Skessuhorn - 20.12.2011, Blaðsíða 74

74 ÞRIÐJUDAGUR 20. DESEMBER
Ingólf ur Árna son var ell efu ára þeg­
ar hann flutti til Akra ness með for eldr­
um sín um, þeim Mar gréti Jóns dótt­
ur og Árna Ing ólfs syni lækni. Ingólf­
ur er nú fram kvæmda stjóri og að al­
eig andi Þ&E og Skag ans á Akra nesi,
sem sér hæft hafa sig í tækninýj ung­
um fyr ir fisk vinnslu. Fað ir hans var
lækn ir á sjúkra hús inu á Akra nesi og
Mar grét móð ir hans vildi ekki láta við
það sitja að vera bara lækn is frú. Hún
stofn aði versl un ina Val bæ á Akra nesi
sem var til húsa að Kirkju braut 6, þar
sem Sigga sjoppa hafði ver ið áður,
en nú er það hús næði hluti af húsi
versl un ar inn ar Nínu. Mar gréti þótti
Akra nes hins veg ar ekki nógu stór
mark að ur og hún færði út kví arn ar
til Reykja vík ur og stofn aði versl un­
ina Sonju í Suð ur veri. Sú versl un hef­
ur und ið upp á sig og nú eru starf­
rækt ar á veg um þessa fjöl skyldu fyr­
ir tæk is tólf versl an ir á höf uð borg ar­
svæð inu und ir þekkt um nöfn um eins
og Vero Moda, Jack&Jones, Sel ect­
ed, Name it og fleir um. Lík lega hafa
því við skipti ver ið Ingólfi í blóð bor­
in og í dag rek ur hann einn fjöl menn­
asta vinnu stað inn á Akra nesi, sem er
með við skipti út um all an heim. Í
það minnsta lagði hann ekki fyr ir sig
lækn ing ar, eins og Árni fað ir hans,
sem nú starfar á lag er um versl an anna
í Reykja vík. Tvær syst ur Ing ólfs sjá
um rekst ur versl an anna en hann seg­
ir mömmu sína enn þá skipta sér pass­
lega mik ið af, en for eldr ar Ing ólfs eru
nú löngu flutt suð ur frá Akra nesi.
Hest arn ir tóku völd in
„Ég er fædd ur í Reykja vík en
hing að kom um við nán ast beint frá
Sví þjóð, þar sem pabbi var að sér­
hæfa sig í kven sjúk dóma­ og fæð­
inga hjálp.“ Hann seg ist ekki hafa
á netj ast fót bolt an um þótt æsku­
ár in hefðu ver ið á Akra nesi. „Það
voru hest arn ir sem tóku strax völd­
in. Mig hafði dreymt um það all­
an tím ann úti í Sví þjóð að eign ast
hest þeg ar ég kæmi aft ur til Ís lands
og for eldr arn ir voru bún ir að segja
við okk ur Jón bróð ir minn, sem er
tveim ur árum yngri en ég, að við
fengj um hest þeg ar við kæm um
heim. Fljót lega eft ir að við kom­
um hing að var keypt ur hest ur fyr­
ir okk ur og við feng um inni fyr­
ir hann hjá hon um Ei ríki gamla
efst á Suð ur göt unni ofan við sand­
þrónna. Hann var með hest hús
neð an við hús ið sitt og við feng um
bás hjá hon um fyr ir hest inn. Jón er
enn þá í hesta mennsk unni og marg­
verða laun að ur fyr ir hana en ég var
í þessu á ung lings ár un um og þar
til ég stofn aði fjöl skyldu. Auð vit að
kenndi ég Jóni allt sem hann kann í
þessu,“ seg ir Ingólf ur og hlær.
Lærði vél virkj un
í slippn um
Eft ir grunn skóla nám fór Ingólf­
ur á náms samn ing hjá Þor geir og
Ell ert og lærði vél virkj un. „Síð an,
eft ir að ég var kom inn með konu
og tvo syni, hélt ég á fram námi
og fór í Tækni skól ann um 1980.
Fyrst þurfti ég að taka stúd ents­
próf hérna við Fjöl brauta skól ann
á Akra nesi til að kom ast í skól ann.
Ég fór í rekstr ar tækni fræði, tók eitt
ár í Tækni skól an um í Reykja vík en
síð an tvö ár í Oden se í Dan mörku.
Mér fannst eðli legt fram hald eft­
ir vél virkja nám ið að fara í rekstr­
ar tækni fræði. Það má kannski segja
að nafn ið sé ekki rétt á þessu fagi
því þetta er meira iðn að ar tækni­
fræði eða fram leiðslu tækni fræði.“
Eft ir að heim var kom ið frá Dan­
mörku eign uð ust þau Ingólf ur og
Guð rún Agn es Sveins dótt ir, kona
hans, tvær dæt ur til við bót ar við
syn ina tvo. Leið Ing ólfs lá aft ur í
slipp inn á Akra nesi eft ir nám ið og
hjá Þ&E starf aði hann sem tækni­
fræð ing ur í eitt ár.
