Skessuhorn - 04.03.2009, Qupperneq 6

6 MIÐVIKUDAGUR 4. MARS
Frum kvöðl ar hafa ekki alltaf átt
upp á pall borð ið hér á landi þótt
land ið sé nátt úr lega byggt af frum­
kvöðl um. Án þeirra væri hér ekk­
ert ann að en tré. (Með fullri virð­
ingu fyr ir trján um að sjálf sögðu).
Frum kvöð ull er sam kvæmt
orða bók: „Braut ryðj andi, for­
göngu mað ur, upp hafs mað ur; mað­
ur sem kem ur auga á nýja mögu­
leika í at vinnu rekstri og hrynd­
ir þeim í fram kvæmd.“ Þessi orð­
skýr ing ætti ein og sér til að duga
til þess að frum kvöðl ar nytu ó tak­
mark aðr ar virð ing ar og fengju all­
ar hugs an leg ar fyr ir greiðsl ur. Mál­
ið er hins veg ar ekki svo ein falt því
allt ork ar tví mæl is þá gjört er og
eng in trygg ing er fyr ir því að eitt­
hvað tak ist, sér stak lega þeg ar það
hef ur ekki ver ið gert áður og vít in
því ekki kom in til að var ast. Því er
líka við að bæta að það er í manns­
ins eðli að hræð ast hið ó þekkta
og því mæta nýj ar og ný stár leg­
ar hug mynd ir gjarn an for dóm um.
Ég þekki meira að segja dæmi um
hug mynd um ný sköp un sem var
hafn að af sjóði sem kennd ur var
við ný sköp un á þeim for send um
að eng in for dæmi væru fyr ir starf­
semi af slíku tagi!
Það má vissu lega til sanns veg ar
færa að út rás ar vík ing arn ir svoköll­
uðu hafi ver ið frum kvöðl ar og ekki
þurftu þeir að kvarta yfir skorti á
virð ingu á með an vel gekk. Þeir
bera hins veg ar nokkra á byrgð á
því að aðr ir frum kvöðl ar sem ekki
fóru eins mik inn og höfðu ekki al­
veg jafn há leit ar hug mynd ir voru
sett ir út í kuld ann á með an góð­
ær is bylgj an gekk yfir. Um ára­
bil var and rúms loft ið í þjóð fé lag­
inu þannig að hrein lega var hleg ið
að hug mynd um sem kröfð ust ekki
í það minnsta nokk urra millj arða
í stofn kostn að. Frum kvöðl ar sem
vildu búa til skart gripi úr fisk bein­
um eða snyrti vör ur úr þorsklifr­
um (dæmi af handa hófi) þóttu ekki
merki leg ir og fengu ekki þá þús und
kalla sem þeir þurftu á að halda til
að hrinda sinni hug mynd í fram­
kvæmd. Því er líka við að bæta að
í góð ær inu gerð ust hlut irn ir nán­
ast af sjálfu sér og frum kvöðl ar
sem þótt ust geta skap að eitt eða
tvö störf voru ó þarf ir og var ráð­
lagt að fá sér vinnu í banka frek ar
en að sitja og hugsa upp ein hverja
dóma dags dellu. Þess vegna hættu
hugs uð irn ir að hugsa og sneru sér
að ein hverju „upp byggi legra“.
Nú er öld in önn ur. Nú rifj ast
upp að neyð in kenn ir naktri konu
að spinna og nú er þörf fyr ir nakt­
ar kon ur með rokk! Í dag mun­
ar um hvert starf og hug mynd um
að at vinnu sköp un, sem ekki kost ar
millj arða, er tek ið fagn andi. Frum­
kvöðl arn ir eru líka fljót ir að taka
við sér, sem
bet ur fer, og
stökkva bros­
andi fram með
hug mynd ir sem
marg ar eru það
snilld ar leg ar að
all ir vildu Lilju
kveð ið hafa.
Meira að segja þeir sem litu ekki
við Lilj um nema í við hafnar út gáfu
fyr ir nokkrum mán uð um síð an.
Sem bet ur fer hef ur frum kvöðla­
eðlið ekki al veg orð ið góð ær inu að
bráð en nú ríð ur á að vökva öll þau
litlu fræ sem leg ið hafa í dvala.
Gísli Ein ars son, hag fræð ing ur.
Pistill Gísla Frum kvöðl ar
Nátt úr an er alltaf söm við sig.
Þannig er haft eft ir sér fræð ing um
að ef hörm ung ar sækja að fólki,
þá séu eðl is læg við brögð þess að
stunda kyn líf meira en ella. Því
má fast lega gera ráð fyr ir að fæð­
ing um fjölgi hér á landi í byrj­
un júlí, þeg ar níu mán uð ir verða
liðn ir frá upp hafi krepp unn ar hér
á landi. Hvort sem þetta ræt ist eða
ekki skal hins veg ar ó sagt lát ið.
