Skessuhorn - 12.09.2012, Síða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 12. SEPTEMBER 2012
Haust ið í garð er geng ið
með góð lát legt bros á vör
með góm sætu lamba lær in,
lif ur, hjörtu og mör.
Þessi vísa mun hafa orð­
ið til á þeim tíma sem
ekki var sjálf gert að alltaf
væri nóg til af öllu og
ekki hafði svo mik ið sem
hvarfl að að nokkrum
manni að flytja inn nýsjá­
lenskt lamba kjöt. Haust­
ið var þá til hlökk un ar efni
því þá var alla vega von á ein hverju ný meti en
svo var aft ur spurn ing hvort öll um störf um
væri lok ið fyr ir vet ur inn:
Hvort er sem mér sýn ist að
séu fjöll að grána.
Og ég sem var að vona það
að veðr ið færi að skána.
Svo orti Á gúst Vig fús son á Gilja landi að
haust lagi en það er nú al veg sama hvort menn
eru að von ast eft ir batn andi veðri, það er von­
laust að skap ar inn geti gert öll um til hæf is.
Auð vit að óska sér all ir góðs veð urs í leit um en
það get ur nú brugð ið út af því eins og öðru.
Á seinni árum hef ur það færst í vöxt að menn
beiti fjór hjól um við smala mennsk ur enda geta
þau í mörg um til fell um hent að prýði lega til
þeirra nota. Á fyrri árum há lend is ferða á vél­
knún um tækj um orti Ó laf ur Ein ars son:
Fjall kon an er al veg æf,
eng in ró og frið ur.
Nú ferð ast menn á ,,four wheel dri ve“
fjöll in upp og nið ur.
Sá merki mað ur Marka Leifi var eitt sinn á
ferð með séra Tryggva Kvar an og lentu þeir
fé lag ar í myrkri. Marka Leifi hafði orð á því
að það væri orð ið dimmt á síma klukku en al­
gengt var á bæj um að hafa klukk una ein um til
tveim ur tím um á und an og þótti bú mann legt
til að nýta bet ur birt una en séra Tryggvi orti:
Hné til við ar him ins frú
heimi er færði lukku.
Drott inn hjálpi drengj um nú,
dimmt er á síma klukku.
Séra Tryggvi nefndi sól ina oft him ins frú
og vís ar upp haf vís unn ar þar til. Ann ars get­
ur ým is legt bor ið uppá í leit um jafn vel þó
bjart sé. Leita menn Hvít síð inga áðu eitt sinn
í súld ar veðri og Mark ús á Þor valds stöð um
breiddi regnkápu sína und ir sig til að geta tyllt
sér nið ur. Reið skjóti hans þurfti þá að leggja
af sér og lenti af urð in í káp unni og varð Berg­
þóri í Fljóts tungu þá að orði:
Býsna lít ið batn aði
bún ing ur hjá Mark úsi
kúk ur var í káp unni
kom hann beint úr mer inni.
„Það er ekki meri, það er hest ur,“ gall Mark­
ús við en eins og kerl ing in sagði; ,,nú kann ég
þá sögu ekki lengri“ og verða þess ar upp lýs ing­
ar að duga að sinni.
Ann að sinn var Berg þór í leit um á samt Guð­
mundi Waage á Litla Kroppi sem þá var ný gift­
ur. Guð mund ur þurfti að bjarga brók um sín­
um í kalsa veðri og fékk þessa kveðju hjá Berg­
þóri er hann kom aft ur úr þeim leið angri:
Kalt er að leysa buxna band
á blautri mosa þúfu.
Betra er að finna lífs ins land
og leggj ast þar á grúfu.
Það er al veg skelfi lega gott í leið inda veðri á
fjöll um að hafa á hönd um sér svell þæfða tví­
band aða ull ar vett linga og séra Tryggvi Kvar­
an þakk aði fyr ir eina slíka með þess ari vísu:
Finni hönd mín hlýj an yl
hörð um lífs í bylj um
send ir hún þús und þakk ir til
Þór eyj ar á Gilj um.
