Skessuhorn - 12.09.2007, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 12. SEPTEMBER
Um þess ar mund ir eru í bygg ingu
eða und ir bún ingi tvö ný fjós á Vest-
ur landi af stærri gerð inni. Bæði eru
fjós in ætl uð fyr ir 123 mjólk ur kýr en
gera má ráð fyr ir að 600-700 þús-
und lítra mjólk ur kvóta þurfi á búin
eigi á ann að borð að vera til næg-
ur kvóti fyr ir fram leiðslu í full setn-
um fjós un um. Búin sem um ræð ir
eru Þver holt á Mýr um, þar sem rek-
ið hef ur ver ið kúa bú und an far in ár,
en hitt fjós ið mun rísa á Refs stöð um
í Hálsa sveit en þar er nokk uð síð an
kúa bú skap ur var síð ast stund að ur.
Jón Kjart ans son, áður bóndi á
Stóra Kroppi, keypti Refs staði fyr ir
skömmu en áður hafði hann keypt
jörð ina Hauka gil í Hvít ar síðu sem
ligg ur að Refs stöð um, en með Hvítá
á milli. Jón hef ur þeg ar rækt að um
70 hekt ara af landi á Refs stöð um og
þar af sáði hann í vor korni í rúm lega
30 hekt ara. Hann hef ur samið um
að nýta svína skít frá bú inu á Hýru-
mel í sömu sveit og sagði hann slíkt
sam starf bænd anna koma sér vel fyr-
ir sig, ekki síst þar sem hann væri að
brjóta nýtt land og það frem ur send-
ið. „Ég samdi síð an um að nota
sömu teikn ing ar að fjósi hér á Refs-
stöð um og ver ið er að byggja eft ir í
Þver holt um. Fram kvæmd ir við það
eru að hefj ast hjá mér, en í Þver holt-
um eru fram kvæmd ir lengra á veg
komn ar. Ég hyggst reisa hér fjós fyr-
ir 123 mjólk ur kýr auk að stöðu fyr-
ir kálfa og ung neyti. Geld neyti mun
ég síð an hafa á Hauka gili og í eldri
hús un um á Refs stöð um til að byrja
með. Ef allt geng ur eft ir og veð-
ur haml ar ekki fram kvæmd um geri
ég ráð fyr ir að fjós ið verði full bú ið í
mars á næsta ári,“ sagði Jón í sam tali
við Skessu horn.
Fjós ið á Refs stöð um verð ur um
1100 fer metr ar að flat ar máli, með
legu bás um, tveim ur mjalta þjón-
um og sjálf virku fóð ur kerfi. Það
er hann að af Lárusi Pét urs syni hjá
Land stólpa en fyr ir tæki hans ann ast
einnig milli göngu um efni og inn-
rétt ing ar. Jón keypti ný lega tvö kúa-
bú norð ur í Langa dal. Þar tryggði
hann sér bæði kvóta til fram leiðsl-
unn ar og kýr. „Ef allt geng ur eft ir
á ætl un mun fram leiðsla hefj ast í nýja
fjós inu fyr ir vor ið. Ég er mjög bjart-
sýnn á bú skap sem þenn an, enda um
hent uga stærð á búi að ræða,“ sagði
Jón.
mm
Nokkr ir að il ar hér á landi starfa
öt ul lega að því að rækta og við-
halda hinu ís lenska fjár hunda kyni.
Með al þeirra er Jó hanna Harð ar-
dótt ir í Hlés ey í Hval fjarð ar sveit.
Hún á tík ina Kirkju fells Urði sem
í gær fjölg aði kyni sínu í sam starfi
við Reyk, marg verð laun að an hund
frá Ár borg. Ís lend ing arn ir ungu
er þrír bræð ur; tveir svart ir þrí lit ir
og einn gul ur og þrjár syst ur; tvær
rauð ar og ein gul. Öll eru þau með
hvít an kraga, týru í rófu og tví spora
eins og lög gera ráð fyr ir í hunda-
lit um hrein rækt aðra Ís lend inga.
Enn þá eru þau blind, en það kem ur
ekki í veg fyr ir að þau rati á spen-
ana og ferð ist ó hindr að um hvolpa-
kass ann.
mm
Sá ó venju legi at burð ur átti sér
stað hjá ungri Ó lafs vík ur mær, Sig-
ur borgu Krist ínu Ó lafs dótt ur, að
ær í henn ar eigu bar vænu hrút-
lambi nú viku af sept em ber. Sig-
ur borg sem er að hefja fjár bú skap
með föð ur sín um, Ó lafi Helga
Ó lafs syni, fékk þau ó væntu tíð indi
að ærin hefði bor ið uppi í fjalli. Við
þær frétt ir fór hún að skoða lamb-
ið og veitti ærin henni góð fús legt
leyfi til að halda á því og klappa.
