Akureyri - 15.05.2014, Side 12

12 18. tölublað 4. árgangur 15. maí 2014
AÐSEND GREIN ÓLAFUR KJARTANSSON
Samgöngumiðstöð á Akureyri
Það hefur vakið furðu mína að á
Akureyri er ekki nein samgöngu-
miðstöð sem stendur undir nafni
sem slík. Sem betur fer eru komn-
ar fram hugmyndir um að byggja
umferðamiðstöð í nýja miðbæjar-
skipulaginu og þá skiptir miklu
að það verði gert af framsýni og
þannig að gagn verði af.
En hvað er umferða miðstöð?
Eins og ég sé það fyrir mér verður
hún að vera miðsvæðis. Aðstaða
fyrir komur og brottfarir allra
landssamgangna sem nýta götur og
vegi með góðri tengingu við flug og
skip. Það þýðir einfaldlega að leigu-
bílar, innanbæjarstrætó, lands-
strætó og hópferðir verða að vera
með í starfseminni á staðnum. Góð
aðstaða fyrir þá sem koma hjólandi
og gangandi. Nálægð við farþega-
höfn, þjónustu og menningarkjarna
bæjarins. Það þýðir þó ekki að fyr-
irtækin þurfi að hafa höfuðstöðvar
sínar á staðnum, enda ólíklegt að
þar sé pláss til þess að geyma allan
farartækjaflota einstakra rekstrar-
aðila.
Staðsetning norðan ráðhúss Ak-
ureyrarbæjar uppfyllir allt þetta.
Raunar er það eina svæðið sem er
nógu stórt og nógu nálægt miðj-
unni til þess að dæmið gangi upp.
Gæta þarf þess vel að það pláss
sem ætlað er í umferðarmiðstöðina
í fyrirliggjandi skipulagi sé nóg. Ef
þetta á sannarlega að vera miðstöð
umferðar á svæðinu til framtíðar
þarf að gæta þess vandlega að gera
ráð fyrir öllum.
Sjálfsagt væri síðan að vera með
upplýsingaþjónustu ferðamanna
á staðnum, bæði hefðbundna up-
lýsingaþjónustu og umsjón vef-
þjónustu fyrir akureyrska ferða-
þjónustu og afþreyingarstarfsemi.
Einnig væri eðlilegt að vera með
umboðsölu fyrir atvinnuferðaþjón-
ustuna þar sem öllum yrði boðið að
vera með á jafnréttisgrunni í stað
þess að fyrirtækin sláist um sölu-
básapláss.
Til þess að þetta gangi eftir þarf
bærinn að vera með í framkvæmd
og rekstri. Það er eðlilegast að
það sé á forræði bæjarins að bæði
skapa umgjörð og sjá til þess að
settar verði sanngjarnar leikreglur
og þeim verði síðan fylgt eftir.
Höfundur er á framboðslista VG
til komandi bæjarstjórnarkosninga.
AÐSEND GREIN ELVAR SMÁRI SÆVARSSON
Munntóbakslaus
Akureyri
Eitt af stefnumálum Framsóknar-
flokksins er að efla forvarnarstarf
bæjarins. Góður árangur hefur náðst
í forvarnarstarfi undanfarin ár gagn-
vart reykingum og vímuefnum. Mik-
ilvægt er að halda því góða starfi
áfram en nú er einnig kominn tími
til að taka næsta skref með herferð
gegn munntóbaki. Gríðarleg aukning
hefur orðið á notkun munntóbaks
á Íslandi undanfarin ár og í raun
löngu tímabært að grípa til róttækra
aðgerða og sporna við notkun þessa
skaðvalds. Munntóbaksnotkun hefur
oft, t.d. í fjölmiðlum, verið rakin til
iðkenda hópíþrótta og talið að þeir
yngri taki hina eldri sér til “fyrir-
myndar”, einnig að hópþrýstingur ýti
undir notkun. Í rannsókn frá árinu
2011 kemur fram að 29% leikmanna
í Pepsi-deild karla í knattspyrnu not-
ar munntóbak. Lítið er til af öðrum
rannsóknum á notkun munntóbaks
en ætla má að notkun innan annara
hópíþróttagreina sé ekki minni.
Hvað getur Akureyrarbær gert
til þess að leggja forvörnum lið
gegn munntóbaki ?
Sem dæmi um aðferð í baráttunni
er átak sem beinist að meistaraflokk-
um hópíþrótta á Akureyri. Öllum
meistaraflokksliðum beggja kynja
stæði til boða að gera samning við
Akureyrarbæ. Bærinn styrkir við-
komandi flokk um ákveðna peninga-
upphæð á ári, verði hann tóbakslaus.