Krist inn Árna son sem lengi var vinnu mað­
ur á Guð laugs stöð um orti um einn Guð laugs­
staða hest anna en hest arn ir hafa lengi bjarg að
okk ur í smala mennsk um og leit um:
Grjóti strá ir fram hvar fer,
á fæti gljá ir skór inn.
Mig á knáu baki ber
bless að ur grái jór inn.
Um ann an grá an kvað Hjálm ar Þor steins­
son frá Hofi:
Þeg ar bláu blóm in mín
blikna að lág um eik um
klár inn gráa og kvæð in þín
kýs ég þá að leik um.
Pét ur Pét urs son lækn ir sem bet ur er þekkt­
ur und ir nafn inu Stera Pét ur hef ur oft og víða
far ið í leit ir. Um göng ur sín ar á Skíða dal kvað
hann svo kall aða seinni gangnarímu sem er til­
tölu lega sann orð og nærri því trú verð ug lýs­
ing á fjall skil um Ey firð inga. Þar í má finna
þetta:
Árla morg uns æddu af stað
í úlp um sjálf lýsandi.
Bænd um þannig bezt er að
bjarga úr villu og grandi.
Brugðu á fer legt fjalla skálm
af frum leg asta tagi,
en aðr ir sungu and láts sálm
yfir rollu hræi.
Að Ár mann stýrði okk ur þá
var ekki nokk ur vafi,
uns í for hann flat ur lá
og fák ur inn á kafi.
Það hef ur greini lega ver ið nokk uð blaut­
lent þarna á Skíða daln um ekki síð ur en þeg­
ar smal að var til rétt ar víð lent heima land hér í
hér aði og Vig fús Pét urs son kvað:
Hleypti í keldu hrepp stjór inn.
Hross ið var á kafi.
Þetta gæti Þór ar inn
­ það er ekki vafi.
Einn góð ur og nú geng inn fjall kóng ur lagði
gjarn an ríkt á við und ir menn sína að vera nú dug­
leg ir að drekka á feng ið frá smala mönn um næsta
flokks þeg ar þeir hitt ust því hin ir yrðu bara vit­
laus ir af því. Sam kvæmt þessu hef ur Páll Þórð ar­
son ver ið hinn mesti gagns mað ur í leit um:
Það trúa því fáir ég gerði gagn
í göng un um hérna um árið,
inn byrti heil mik ið á feng is magn
og ældi í morg unsár ið.
Fyr ir margt löngu voru þeir sam an í Borg­
hrepp inga leit um Guð mund ur Helga son í Stang­
ar holti og Skúli Krist jóns son í Svigna skarði.
Lentu þeir á stygg um fjalla fál um sem brugðu
skjótt af leið þeg ar þær sáu sér færi og ruku upp
í Stað ar hnjúk en Skúli hljóp á eft ir þeim og sneri
þeim frá villu síns veg ar. Þá kvað Guð mund ur:
Á fram mað ur flýt ir för
finnst það skaði ei búk inn
í svita baði æðir ör
upp á Stað ar hnjúk inn.
Nú fór svo að þorsti sótti á Skúla eft ir
hlaup in og þótti Guð mundi hann svala þorst­
an um nokk uð verk lega:
Flösk una gop inn gríp ur frekt
gróf ir sop ar stækka
munn ur inn op inn eins og trekt
í henni drop ar fækka.
Varð af svip ull veit and inn
á vegi fip ast hálum
þeg ar pip ur þiggj and inn
þannig skip ar mál um.
Ætli við end um svo ekki þátt inn á ann ari
vísu úr sama haust ljóði og hann hófst á:
Og bjart sýn ir barna karl ar
brytja ær ket í spað
en hús freyj an sýð ur hjarta
og hús bónd inn étur það.