Spurn ing er hins veg ar hvort
parið á þess ari mynd hafi haft
eitt hvað að ótt ast síð ast lið inn
sunnu dag. Til þeirra sást í ást ar­
at lot um á hest hússlóð í ná grenni
Akra ness. Auk hrossa er bónd inn
með nokkr ar ís lensk ar hæn ur og
mynd ar leg an hana að auki. Blaða­
manni reikn ast til að ef egg hæn­
unn ar verða sett til út ung un ar þá
pass ar að þau klekj ast út skömmu
fyr ir páska. Hér bend ir því allt til
að páskaung arn ir haf ir ver ið bún­
ir til.
mm/ Ljósm. ki.
Hag stofa Ís lands hef ur gef­
ið út rit ið Gisti skýrsl ur fyr ir árið
2008. Þar eru birt ar nið ur stöð­
ur á gistinátta taln ingu fyr ir all­
ar teg und ir gisti staða og nýt ingu
gisti rým is á árs grunni. Þar kem ur
með al ann ars fram að heild ar fjöldi
gistin átta á land inu öllu var 2,7
millj ón ir árið 2008 sem er um 2,7%
aukn ing frá fyrra ári. Gistin átt um
fjölg aði frá ár inu 2007 á tjald svæð­
um um 8,9%, far fugla heim il um um
6,7% og á hót el um og gisti heim­
il um um 2,7%. Gistin ótt um fækk­
aði um 4% á svefn pokag isti stöð­
um og um 1,3% í or lofs húsa byggð­
um. Gistinæt ur í skál um í ó byggð­
um voru svip að ar á milli ára.
Aukn ing í fjölda gistin átta var
hlut falls lega mest á Vest fjörð um
og nam 16,4% frá ár inu 2007. Á
Suð ur nesj um fjölg aði gistin átt um
um 7,7%, á Suð ur landi um 7,6%,
á Suð ur nesj um og Norð ur landi
eystra um 5,9% og á Höf uð borg­
ar svæð inu um 1,3%. Fækk un varð
hins veg ar á gistin átt um á Aust ur­
landi um 1,6%, Norð ur landi vestra
um 0,6% en hér á Vest ur landi dró
mest úr þeim, eða um 2,6% frá ár­
inu 2007. Ef skoð að ar eru nán ar
þess ar töl ur um nýt ingu her bergja
og rúma á hót el um og gisti heim­
il um á Vest ur landi aft ur í tím ann,
kem ur í ljós að árið 2004 var nýt­
ing ar hlut fall ið 28,6%, það jókst
árið 2005 og fór þá í 32,4%, árið
2006 var það 37,1%, en dró síð an
lít il lega úr því árið 2006 og reynd ist
þá 36,7%. Enn minnk aði það árið
2008 og var þá 33,3%. Mest var
nýt ing ar hlut fall gisti rým is á höf­
uð borg ar svæð inu árið 2008, eða
57,4%. Ein ung is á Norð ur landi
vestra er nýt ing ar hlut fall gisti rým is
lak ara en á Vest ur landi, en þar var
það 32,2% árið 2008.
mm
Þor steinn Þor valds son á Akra­
nesi af henti Ljós mynda safni Akra­
ness ný lega mik ið magn ljós mynda
úr starfi Golf klúbbs ins Leyn is.
Elstu mynd irn ar eru frá stof nári
klúbbs ins eða frá ár inu 1965 og þær
yngstu frá síð asta ári. Þor steinn var
for mað ur Golf klúbbs ins á ár un um
1967 ­1980 og er mik ill á huga mað­
ur um ljós mynd ir og ljós mynd un.
Marg ar þess ara mynda hef ur hann
sjálf ur tek ið og eru þær mik il væg
heim ild um sögu golf í þrótt ar inn­
ar á Akra nesi. Að sögn Hall dóru
Jóns dótt ur, for stöðu manns safns­
ins, verð ur úr val úr mynda safn­
inu sett á ljós mynda vef safns ins;
ljosmyndasafn.akranes.is.
mm
Á morg un, fimmtu dag, verð­
ur for lags versl un bóka út gáf unn­
ar Upp heima opn uð á nýj um stað.
