Skessuhorn - 08.09.2010, Blaðsíða 22
22 MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER
Hvern ig líst þér á
á stand ið í þjóð fé lag inu?
(Spurt á Akra nesi)
Sig ur björg Hall dórs dótt ir:
Þetta fer vel held ég, er ekki allt
á upp leið? Ég er bara bjart sýn.
Þór Guð munds son:
Þetta er enn þá í lama sessi,
en það vant ar ekki mik ið upp
á. Ætli þetta sé ekki al veg að
koma.
Guð laug Sig urð ar dótt ir:
Ekki nógu vel, það hækk ar allt
nema laun in.
Ína Sig rún Rún ars dótt ir:
Guð, ég hef ekki hug mynd um
það, er ekk ert inni í þessu.
Ör laug ur El í as son:
Illa, ég held að botn in um sé
ekki náð.
Spurning
vikunnar
Í bú ar Vest ur lands hafa ugg laust
orð ið var ir við geit unga á sveimi
í sum ar en að sögn mein dýra
eyð is á Akra nesi hef ur aldrei ver
ið jafn mik ið af holu geit ung um og
í ár. Þá er einnig sjald gæft að geta
fylgst með þeim svona langt fram á
haust eins og nú er raun in. Skessu
horn ræddi við Ingólf Valdi mars son
mein dýra eyði.
Inn rás holu geit unga
„Í fyrra held ég að ég hafi tek ið
um tíu holu geit unga bú, núna hef
ég varla tölu á þeim. Þetta er al
gjört met sum ar og það má al veg
tala um inn rás holu geit unga á Ís
landi,“ seg ir Ingólf ur en hann teng
ir þessa gríð ar legu fjölg un al gjör
lega við veðr átt una. Hlýn andi lofts
lag og þurr ari sum ur skipti miklu
máli, sér stak lega fyr ir holu geit ung
inn. „Nú þeg ar svona langt er lið
ið fram á haust verð ur geit ung ur
inn ráð villt ur og er far inn að vill
ast inn í hús til fólks. Geit ung arn
ir velja sér yf ir leitt góða staði fyr
ir búin sín. Þeir eru mjög skyn sam
ir en yf ir leitt finn urðu til dæm is
bú sunn an meg in við hús til dæm is
í þakkönt um og öðr um vel föld um
stöð um. Holu geit ung ur inn er hins
veg ar ó út reikn an legri en búin hans
geta ver ið hvar sem er. Þeir fara til
dæm is í sprung ur, músa hol ur og
illa lagt torf.“
Drottn ing ar got í lok in
Ingólf ur seg ist oft vera stung
inn af geit ung um og seg ir það
mjög sárt. „Svo eru of næm is við
brögð fólks svo mis mun andi. Ég
fæ yf ir leitt bein verki og hefð bund
in flensu ein kenni eft ir fyrstu stung
urn ar á sumr in. Fólk get ur þó ver ið
al veg ó hrætt við geit ung ana til 15.
júlí hvert sum ar. Fram að því tíma
þeir ekki að fórna sér og eru í raun
of mik il væg ir fyr ir búið til þess. Eft
ir þann tíma bygg ist hins veg ar upp
ill girni þeirra og eft ir drottn ing ar
got ið fá þeir frjáls an tíma þar sem
þeir ráfa bara um villt ir og á rás ar
gjarn ir þang að til þeir deyja.“
Nú spyr blaða mað ur í fá visku
sinni um þessi drottn ing ar got.
„Drottn ing ar got ið er þeg ar drottn
ing bús ins, frjóa flug an sem við
held ur stofn in um, gýt ur í síð asta
sinn. Nú verða til nýj ar drottn ing
ar og þær lifa af vet ur inn. Eft ir það
yf ir gefa all ir búið. Drottn ing in og
vinnu fl ug urn ar deyja stuttu síð
ar en þess ar nýju frjóu flug ur finna
sér ein hvern góð an stað til þess að
liggja í dvala yfir vet ur inn. Líf tími
drottn ing ar inn ar og bús ins er að
eins eitt ár, en vinnu flug unn ar lifa
að eins í eitt sum ar, stund um skem
ur,“ sagði Ingólf ur.
Ís lend ing ar þyrftu að
fara á geit unga nám skeið
En með hvaða hætti má losna við
þessa plágu? „ Fyrri hluta sum ars
er hægt að segja poka yfir bú húsa
og trjá geit ung anna en þá verð ur
drottn ing in að vera í bú inu. Þeg
ar fjöld inn er hins veg ar orð inn
svona mik ill eins og hann verð ur
síð sum ars þarf að nota þau eit ur
efni sem mein dýra eyð ir má nota,“
sagði Ingólf ur en geit unga bú in eru
að stækka jafnt og þétt allt sum ar ið.
Þeg ar þau eru orð in sem stærst geta
þau ver ið á stærð við körfu bolta!