Hvernig er þetta framkvæman-
legt?
Í fyrstu myndu leikmenn fá
fræðslu um skaðsemi tóbaksins á
íþróttamenn í fremstu röð. Að henni
lokinni fengju leikmenn u.þ.b. einn
mánuð til þess að trappa sig niður
og hætta notkun tóbaksins. Þá færu
fram reglulegar nikótín-prófanir og
ef liðið fellur er veitt aðvörun. Við
þriðja brot fellur samningur úr gildi
og verður liðið af því fé sem um var
samið.
Af hverju ættu liðin að sam-
þykkja slíkan samning?
Ávinningur liðsins af því að
hætta notkun yrði ekki einungis
fjárhagslegur, heldur einnig aukin
afkastageta sem skilar betri ár-
angri inn á vellinum sem og bættri
heilsu leikmanna. Með þeirri að-
ferð sem var hér lýst eru líkur á
að „jákvæður“ hópþrýstingur verði
raunin þar sem hver einstaklingur
er ábyrgur fyrir árangri liðsins. Í
framhaldi ættu ungir iðkendur
munntóbakslausar fyrirmyndir og
því ólíklegri til að hefja notkun,
dæmi um fyrirbyggjandi aðgerð.
Þetta er auðvitað aðeins dæmi um
eitt skref af mörgum til að minnka
notkun munntóbaks meðal íþrótta-
manna og allra Akureyringa, eitt
skref til að gera góðan bæ betri.
Höfundur er íþróttafræðingur
M.Sc. og skipar 4. sæti lista Fram-
sóknarflokksins.
Það er staðreynd að líkamlegu at-
gervi barna og unglinga hefur hrak-
að mikið. Að vera illa á sig komin
líkamlega hefur einnig slæm áhrif
á andlega heilsu, þetta vitum við
öll. En hvað getum við gert? Eigum
við að bíða eftir að yfirvöld bregðist
við? Eða einhverjir aðrir? Hvað með
að gera eitthvað sjálf?
Hvernig líst ykkur á þetta?
Gerum skólamáltíðir hollari.
Við viljum öll að börnin borði holl-
ari mat. Hjálpumst að við að bæta
matarmenningu okkar. Foreldarar
og skólayfirvöld vinna saman að
hugmyndum um matseðil. Þetta er
hægt að gera með því að hverfis-
nefndir vinni hver og ein með skól-
anum í sínu hverfi. Fáum alla þá
sem vinna með börnum í frítímum
til að hjálpa okkur, börnin taka
mark á þessu fólki hvort heldur það
eru þjálfarar, skátaforingjar, starfs-
menn í félagsmiðstöðum, bara allir.
Fáum svo bæjaryfirvöld til að skera
niður í t.d. risnu-og stjórnunar-
kostnaði svo að hægt verði að gera
skólamáltíðir gjaldfrjálsar. Já, það
er hægt að skera niður inni í stjórn-
kerfinu. Getum við ekki gert þetta
saman?
Hjálpum börnunum við að finna
sína þúfu. Börn þurfa að fá að prófa
sig áfram til að finna hvað hentar
þeim, ekki bara í íþróttum heldur
líka listum, hverju nafni sem þær
nefnast. Sumir vilja verða afreks-
menn í fimleikum, aðrir vilja verða
góðir í tölvuleik, já það er framtíð í
tölvuleikjum. Hvort tveggja er jafn
rétthátt, ef barninu líður vel og er
hamingjusamt þá er takmarkinu
náð. En allir þurfa að vera eins
heilbrigðir og kostur er. Hvað með
að mynda tengslanet? Að allir sem
vinni með börnum og unglingum,
hvort heldur það er á sviði menntun-
ar, íþrótta, lista eða hvaða starfs
sem snýr að þessum aldurslokki,
hittist reglulega og myndi með sér
tengslanet. Þannig gæti þjálfari í
fótbolta verið með einstakling sem
hann vissi að væri orðinn leiður
rætt við viðkomandi og bent honum
á aðra valmöguleika, komið honum
í samband við einhverja aðra grein
í gegnum tengslanetið. Með þessu
gætum við aðstoðað krakkana við
að finna sér sína þúfu. Getum við
gert þetta saman?
Hjálpum börnunum að prófa.