Tók Sig ur borg með sér brauð og
gaf kind un um sem þarna voru sam-
an komn ar, sem þær og þáðu með
þökk um, enda van ar góðu at læti hjá
Ó lafi Helga bónda. Hann seg ir að
eng inn hafi bú ist við lambi á þess-
um tíma árs, enda er slíkt harla fá-
títt í slát ur tíð inni. Ærin, sem heit ir
Silvía Nótt, er ung að árum, en hef-
ur greini lega gerst sek um náið vin-
fengi við hitt kyn ið ein hvern tím an
snemma í vor. „ Silvía Nótt er vet-
ur göm ul ær og og hef ur vafa laust
ekki átt að sig á af leið ing um gjörða
sinna,“ sagði Ó laf ur og brosti.
af
Í rétt um í Vest ur Húna vatns-
sýslu um helg ina kom meira fram af
borg firsku fé en menn þar eiga að
venj ast. Heið ar lönd Hún vetn inga
og Borg firð inga liggja sam an á Arn-
ar vatns heiði en milli þeirra er ný leg
og ramm gerð sauð fjár veiki varna-
girð ing. Flest var féð úr Borg ar firði
í Mið fjarð ar rétt þar sem 53 kind ur
komu fram. Þetta er nokk ur skaði
fyr ir bænd ur þar sem línu brjót um
svoköll uð um er um svifa laust farg að
í slát ur hús um til að koma í veg fyr ir
smit hættu. Þó fá bænd ur ein hverj-
ar bæt ur fyr ir full orð ið fé sem rýf-
ur varn ar girðing ar. Í Hrúta tungu-
rétt reynd ist fátt fé sunn an heið ar
og því telja menn að ein hverju hafi
ver ið á bóta vant í girð ing ar mál um
inn ar á Arn ar vatns heið inni.
Jón Eyj ólfs son á Kópa reykj um er
for mað ur fjall skila nefnd ar. Hann
sagði það vissu lega skaða að missa
fé með þess um hætti, því það væri jú
ekki endi lega slát urærn ar sem fyr ir-
kæmu sér með þess um hætti. „Svo
var vöru skipta jöfn uð ur inn okk-
ur veru lega ó hag stæð ur því Hún-
vetn ing ar áttu ein ung is 20 kind ur
í Fljótstungu rétt sl. sunnu dag.“ Jón
bætti því við, svona til gam ans, að
einnig hefði í Fljótstungu rétt kom-
ið fyr ir kind með tveim ur lömb um
úr Kol beins stað ar hreppi. „Hún var
vafa laust þarna í góðri trú bless un-
in og hald ið að sam ein ing in gilti
fyr ir sauð féð eins og okk ur mann-
fólk ið.“
Ný leg girð ing
Dav íð Sig urðs son í Mið garði
í Staf holtstung um hef ur kom ið
að við haldi af rétt ar girð ing ar inn-
ar á Arn ar vatns heiði und an far in
ár. Hann seg ir girð ing una að stofni
til ný lega, eða 5-6 ára gamla, og sé
á stand henn ar á gætt. Reglu bund-
in við halds ferð með girð ing unni
hafi ver ið far in í vor áður en fé var
ekið á fjall og síð an var geng ið með
girð ing unni aft ur í á gúst. Dav íð
taldi á stand girð ing ar inn ar því ekki
á stæðu þess að margt fé hafi slopp-
ið norð ur fyr ir í sum ar. Að spurð ur
taldi hann lík leg ast að skýr ing anna
væri að leita í um ferð ferða fólks og
veiði manna um þau fjög ur hlið sem
eru á af rétt ar girð ing unni. Dæmi
væru um að þess ir að il ar skilji hlið
eft ir opin og þá sé leið in að sjálf-
sögðu greið fyr ir féð að kom ast í
gegn. Á fjöl förn ustu leið irn ar hefði
þó í sum ar ver ið skipt um hlið og
sett auð lok an leg hlið til að auka lík-
urn ar á að fólk lok aði þeim á eft-
ir sér.
Helgi Páls son, bóndi á Heggs-
stöð um í Mið firði er rétt ar stjóri í
Mið fjarð ar rétt. „Það er al gengt að
í rétt ina komi þetta 10-20 kind ur
sunn an úr Borg ar firði, en nú brá
svo við að þær voru á sjötta tug inn.
Það er nátt úru lega ó á sætt an legt og
ljóst að ein hvers stað ar er brota löm
í girð ing ar mál um á Arn ar vatns-
heiði.“ Helgi svar aði að spurð ur um
hugs an leg ar skýr ing ar á þess um
fjölda að þurrk arn ir í sum ar hafi
e.t.v. vald ið því að grunn vatns staða
í vötn um hafi lækk að það mik-
ið að girð ing ar sem út í þau liggja
hafi ekki hald ið. Þá tók hann und-
ir skýr ingu Dav íðs Sig urðs son ar
um að dæmi væru um að veiði menn
sinntu ekki um að loka á eft ir sér
hlið um. „ Þetta er nátt úru lega hið
versta mál hversu margt fé kemst í
gegn. Við vor um í eina tíu tíma sl.
