Skessuhorn - 28.08.2013, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚST 2013
Það er misjafnt hvernig fólk nýt-
ur elliáranna og lífsins svona yfir-
leitt. Þau Alfreð Viktorsson og Erla
Karlsdóttir á Akranesi virðast njóta
vel lífsins og hafa ýmislegt til dægra-
styttingar þótt komin séu á níræð-
isaldurinn. Bæði hafa þau átt starfs-
sama ævi og í spjalli sem blaðamað-
ur Skessuhorns átti við þau einn
rigningardaginn í síðustu viku kom
fram að samhent hafa þau verið
með afbrigðum allt frá því þau byrj-
uðu saman sautján ára gömul, eða
um það leyti sem þau luku gagn-
fræðanámi. Alfreð og Erla eru önn-
ur tveggja hjóna sem eru heiðurs-
félagar í golfklúbbnum Leyni, hin
eru Þorsteinn Þorvaldsson stofn-
andi klúbbsins og Elín Hannes-
dóttir kona hans. Alfreð byrjaði
ungur að læra húsasmíði, var með-
al þeirra sem byggðu Sementsverk-
smiðjuna og mannvirki henni tengd,
og starfaði síðan í verksmiðjunni til
loka starfsævinnar. Erla vann við af-
greiðslustörf í ýmsum verslunum,
en lengst starfaði hún í 19 ár á skrif-
stofu Fjölbrautaskóla Vesturlands á
Akranesi.
Gott að alast upp á
Skaganum
Þau eru bæði innfæddir Akurnes-
ingar. Foreldrar Alfreðs voru Vikt-
or Björnsson og Friðmey Jónsdóttir
og foreldrar Erlu, Karl E. Benedikts-
son og Pálína Eyja Sigurðardóttir.
Alfreð fæddist í húsinu Heimaskaga
þar sem samnefnt frystihús reis síð-
ar. Erla fæddist hinsvegar í Bæ, húsi
sem stóð við Kirkjubraut þar sem
bílastæði Gamla kaupfélagsins eru
nú. Bæði fæddust þau síðla árs 1932
og voru því skólasystkin. Alfreð segir
að tveggja ára gamall hafi fjölskyld-
an flutt úr Heimaskagahúsinu á Há-
teig, og er það hús nú númer 4 við
götuna. Á neðstu hæð þess húss byrj-
uðu Alfreð og Erla sinn búskap 1953
og bjuggu þar í átta ár. „Það var gott
að alast upp á Skaganum. Leiksvæði
krakkanna var vítt og breitt um bæ-
inn. Ef það var ekki fjaran þá voru
það túnin og kartöflugarðarnir sem
voru nýttir til ýmissa leikja. Aðalleik-
svæðið má segja að hafa verið strand-
lengjan allt frá Slippnum austur að
Ívarshúsum þar sem Halakotsfjaran
endaði. Það er mér minnisstætt þeg-
ar unnið var að byggingu Bíóhallar-
innar. Leiksvæði okkar var m.a. í kál-
garðinum sem fylgdi Nýja-Bæ sem
Bíóhöllin var svo byggð á. Einhverju
sinni var ég að leik í kálgarðinum og
þá kom að girðingunni maður sem
bað mig að gera sér þann greiða að
bera dreifibréf í hús. Það var verið að
kynna söngskemmtun sem halda átti
í Bárunni um kvöldið, en það félags-
heimili var ofarlega á Breið. Söng-
skemmtunin var með MA-kvartettin-
um sem þá var mjög vinsæll og lands-
frægur. Í borgun fyrir þetta fékk ég
tvo miða og ég fór ásamt föður mín-
um á söngskemmtunina um kvöld-
ið og fannst það ógleymanlegt,“ seg-
ir Alfreð.