Tek ist hef ur sam komu lag á milli
Upp heima og HVER ­ end ur­
hæf ing ar húss um að þar verði for­
lags versl un á opn un ar tíma húss ins
frá klukk an 10­16 alla virka daga
að Kirkju braut 1 á Akra nesi. Í til­
efni þess ara flutn inga verð ur hald­
in mik il bruna út sala næstu daga
á bók um for lags ins. „Þar verða
með al ann ars í boði nýj ar bæk ur
á yfir 50% af slætti og eldri titl ar,
þar á með al ár bæk ur, á verði sem
ekki hef ur sést áður,“ seg ir Krist­
ján Krist jáns son út gef andi í sam­
tali við Skessu horn. Með þessu seg­
ist Krist ján einnig vera að styðja við
starf semi HVER, þar sem end ur­
hæf ing ar smiðj an fær góð sölu laun
fyr ir að sjá um for lags versl un ina.
mm
Hin ár lega Vasa ganga í Sví þjóð
var gengin síð ast lið inn sunnu dag,
en þessi heims þekkta 90 kíló metra
skíða ganga á milli bæj anna Salen og
Mora er sú fjöl menn asta sem geng­
in er í heim in um, en ár lega taka um
15 þús und skíða göngugarp ar þátt í
henni. Saga göng unn ar nær allt aft­
ur til árs ins 1922 þeg ar bæj ar stjórn­
in í sænska bæn um Mora á kvað að
halda til haga minn ingu Gustavs
Eriks son, sem flúði með æv in týra­
leg um hætti á skíð um und an of­
ríki Krist jáns II Dana kong ungs
árið 1520. Gekk hann þessa löngu
leið á skíð um til að sækja hjálp til
að steypa kon ungi af stóli en Sví­
þjóð var þá í banda lagi með Dan­
mörku. Þessi æv in týra legi flótti
Gustavs, þótti sér stakt af rek og
þyk ir enn. Und an far in ár hafa hátt
í eitt hund rað ís lensk ir skíða göngu­
menn tek ið þátt í Vasa göng unni, en
eitt hvað færri í ár sök um efna hags­
á stands ins. Svo skemmti lega vill til
að Skessu horn átti full trúa í göng­
unni, en Þór hall ur Ás munds son
blaða mað ur er mik ill skíða göngu­
garp ur. Hann hef ur lengst af sinni
ævi búið á góð um skíða svæð um t.d.
í Fljót um í Skaga firði og á Siglu­
firði. Eft ir að hann flutti á Akra­
nes hef ur hann hald ið sér við með
þjálf un á hjóla skíð um og nýt ir m.a.
reið hjóla stíga í bæn um til þess. Auk
þess æfir hann í Blá fjöll um og víð ar
þeg ar að stæð ur leyfa.
Þór hall ur lauk göng unni á tím­
an um 06:38:07 og varð í 3802. sæti.
Með al hraði hans var því 12,8 km/
klst. Þetta er nán ast sami tími og
hann skíðaði á síð asta ári. Þess má
geta að tím inn um 6 klukku stund­
ir er miðl ungs tími, því þeir sem fá
leyfi til að ljúka göng unni geta mest
ver ið um 12 klukku stund ir að skíða
þessa 90 kíló metra. Best um ár angri
ís lenku kepp end anna náði Andri
Stein dórs son, en hann er Ís lands­
meist ari í skíða göngu. Andri gekk
á tím an um 5:02:45 og varð núm­
er 501 af fimmt án þús und sem þátt
tóku í göng unni.
mm
Ljós mynd ir um sögu
golfs á Akra nesi
Þor steinn af henti safn inu þrjá kassa
fulla af ljós mynd um. Ljósm. hj
Bruna út sala Upp heima
Páskaung arn ir bún ir til
Þeim fjölg aði á síð asta ári sól ar hring­
un um sem vest lensk hót el her bergi
stóðu auð.
Nýt ing gisti rým is versn ar
talsvert á Vest ur landi
Þór hall ur við æf ing ar á hjóla skíð um á
Akra nesi sl. haust.
Þór hall ur á góð um tíma
í Vasa göng unni
Ljós mynd ar ar í dags ferð um Borg ar fjörð
Ríf lega 30 manna hóp ur ljós­
mynd ara sem stund ar vef inn
Ljósmyndakeppni.is hitt ist á ferð
um Borg ar fjörð sl. sunnu dag. Vef ur
þessi er stund að ur jafnt af á huga­
fólki sem fag lærð um ljós mynd ur um
og bera þeir á hon um sam an bæk­
ur sín ar, meta mynd ir hvers ann ars
og miðla af reynslu sinni. Fyrsta
sunnu dag í mán uði hitt ast þeir sem
vilja og fara í ferð ir til ljós mynd un­
ar. Að þessu sinni var far ið í Borg­
ar fjörð og mynd að frá Akra nesi og í
upp sveit ir Borg ar fjarð ar. Með fylgj­
andi mynd ir tók Björn Ant on Ein­
ars son í Búð ar dal.
mm
Krist ín Gísla dótt ir á Akra nesi, Gróa Dal í Búð ar dal og Sig ur jón Ein ars son á Hvann­
eyri voru í hópn um. Hér er áð á ár bakka Hvít ár gegnt Ferju koti. Ljósm. bae