæknisembættinu. Til samanburðar vinnur heil deild hjá Samgöngustofu forvarnarstarf.
Full
kirkja af fólki
er að baki
hverju sjálfs-
vígi, það gerir
2.500 aðstand-
endur á ári.
Salbjörg Bjarnadóttir, geðhjúkrunar-
fræðingur hjá landlæknisembættinu
HJÁLPARSÍMINN Helmings fjölgun varð á símtölum vegna sjálfsvíga hjá Hjálpar-
símanum 1717 í sumar. Vitundarvakning og opin umræða um sjálfsvíg í sam-
félaginu virðist valda því að fleiri leita sér hjálpar. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
tilfinningar sitja lengi eftir í fólki
getur það þróast út í þunglyndi eða
kvíða. Þannig geta aðstandendur
upplifað sjálfsvígshugsanir í kjöl-
far andlátsins.“
Salbjörg bendir á að þrátt fyrir
að bein aðkoma ríkisins að sjálfs-
vígsforvörnum takmarkist við
stöðu hennar sé margt gott fólk
að vinna að forvörnum í samfé-
laginu og ríkið hafi óbeina aðkomu
að öðrum verkefnum. Nefnir hún
til dæmis presta, geðræktarsam-
tök, samtökin Nýja dögun fyrir
aðstandendur og geðdeild Land-
spítalans sem sinni þessum mála-
flokki.
Nú á miðvikudaginn er alþjóð-
legi sjálfsvígsforvarnardagurinn
og verður af því tilefni haldin mál-
stofa í Iðnó þar sem sjónum verður
sérstaklega beint að aðstandend-
um og sorgarvinnu eftir sjálfsvíg.
erlabjorg@frettabladid.is
STJÓRNSÝSLA Handhafar íbúða-
lána í dánarbúum fá almennt ekki
skuldaleiðréttingu á lánunum.
Bergþór H. Þórðarson er sonur
Sóleyjar Njarðvík Ingólfsdóttur
sem sótti um leiðréttingu. Hún
lést hins vegar fyrir skömmu,
ekki svo löngu áður en niðurstaða
mun berast um leiðréttinguna.
Fresturinn til að sækja um
leiðréttingu stóð frá 18. maí til 1.
september. Þann 11. ágúst sótti
Sóley um leiðréttingu á láni á 60
fermetra íbúð sinni að Iðufelli 4 í
Reykjavík. Viku síðar féll hún frá.
Bergþór sagði á Stöð 2 í gærkvöldi
að þau mæðgin hefðu fengið rang-
ar upplýsingar um rétt sinn og er
ósáttur við að lögin setji til dæmis
engin nánari tímamörk vegna
dánarbúa. Hvort mögulegur rétt-
ur til leiðréttingar félli niður við
andlát, þegar nokkrar vikur væru
í að leiðrétting yrði staðfest.
Bergþór segir ekki mikið hvíla
á íbúð móður sinnar og hún hafi
farið hina svonefndu 110 pró-
senta leið og þess vegna óvíst
hvort nokkuð hefði fengist meira
leiðrétt. „Þetta eru ekki há lán en
réttlætiskenndin segir manni að
þetta sé ekki rétt. Lánið fer ekk-
ert þótt hún sé farin,“ segir Berg-
þór.
Hann telur fólk illa upplýst
um þessa hlið aðgerðarinnar og
hana óréttláta. Þjónustufulltrúi
þeirra mæðginanna í bankanum
hafi til dæmis fullyrt að dánar -
búið myndi falla undir leiðrétt-
inguna.
- lb
Erfingi segir það réttlætismál að íbúðalán í dánarbúum séu leiðrétt á sama hátt og önnur íbúðalán:
Íbúðalán í dánarbúum eru ekki leiðrétt
ÓSÁTTUR Bergþór Þórðarson segir að
réttlætiskenndin segi sér að dánarbú
eigi að fá leiðréttingu. MYND/SIGURJÓN
AUGLÝSINGADEILDIR FRÉTTABLAÐSINS– AUGLÝSINGASTJÓRI: Jón Laufdal jonl@frettabladid.is ALMENNAR SÍMI 512-5401: Hjördís Zoëga hjordis@frettabladid.is,
Hlynur Þór Steingrímsson hlynur@365.is, Laila Awad laila@365.is, Sverrir Birgir Sverrisson sverrirbs@365.is, Örn Geirsson orn.geirsson@365.is
FÓLK/LÍFIÐ/SÉRBLÖÐ SÍMI 512-5402: Atli Bergmann atli.bergmann@365.is, Bryndís Hauksdóttir bryndis@365.is, Jón Ívar Vilhelmsson jonivar@365.is, Kolbeinn Kolbeinsson kkolbeins@365.is,
FÓLK OG SÉRBLÖÐ EFNI: Sólveig Gísladóttir solveig@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is RAÐAUGLÝSINGAR /FASTEIGNIR SÍMI 512-5403: Hrannar Helgason hrannar@365.is,
Viðar Ingi Pétursson vip@365.is ÞJÓNUSTUAUGLÝSINGAR SÍMI 512-5407: Arna Rut Kristinsdóttir arnarut@365.is, Sigrún Helga Guðmundsdóttir sigrunh@365.is
SVONA ERUM VIÐ
*Upplýsingar úr skýrslu Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar þar sem fram kemur að
fyrir hvern einstakling sem sviptir sig lífi séu
um tuttugu einstaklingar sem geri tilraun
til slíks.