Á kajak og skautum
Það var ýmislegt brallað hjá strákun-
um á Neðri-Skaga þegar Alfreð var
að alast upp. „Við Pétur heitinn Ge-
orgsson smíðuðum okkur saman ka-
jak við litla hrifningu mæðra okkar
sem óttuðust að við sýndum glanna-
skap. Það kom að því að við hvolfd-
um kajaknum í fjöruborðinu og þá
var hann brotinn fyrir augum okkar.“
Herinn var með bækistöð skammt
frá bernskuheimili Alfreðs og vita-
skuld kom hann talsvert við sögu.
„Ég eins og fleiri krakkar vorum
mikið á skautum á Breiðartjörninni
og þar við var girðing sem stúkaði
af bækistöð herliðsins. Ég man sér-
staklega eftir einum degi þegar ég
var á skautunum og fór svo í leikfimi
í skólann eftir hádegið. Einn her-
maður var á vakt við girðinguna og
allt í einu kallaði hann á mig. Hann
var með stóran poka undir handar-
krikanum og teygði sig ofan í hann.
Mig grunaði að í pokanum væri
brjóstsykur og hélt að hann ætlaði að
gefa mér einn mola. Hann tók einn
mola og stakk honum upp í sig, en
rétti mér síðan pokann og sagði mér
að eiga hann. Það kom mér mjög á
óvart enda voru fjögur kíló af brjóst-
sykri í honum. Eftir hádegið gerðist
það svo í leikfiminni að ég varð fyr-
ir því óhappi að handleggsbrotna. En
það var sárabót að eiga nóg af brjóst-
sykri heima,“ rifjar Alfreð upp. Hann
segist hafa verið mikið í fótbolta og
handbolta þegar hann var strákur.
Handboltinn var stundaður í gamla
íþróttasalnum við Laugarbraut rétt
við Bjarnalaug. Erla var líka í hand-
boltanum, en þegar þau byrjuðu bú-
skap var ekki lengur tími til að sinna
íþróttum og leikjum.
Úr síldinni í smíðar
Sumarið sem Alfreð var 14 ára gam-
all vann hann við lengingu hafnar-
garðsins á Akranesi. „Þá vorum við
að steypa upphækkun á kör sem var
sökkt og notuð fyrir lengingu hafn-
argarðsins. Þessi kör voru keypt
til landsins, en þau voru áður not-
uð við innrás Bandamanna í Norm-
andí í seinni heimsstyrjöldinni. Ég
og fleiri strákar keyrðum steyp-
unni í hjólbörum daginn út og inn.
Það var frekar erfið vinna og þætti
varla boðleg ungum drengjum í
dag. Sumarið eftir fékk ég pláss á
síldarbát, Þorsteini AK sem Þórð-
ur Ásmundsson gerði út. Við fór-
um norður á Siglufjörð en það var
lítil síldveiði þetta sumar. Haustið
áður hafði síldin mokveiðst í Hval-
firði og þangað settum við stefnuna
um haustið. Við vorum rétt byrjaðir
að athafna okkur við veiðarnar þeg-
ar brast á með vonskuveðri. Bátarn-
ir leituðu þá vars inn við Laxárnes í
Kjós. Veðrið stóð í marga daga og
ekkert varð af veiðum á Hvalfirðin-
um það haustið,“ segir Alfreð. Vet-
urinn eftir, eða 1. janúar, komst
hann á samning í smíðum hjá Lár-
usi Þjóðbjörnssyni. „Það var reynd-
ar ekki mikið byggt á Akranesi á
þessum tíma, en þó byggði Lárus
nokkur íbúðarhús á námsárum mín-
um. Ýmis verk féllu til yfir veturinn.