Hann aði fyr ir
kaup fé lags frysti hús in
„Bald ur Ó lafs son, ná granni
minn á Sól eyj ar göt unni, hafði ver­
ið meist ari minn hér í slippn um
og fyr ir til stilli hans réði ég mig
til fyr ir tæk is sem hét Fram leiðni
og Sam band ís lenskra sam vinnu­
fé laga átti. Þetta fyr ir tæki var ráð­
gef andi fyr ir öll Sam bands frysti­
hús in. Ég tók því Akra borg ina til
og frá vinnu kvölds og morgna en
stund um tók ég þó hús á for eldr­
um mín um, sem þá voru flutt suð­
ur og gisti þar. Mitt hlut verk var að
hanna og skipu leggja fyr ir frysti­
hús in. Hér í slippn um hafði ég fyrst
og fremst ver ið að vinna við skip­
in en þarna kynnt ist ég frysti hús­
un um, sem síð an hafa ver ið starfs­
vett vang ur minn. Ég vann við að
hanna vinnslu kerf in í frysti hús um
land allt. Þá var nú tækn in þannig
að ég hafði stund um til um ráða
stór an jeppa og á hon um fór ég um
land ið með risa stór teikni borð aft­
ur í. Svo mældi mað ur á stöð un um
og teikn aði. Nú er þetta allt í tölv­
um og teikn ing arn ar fljúga í loft­
inu á milli. Ég fór um allt land, var
mik ið á aust fjörð um og á vest fjörð­
um, líka fyr ir norð an og á Snæ fells­
nes inu. Þá voru alls stað ar kaup fé­
lags frysti hús og frysti hús við hvern
fjörð. Það er af sem áður var, ætli
það séu ekki bara tvö frysti hús eft­
ir, sem geta kall ast kaup fé lags frysti­
hús, á Sauð ár króki og á Fá skrúðs­
firði.“
Fann upp flæði lín una
Fram leiðni, sem Ingólf ur starf­
aði hjá, var í miklu sam starfi við
Þró un ar deild Sam bands ins og þar
varð til fyrsta flæði lín an fyr ir frysti­
hús og Ingólf ur hann aði hana.
Fram að því höfðu öll frysti hús
ver ið með svo kall að bakka kerfi og
Ingólf ur seg ir mjög skipt ar skoð an­
ir hafa ver ið um flæði lín una í upp­
hafi. „ Þessi fyrsta flæði lína var sett
upp hjá Kaup fé lagi Aust ur­Skaft­
fell inga á Horna firði. Þetta frysti­
hús heit ir nú Skinn ey­Þinga nes og
ég á mik il við skipti við það í dag.
Þeg ar ég kem þang að horfi ég alltaf
úti í horn ið á hús inu þar sem fyrsta
flæði lín an stóð. Þess ar flæði lín­
ur voru all ar smíð að ar hjá Þor geir
og Ell ert. Á þess um tíma mátt um
við hjá Fram leiðni bara vinna fyr­
ir Sam bands hús in en þessi flæði lína
var fljót lega kom in í þau öll. Svo
varð til önn ur flæði lína sem byggð
var upp á sömu grunn hug mynd inni
og hún fór í SH frysti hús in.“
Aft ur til starfa
á Akra nesi
Ingólf ur var hjá Fram leiðni í þrjú
ár og fór þá að vinna á Akra nesi aft­
ur. „Þá byrj aði ég á eig in rekstri og
stofn aði lít ið fyr ir tæki til að vinna
við full vinnslu á fiski. Það hét Frost­
form og not aði sér stök frysti mót
sem ég hafði hann að. Þetta var til
húsa í gamla bíla verk stæð inu Vísi,
þar sem ÁTVR var svo um tíma,
en nú er þar geymsla fyr ir sjúkra­
bíl ana. Ég keypti þetta hús af rík­
inu. Fram leiðsl an var þannig að við
keypt um fryst þorsk flök, sem fryst
höfðu ver ið í sér stök um form um,
við sög uð um þau nið ur og pökk uð­
um í neyt enda pakkn ing ar. Við vor­
um með á kveðn ar hug mynd ir um
að sigra heim inn með þessu. Við
flutt um þetta út en svo komumst
við að því að þetta gekk ekki eitt og
sér. Ég gerði samn ing við Heima­
skaga frysti hús ið um að þessi fram­
leiðsla færi þang að en ég var á fram
með putt ana í söl unni á þessu. Við
fór um í marg ar og góð ar sölu ferð­
ir út af þessu við Gylfi Guð finns­
son, Jón Helga son og Teit ur Stef­
áns son.“
Flæði lína sem gekk
í öll frysti hús
Á þess um tíma byrj aði Ingólf­
ur á frek ari hönn un bún að ar fyr ir
frysti hús. „Ég hann aði þriðju flæði­
lín una, sem gat far ið í öll frysti hús,
óháð því hvort þau væru á veg um
Sam bands ins eða SH. Þetta var því
hlut laus lína. Ég samdi við Þor geir
og Ell ert um smíð ina enda reynsl­
an fyr ir hendi þar. Það má segja að
þarna höf um við tek ið yfir mark að­
inn og við fram leidd um fjöl marg ar
flæði lín ur, sem fóru út um allt land.