Látnir Alvarlega
slasaðir
Látnir Tilraun til
sjálfs vígs
Umferðarslys Sjálfsvíg / tilraun
9
49*
UMFERÐ ARSLYS OG
SJÁLFSVÍG ÁRIÐ 2012
980*
136
1,4 milljónir gesta sóttu almennar sýningar leik-
inna kvikmynda í fullri lengd á
landinu árið 2012, eða þremur af
hundraði færri en árið áður.
Það jafngildir því að hver landsmaður
hafi 4,5 sinnum sótt kvikmyndasýn-
ingar á árinu. Heimild: Hagstofa Íslands
Elísabet Margeirsdóttir
veðurfréttamaður
Veðurspá
RIGNING MEÐ KÖFLUM Lítið lát á vætu um suðvestan- og vestanvert landið næstu
daga en yfirleitt úrkomuminna á morgun en fer svo að rigna af krafti seint annað
kvöld eða aðra nótt. Skúrir víða á miðvikudag en úrkomulaust að mestu eystra.
11°
5
m/s
12°
6
m/s
12°
6
m/s
12°
8
m/s
5-10 m/s.
8-13 m/s,
hvassast
V-til.
Gildistími korta er um hádegi
23°
32°
15°
24°
20°
19°
26°
18°
18°
26°
20°
30°
30°
28°
27°
21°
15°
22°
11°
4
m/s
13°
5
m/s
16°
4
m/s
14°
3
m/s
14°
3
m/s
13°
6
m/s
7°
7
m/s
12°
11°
12°
9°
14°
13°
17°
15°
14°
12°
Alicante
Aþena
Basel
Berlín
Billund
Frankfurt
Friedrichshafen
Gautaborg
Kaupmannahöfn
Las Palmas
London
Mallorca
New York
Orlando
Ósló
París
San Francisco
Stokkhólmur
MIÐVIKUDAGUR
Á MORGUN
ELDSVOÐI „Ég veit að það er
mikið sót og vatnstjón er eitt-
hvert,“ segir Stella Stefánsdóttir,
framkvæmdastjóri sýningarinn-
ar Whales of Iceland, en eldur
kom upp í sýningarrýminu við
Fiskislóð á laugardag. Eldur kom
upp í síðasta hvalalíkaninu sem
setja átti upp áður en sýning yrði
opnuð. Mikinn svartan reyk lagði
frá húsinu og af eldinum hlaust
vond lykt. Nokkuð greiðlega tókst
að slökkva eldinn. Iðnaðarmenn
voru við störf í sýningarrýminu
og urðu eldsins varir. Talið er
að kviknað hafi í út frá rafsuðu.
Tveir iðnaðarmenn voru fluttir
á sjúkrahús vegna minniháttar
áverka. - nej
Eldur í hvalasafni á Granda:
Tveir fluttir
á sjúkrahús
SLÖKKVILIÐIÐ AÐ STÖRFUM Slökkvi-
starfið gekk greiðlega. FRÉTTABLAÐIÐ/TUMI
LÖGREGLUMÁL Lögreglan á Hvols-
velli hafði hendur í hári öku-
manns sem olli miklu raski með
utanvegaakstri á Sólheimasandi
í síðustu viku. Myndband náðist
af manninum sem birt var á Vísi
og vakti mikil viðbrögð. Maður-
inn, sem er Bandaríkjamaður á
fertugsaldri, greiddi sekt eftir
að hafa fengið símtal frá lög-
reglunni. „Hann brást illa við,“
segir Atli Árdal, varðstjóri hjá
lögreglunni á Hvolsvelli. Sam-
kvæmt heimildum Vísis hljóðaði
sektin upp á 250 þúsund íslenskra
króna. - aó
Kræfur ökuníðingur gripinn:
Borgaði 250
þúsund í sekt