sunnu dag að arg ast í að komu fé og
koma því til slát ur húss. Þessu fylg ir
því tals verð vinna sem menn vildu
gjarn an vera laus ir við,“ sagð Helgi
Páls son að lok um.
mm
Korn upp skera með besta móti
á Mýr un um
Unn steinn S Jó hanns son, bóndi í
Lax ár holti á Mýr um hóf korn skurð
2. sept em ber síð ast lið inn. Hann
seg ir að upp sker an sé mjög góð í ár
og akrarn ir jafn framt góð ir yf ir ferð-
ar. Þrátt fyr ir mikla þurrka í sum ar
seg ist Unn steinn aldrei hafa feng-
ið svo góða upp skeru áður, bæði af
sendnu landi sem mýr lendi, og á
það bæði við um bygg ið sem hann
rækt ar og grasupp sker una. „Grunn-
vatns stað an hér á Mýr un um ligg-
ur hátt og í ár ferði eins og í sum ar,
þeg ar bæði var hlýtt og langvar andi
þurrk ar, þá spratt á gæt lega hjá mér.
Ég var t.d. með akur á mjög sendnu
landi á Ökrum en þar spratt ekki
síð ur vel í sum ar, þrátt fyr ir að mað-
ur hefði tals verð ar á hyggj ur af upp-
skeru bresti fram an af sumri.“
Unn steinn rækt aði korn í sum ar
á 26 hekt ur um. Hann er bæði með
tveggja og sex raða korn og eru af-
brigð in sem hann rækt ar af gerð inni
Fil ippe og Arve. Hann þurrk ar allt
korn sjálf ur og geym ir síð an í fjöru-
tía feta gámi og í stór sekkj um. Síð-
ast lið inn sunnu dag var Unn steinn
að þreskja korn og sagði þá að fyrsta
upp ser an frá lið inni viku hafi eft ir
þurrk un gef ið sér 4,6 tonn af hekt-
ar an um sem hann taldi mjög gott.
Unn steinn rek ur ní unda stærsta
kúa bú ið á vest an verðu land inu, hef ur
um 300 þús und lítra kvóta í mjólk og
því þurfa kýrn ar mik ið fóð ur. Hann
seg ist lengi hafa haft trú á að hægt
væri að rækta korn á Vest ur landi og
bænd ur hér um slóð ir væru nú bún-
ir að sanna að korn rækt er væn leg-
ur kost ur. Hann seg ir upp sker una
í fyrra hafa ver ið í fyrsta skipti það
mikla að hann gat gef ið heima feng-
ið korn allt árið, en inn flutt ur fóð-
ur bæt ir hjá hon um er nú um þriðj-
ung ur af fóð ur þörf inni á móti 2/3
heima rækt aðs korns. „Heima rækt-
aða korn ið er veru leg bú bót fyr-
ir kúa bú ið en þetta er í fyrsta skipti
í sum ar sem ég næ að fóðra með
því allt árið. Upp sker an nú í haust
er enn meiri en í fyrra og því get
ég ekki ann að en ver ið bjart sýnn á
fram hald ið,“ sagði Unn steinn og
var um leið rok inn upp í þreski vél-
ina til að nýta þurrkinn. Þreski vél ina
end ur nýj aði hann í fyrra, enda seg ir
hann mik il vægt að hafa góð tæki við
korn rækt ina ekki síð ur en við verk-
un heys. Korn ið sé ekki síð ur mik il-
vægt í rekstri stórra kúa búa í dag.
mm
Unn steinn S Jó hanns son, bóndi í Lax ár-
holti hef ur jafn an ver ið fljót ur að nýta sér
tækni fram far ir í land bún aði og kom ið víða
við. Hér er hann með auka bú grein sína, ál
sem hann veið ir og sel ur. Mynd frá 2004.
Þreski vél in í korna krin um hjá Unn steini í
Lax ár holti í síð ustu viku.
„Eft ir þurrk un er ég nú að fá 4,6 tonn af hekt ar an um sem ég er afar á nægð ur með,“ seg ir
Unn steinn.
Fjár flótti norð ur í Mið fjörð
Í Fljótstungu rétt sl. laug ar dags kvöld. Frá
vinstri er Þor vald ur Jóns son, rétt ar stjóri
í Brekku koti, Krist fríð ur Björns dótt ir á
Hofs stöð um og Sig urð ur Bragi Sig urðs son
á Gríms stöð um.
Silvía Nótt bar í
slát ur tíð inni
Sig ur borg með lamb hrút Silvíu Næt ur.
Hvíta kind in er móð ur syst ir hrút lambs-
ins og virt ist taka hlut verki fræn kunn ar
al var lega.
Sig ur borg Krist ín held ur hér á lamb inu
ný fædda.
Urð ur og hvolp arn ir sex
hvíla sig eft ir mál tíð ina.
Sex nýir Ís lend ing ar
Tvö stór vax in fjós í bygg ingu