Frí kynning. Þá er ég ekki að meina
Það hef-
ur vakið
furðu
mína að
á Akur-
eyri er ekki nein
samgöngumið-
stöð sem stendur
undir nafni
ÓLAFUR KJARTANSSON
Landsnet segir jarðstrengi
raska umhverfi
Skoðanakönnun sem gerð var fyr-
ir Landsnet sýnir að meirihluti
svarenda vill nýta jarðstrengi að
minnsta kosti til jafns við loft-
línur. Meirihluti svarenda ser
samkvæmt könnuninni fylgjandi
virkjun og nýtingu endurnýjan-
legrar orku. Innan við helmingur
svarenda segist verða var við loft-
línur í næsta nágrenni sínu eða
annars staðar.
Þetta kom fram í erindi Guð-
mundar Inga Ásmundssonar, að-
stoðarforstjóra Landsnets, á vor-
fundi Samorku á Akureyri í gær
þar sem málefni orku- og veitufyr-
irtækja voru í brennidepli. „Flutn-
ingskerfið þarf að styrkja“ var yf-
irskrift erindisins en langstærstur
hluti raforku fer til stóriðju og
halda náttúruverndarsinnar því
fram að stefnan sé á kostnað al-
mennings og heimila. Guðmundur
segir mikinn vilja til þess að horft
verði til byggðasjónarmiða við
nýtingu orkunnar og vandað sé til
allrar vinnu og framkvæmdir fari
í gegnum umhverfismat.
Varðandi jarðstrengi og loftlínur
ítrekaði Guðmundur Ingi að niður-
staða þyrfti að fást sem fyrst frá
stjórnvöldum varðandi stefnumót-
un í þeim efnum. Mikil þróun væri
nú í jarðstrengjamálum bæði hér-
lendis og erlendis. Meirihluti dreifi-
kerfis raforku á Íslandi á lægri
spennu væri nú þegar kominn í
jörðu og áhugaverð þróun ætti sér
stað með strengi á hærri spennum,
þó enn væru þeir töluvert dýrari
kostur en loftlínur. Til að fylgjast
sem best með þróun þeirra mála og
stunda rannsóknir hefur Landsent
sett á laggirnar hóp innlendra og
erlendra jarðstrengjasérfræðinga.
Meðal verkefna sem hópurinn
vinnur nú að er fyrirhuguð línulögn
yfir hálendið,sem er umrædd og
umdeild framkvæmd vegna styrk-
ingar meginflutningskerfisins.
RANNSÓKN Á ÞVER-
UN EYJAFJARÐAR
Eitt verkefni sem jarðstrengs-
sérfræðingar Landsnets eru með
til skoðunar er þverun Eyjafjarð-
ar. Áhættumat hefur verið unnið
vegna nálægðar flugvallarins og
kynnti aðstoðarforstjóri Lands-
nets sýnileikagreiningu fyrir
leiðarval loftlínu þar sem búið
ert að taka tillit til áhættumats-
ins og draga úr sjónrænum áhrif-
um. Bendir greiningin að sögn
Guðmundar til þess að sýnileiki
línunnar verið takmarkaður frá
byggðinni á Akureyri en jafnframt
vinnur hópurinn nú að frummati á
jarðstrengslögnum vegna þverun-
ar fjarðarins.
Mjög mikil andstaða er við
háspennulínur vegna Blöndulínu
3. Guðmundur taldi þó ýmis tor-
merki á jarðstrengjum og sagði að
meðal þess sem þyrfti að huga að
væri að jarðstrengur yrði að mestu
innan skipulags þéttbýlis og
myndi því þvera lagnir og vegi, og
vera í nálægð við íbúðarhúsnæði.
Í Kjarnaskógi myndi þurfa
að ryðja um 20 metra breiða
strengleið og strengurinn myndi
fara yfir óshólma Eyjafjarðar, sem
eru á náttúruminjaskrá. Hugs-
anlega þyrfti að leggja þar nýj-
ar vegslóðir, ef strengleiðin yrði
önnur en meðfram gamla vegin-
um. Í leysingum stæði vatn hátt í
óshólmanum sem gæti torveldað
viðgerð jarðstrengja.
Hann sagði að einnig þyrfti að
kanna áhrif segulsviðs á flugið, í
og við flugbrautina, gera ráðstaf-
anir til að gera við strengi ef farið
yrði undir flugbrautina og gera
ráðstafanir vegna viðgerða við
enda flugbrautarinnar. Þá þyrfti
að athuga áhrif strengjanna á líf-
ríkið Eyjafjarðarár og huga að sér-
staklega að áhrifum lágs skamm-
hlaupsafls á svæðinu á mögulega
strengnotkun. a
AÐSEND GREIN INGA BJÖRK HARÐARDÓTTIR
Getum við gert þetta saman?
... löngu tíma-
bært að grípa
til róttækra
aðgerða og
sporna við
notkun þessa
skaðvalds
ELVAR
SMÁRI
SÆVARSSON