Þetta er um 1990 og eldri dótt ir mín
sat þá við hlið ina á mér og teikn aði
flæði lín ur með vaxlit um. Þarna var
allt hand teikn að enn þá og tölvu­
tækn in ekki byrj uð í þessu. Þetta
var allt á inn an lands mark að og
eng inn út flutn ing ur haf inn. Síð an
gerð ist það að ég fór í sam starf við
Póls tækni á Ísa firði sem fram leiddi
tölvu stýrð ar vigt ar. Þetta var tengt
við flæði lín urn ar og fyrsta flæði lín­
an í þessu sam starfi var sett upp í
Fær eyj um. Hún virk aði á gæt lega
en var þó barn síns tíma og þurfti
að end ur bæta en þarna byrj aði út­
flutn ing ur inn. Svo gerð ist það að
Póls tækni fór á haus inn og þá tók
ég gæfu spor þeg ar ég tók upp sam­
starf við Mar el. Þá var Geir Gunn­
laugs son fram kvæmda stjóri þar og
Mar el var pínu lít ið fyr ir tæki. Mar­
el var með raf einda vog ir og hafði
ný lega búið til færi banda vigt sem
hönn uð var fyr ir flokk ara og við
tengd um end ur bætta flæði línu við
þetta hjá þeim. Fyrsta al vöru flæði­
lín an af þeirri kyn slóð, sem þekk­
ist í dag, var seld til Fisk iðj unn ar á
Sauð ár króki. Á þess um tíma vor­
um við að byrja að teikna í tölv um.
Allt var enn smíð að hjá Þ&E hér á
Akra nesi.“
Nýt ing á fiski
jókst mik ið
Á þess um tíma punkti var Ingólf­
ur ekki enn bú inn að stofna fyr ir­
tæk ið Skag ann. Svo byrj aði æv in­
týr ið. „Við fór um með Mar el í það
stóra verk efni að kynna þetta út um
all an heim. Nú eru þess ar flæði lín­
ur ekki bara not að ar í fisk vinnslu
held ur í alls kon ar kjöt fram leiðslu
og ýmsu öðru. Þess ar flæði lín­
ur urðu al gjör bylt ing því áður en
sú fyrsta fór á Horna fjörð á sín­
um tíma þá var nýt ing in á fisk in um
frá heil um slægð um fiski og yfir í
pakk að ar af urð ir 43% og það virt ist
ekki vera tækni lega mögu legt að ná
meiri mat af fisk in um. Með flæði­
línu bylt ing unni og síð an vigt un um,
eft ir lit inu og ýms um öðr um tækj­
um sem þró uð voru sam hliða, bæði
í mót töku og víð ar, þá er vinnsl an í
dag með nýt ingu upp 47­48% pró­
sent. Þarna mun ar um 4 pró sentu­
stig sem þýð ir um 9­10% auk­
in verð mæti á seldri vöru.“ Ingólf­
ur seg ir þá ekki enn þá vera komna
inn að beini á fisk in um. Meira sé
hægt að tutla af hon um. „Við erum
enn þá að þróa lausn ir til að kom ast
lengra og stefn um á 50% nýt ingu.
Þeg ar við höf um náð því erum við
kom in með um 15% meiri út flutn­
ing af hverj um fiski. Það hef ur því
mik ið á unn ist á þess um árum og
nýt ing in er lyk il at riði í dag.“
Eft ir að út flutn ing ur á flæði lín­
um hófst varð mark að ur inn strax
stærst ur í Nor egi. Fær eyj ar og
Kanada komu þar á eft ir. „ Þetta
var alltaf þannig að héð an fóru
menn frá Þ&E út um all an heim að
setja þetta upp og þeir höfðu ekki
til þess lang an tíma. Yf ir leitt mátti
ekki stoppa fram leiðsl una nema á
einni langri helgi frá föstu degi til
mánu dags og þá varð að drífa allt
upp. Marg ir af þess um starfs mönn­
um sem voru í þessu þá eru kjarna­
starfs menn hjá mér enn í dag. Við
verð um ör ugg lega ein hvern tíma
sam an komn ir inn á Höfða, segj­
um sög ur og hlæj um að því sem við
höfð um gert forð um í hin um og
þess um upp setn ing um. Það kom
ým is legt skemmti legt upp.“
Erum að búa okk ur und ir mik inn vöxt
-seg ir Ingólf ur Árna son fram kvæmda stjóri Skag ans og Þ&E
Ingólf ur Árna son.
Starfs menn Skag ans þeir Andrej Swaba og Árni Ing ólfs son, sem
er uppi á tanki, sem er leið til Kína.
Þeir Ell ert Björns son og Jón Ell ert Guðna son vinna við laus frysti
sem fer til Kanada.
Hér eru laus fryst ar frá Skag an um í fisk iðju veri Síld ar vinnsl­
unn ar í Nes kaup stað, sem er eitt full komn asta frysti hús lands­
ins.