Geit ung ar byggja bú úr papp írs
kvoðu sem þeir fá með því að naga
veðr að timb ur. Gaml ir reka við ar
drumb ar eru til vald ir en geit ung
ur inn get ur þó ver ið al gjör gikk
ur að sögn Ing ólfs. Birki og rifs
og sól berja runn ar séu vin sæl ast
ir. „ Þetta eru al gjör ir verk fræð ing
ar og vinnu sem in þeirra er ó trú
leg. Þarna vinna all ir sem einn. Ef
við hefð um svona vinnu semi í rík
is stjórn inni væri Ís land í mun betri
mál um. Sem dæmi um vinnu sem
ina var ég eitt sinn að losa bú und ir
þak k anti. Ég stífl aði að al út göngu
leið ina þeirra með frauð plasti og
spraut aði síð an eitri inn um hinn
end ann. Ekki leið á löngu þar til
einn geit ung ur kom fljúg andi út
með frauð plastskúlu í munn in um.
Ég get ekki ann að en bor ið virð
ingu fyr ir geitungn um og hef gam
an af því að fylgj ast með hon um. Að
sjá hvern ig ein fluga fer af stað um
vor ið og allt í einu er hún kom in
með þús und flug ur í vinnu hjá sér
og eng in svíkst und an. Það þyrfti að
setja marga Ís lend inga á geit unga
nám skeið og láta þá fylgj ast með
vinnu sem inni. Allt geng ur þetta
út á sam vinnu og eng inn er rík ari
eða fá tæk ari en hinn næsti,“ sagði
Ingólf ur full ur að dá un ar.
Mik ið af fífl um
á Skag an um
Í sum ar hef ur Ingólf ur einnig
orð ið var við nýja pöddu á Skag an
um, svo kall aða fífla lús. „Hún hef ur
sést mik ið hérna seinni hluta sum
ars. Hún er svört, um þrír milli
metr ar á lengd og al gjör lega mein
laus. Ef þú spreng ir hana skil ur hún
eft ir sig rauð an blett. Hún sæk ir á
hús gafla og upp veggi þeg ar gras
flöt ur inn er orð inn full ur af pödd
um. Hún lif ir, eins og nafn ið gef
ur til kynna, á fífl un um og lif ir því
góði lífi hér á Skag an um. Hér er
alltof mik ið af fífl um en þeir eru
ekki minni plága en njól inn. Þetta
Þyrft um að fá geit unga í rík is stjórn
Mein dýra eyð ir seg ir geit unga skyn sama og vinnu sam ar skepn ur
Hús ráð
Erla Þórð ar dótt ir hef ur hann
að eig in geit unga gildru og sýndi
hún blaða manni þessa frá bæru
upp finn ingu. Hún sker neð an af
mjólk ur fernu, hell ir app el sínusafa
í botn inn og set ur út á pall. Geit
ung arn ir sækja ólm ir ofan í safann
en kom ast síð an ekki upp úr hon
um að sjálfs dáð um.
Ingólf ur seg ir geit ung ana bæði
sækja í sæt indi og sterka liti. „Eitt
sinn var ég send ur til að losa bú
í rusla kassa. Ofan í kass an um var
allt mor andi í flug um, ör ugg
lega um 300 stykki en hvergi sá
ég neitt bú. Þá hafði hús ráð and
inn ver ið að sulta og hellt af gang
in um ofan í kass ann. Flug urn ar
sátu síð an fast ar í klístr inu,“ sagði
Ingólf ur.
Geit unga gildr an henn ar Erlu virk ar aug ljós lega.
er öfl ug jurt og fræ magn ið er of
mik ið. Við leys um ekki vanda mál
ið á einu sumri held ur þyrfti ör
ugg lega svona fjög ur í það en þá
þurfa líka all ir að standa sam an.
Það þyrfti að fljúga flug vél yfir bæ
inn eina nótt ina og eitra fyr ir þessu
öllu,“ seg ir Ingólf ur, en fífla lús
in fannst fyrst á Ís landi árið 2000.
Geit ung ur inn fannst hins veg
ar fyrst um 1973 í mið bæ Reykja
vík ur. „All ar þær pödd ur sem ég
finn og þekki ekki læt ég Nátt úru
fræði stofn un greina. Á hugi minn
á pödd um eykst með hverju ár inu
og hef ég gam an af því að fylgj ast
með þeim og velta þeim fyr ir mér.
Ég hef unn ið sem mein dýra eyð
ir í ell efu ár en segja má að ég hafi
slys ast í fag ið. Ég ætl aði að ná mér
í rétt indi í garða úð un en það nám
skeið var ekki kennt það árið. Ég
náði mér því í rétt indi í mein dýra
eyðslu og tók garða úð un næsta ár,“
seg ir Ingólf ur að end ingu en á samt
því að vinna sem mein dýra eyð ir sér
hann einnig um loka frá gang lóða;
hellu lagn ingu, gras, mal bik og trjá
gróð ur.
ákj
Ingólf ur sér einnig um frá gang lóða og
er þessi inn keyrsla ein þeirra sem hann
er stolt ast ur af.
Ingólf ur Valdi mars son mein dýra eyð ir seg ir aldrei hafa ver ið jafn mik ið af holu
geit ung um á Ís landi.
Ingólf ur færði blaða manni þetta glæsi
lega geit unga bú að gjöf.