Með þökk fyr ir lest ur inn,
Dag bjart ur Dag bjarts son
Hrís um, 320 Reyk holt
S 435 1189 og 849 2715, dd@simnet.is.
Vísnahorn
Grjóti strá ir fram hvar fer - á fæti gljá ir skór inn
Fimmtu dag inn 6. sept em ber sl. var
opn uð í Safna húsi Borg ar fjarð ar
sýn ing til minn ing ar um Egil Páls­
son í Borg ar nesi sem hefði orð­
ið hund rað ára sama dag. Sýn ing­
in er eink ar fróð leg í ljósi þess að
á henni er sögð saga al þýðu manns
sem á samt eig in konu sinni kom
með mikl um dugn aði á legg stór um
hópi af kom enda. Barn ung ur kom
Eg ill í Borg ar nes vest an frá Búð­
um á Snæ fells nesi, ólst þar upp og
bjó lengst af. Sök um fá tækt ar varð
við skiln að ur milli for eldra Eg ils og
þurfti því pilt ur inn barn ung ur að
standa á eig in fót um. Hann kynnt­
ist Jó hönnu Lind, fær eyskri kaupa­
konu, þeg ar þau voru bæði við störf
í Sól heima tungu í Staf holtstung­
um. Festu þau ráð sitt og stofn uðu
sitt fyrsta heim ili í Þor bergs bæ sem
nú heit ir Gunn laugs gata 10 í Borg­
ar nesi.
Sýn ing in í Safna hús inu í Borg­
ar nesi seg ir sögu harð dug legs al­
þýðu fólks sem þurfti alla tíð að
vinna lang an vinnu dag til að fram­
fleyta sér og sín um. Eg ill Páls son
flutti í Borg ar nes um svip að leyti og
þétt býli tók þar að mynd ast að ráði
og er saga hans og af kom enda hans
sam of in fyrstu árum í sögu Borg­
ar ness. Þau hjón eign uð ust fimmt­
án börn og komust þrett án þeirra á
legg og búa tíu þeirra í Borg ar nesi.
Auk barna þeirra hjóna átti Jó hanna
dótt ur sem varð eft ir ytra og ólst
upp í Fær eyj um. Þess er m.a. get ið
á sýn ing unni að þeg ar Jenný Lind,
yngsta barn þeirra hjóna sem komst
á legg fædd ist árið 1959, taldi fjöl­
skyld an rétt inn an við 2% af í búa­
fjölda bæj ar ins. Börn in bera öll ætt­
ar nafn ið Lind sem milli nafn.
Eg ill Páls son vann við ýmis
verka manna störf allt frá barns aldri
auk þess að koma sér upp bú stofni
til að eiga auð veld ara með að fæða
stóra fjöl skyldu. Lengst af sín um
starfs aldri vann hann hjá Kaup fé­
lagi Borg firð inga m.a. við slátr un
og úr bein ingu. Kaup fé lag ið heiðr ar
minn ingu hans með að styrkja gerð
sýn ing ar inn ar í Safna hús inu.
Guð rún Jóns dótt ir safn vörð­
ur stýrði sam kom unni sl. fimmtu­
dag. Þá flutti Eg ill Ó lafs son á grip
af sögu afa síns og ömmu. Þeirra
minnt ist einnig Ragn ar Ol geirs son
sem þekkti vel til fjöl skyld unn ar á
Gunn laugs götu 10.
mm
Sýn ing opn uð í ald arminn ingu alþýðumanns
Ell efu af börn um Eg ils og Jó hönnu voru við stödd opn un sýn ing ar inn ar.
Eg ill Ó lafs son, blaða mað ur og sagn­
fræð ing ur hef ur safn að minn inga brot­
um um afa sinn og ömmu.
Feðgin in Guð ríð ur Lind söng kona og Gunn ar Ring sted gít ar leik ari fluttu nokk ur
lög við opn un ina.