Meðal annars voru smíðaðir skápar
og stólar sem Lárus seldi í verslan-
ir í Reykjavík. Hann var með lærð-
an húsgagnasmið í vinnu, Ingimund
Benediktsson. Mér er minnisstætt
þegar ég fór með Lárusi til Bol-
ungarvíkur í mars 1952. Hann hafði
tekið að sér að smíða stóla í félags-
heimilið þar og tók mig með sér til
að setja þá saman fyrir vestan. Far-
ið var til Reykjavíkur og áttum við
flug seinni part dags. Ekki var flog-
ið vestur þann dag og vildi Lárus þá
fara að spila bridds í Ásklúbbnum við
Túngötuna í Reykjavík. Þar hitti ég
Egil Sigurðsson héðan frá Akranesi,
sem var mikill bridds- og taflmað-
ur. Hann hvatti mig til að koma og
spila bridds þegar ég kæmi til baka
og hann skyldi kenna mér. Næsta
dag var flogið vestur með Katalínu
flugbáti og var þetta mín fyrsta flug-
ferð. Ekki voru sætin þægileg í vél-
inni. Þetta voru járnsæti en flug-
ið gekk vel. Það var grænan sjó að
sjá út um þessa litlu glugga, en við
lentum á Pollinum á Ísafirði í hríð-
armuggu. Síðan fórum við með bát
til Bolungarvíkur, en segja má að
það hafi verið kafaldsbylur alla vik-
una sem við vorum fyrir vestan.“
Reistar trönur og byggt
yfir rútur
Alfreð segir að þegar samningstím-
inn í smíðunum var að baki eftir
sveinsprófið í lok árs 1953, hafi hann
um veturinn 1954 tekið ýmsa vinnu
sem féll til. „Ég reisti meðal annars
skreiðarhjalla með Bergmundi Stígs-
syni og var á sjó með tengdaföður
mínum. Þarna um vorið bauð Ólaf-
ur Vilhjálmsson mér vinnu og var
það upphafið að góðu samstarfi okk-
ar í 31 ár, en Eggert Sæmundsson og
Gísli Bjarnason byrjuðu einnig að
starfa með okkur á sama tíma. Ólafur
var þá að hefja byggingu á einbýlis-
húsum fyrir nokkra hér á Akranesi.
Næsta vetur byggðum við svo yfir
rútur í húsinu Rein við Skólabraut
þar sem núna er verslunin Nína. Það
var Einar Helgason sem stóð fyr-
ir þessu og ekki var nú athafnarým-
ið mikið, einkum þegar kom að því
að koma yfirbyggðu rútubílunum út
um bogadregnar dyrnar. Þá þurfti að
taka af þeim hjólin og renna þeim út
á plötu.“
Fyrsta blokkin byggð
á Akranesi
Vorið 1955 var byrjað á fyrstu íbúða-
blokkinni á Akranesi, sem bræðurn-
ir Jón, Finnur og Lárus Árnasynir
stóðu fyrir. Það var Jaðarsbraust 39-
41. „Haustið 1955 var Ólafi svo boð-
ið að taka að sér byggingu Sements-
verksmiðjunnar. Við félagarnir sem
með honum voru byrjuðum á þeirri
byggingu 2. janúar 1956. Þarna
hófst mikið uppbyggingartímabil á
Akranesi og frá þessum tíma hafði
ég og margir aðrir smiðir meira en
nóg að gera. Eftir að verksmiðj-
an tók til starfa var okkur smiðun-
um sem unnum að byggingu hennar
boðið að gerast starfsmenn og öðl-
ast þau réttindi sem því fylgdu. Á
Hafa verið samstíga í hálfan sjöunda áratug
Í heimsókn hjá hjónunum Alfreð Viktorssyni og Erlu Karlsdóttur á Akranesi
Alfreð og Erla heima á Leynisbraut 22.
Alfreð og Erla ásamt börnum. F.v.: Karl, Friðrik, Alfreð Þór, Erla, Alfreð og Pálína.
Kvöldverður í Millenium 2002 í siglingunni um Karabíska hafið. Alfreð,
Jón Bjarni frændi hans og kona hans Áslaug Bernhöft og Erla.
Bátsferð á flóamarkaði í Bangkok 1998. Erla og Alfreð á golfvelli Heklu við Winnepegvatn 1984.