Skessuhorn - 28.11.2012, Side 62

62 MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 2012
Borg firski rit höf und ur inn Böðv­
ar Guð munds son frá Kirkju bóli í
Hvít ár síðu hef ur sent frá sér nýja
skáld sögu, bók ina Töfra höll ina.
Þetta er sjötta skáld saga Böðv ars
en hann hef ur áður gef ið út bæk­
ur á borð við Enn um morg unn,
Hí býli vind anna og Lífs ins tré, en
fyr ir þá síð ast töldu hlaut hann Ís­
lensku bók mennta verð laun in. Þá
hef ur Böðv ar gef ið út ó fá ar ljóða­
bæk ur og smá sagna söfn, með al
ann ars bók ina Sög ur úr Síð unni.
Út gef andi Töfra hall ar inn ar er
bóka út gáf an Upp heim ar á Akra­
nesi. Töfra höll in seg ir frá lífs­
hlaupi Jós eps Malm holms, hálf­
fimmtugs Ís lend ings sem lif að hef­
ur tím ana tvenna. Hann upp lif ir
ýms ar breyt ing ar, bæði í per sónu­
legu lífi og breyt ing ar á ís lensku
sam fé lagi, sem tek ur ýmsu breyt­
ing um. Að sögn Böðv ars fjall­
ar bók in, líkt og all ar aðr ar skáld­
sög ur, um ást ina, líf ið og dauð ann.
Ný liðn ir at burð ir í Ís lands sög unni
koma þó einnig fyr ir á sögu sviði
bók ar inn ar. Skessu horn náði tali
af Böðv ari í síð ustu viku og ræddi
við hann um bók ina.
Saga af höll
sem hryn ur
„ Þetta er bók sem ger ist á síð ustu
þrjá tíu árum í okk ar sögu," seg ir
Böðv ar, „og fjall ar með al ann ars
um ævi ungs manns, Jós eps Malm­
holms. For eldr ar hans eru skild ir
að skipt um og hann elst upp hjá
móð ur sinni sem deyr frá hon um
um tví tugt. Bók in seg ir einnig frá
nokkru sam ferða fólki Jós eps. Með­
al ann ars er hann í sveit hjá Sím­
oni nokkrum á Litla­Háfi, ein um
af þess um furðu fugl um ís lenskr ar
bænda stétt ar sem neit uðu að flytja
til Reykja vík ur. Einnig er afi Jós­
eps nefnd ur til sög unn ar, komm­
ún isti af gamla skól an um sem kall­
ar hlut ina sín um rétt um nöfn um.
Jós ep gift ist svo inn í fjöl skyldu
sem hann verð ur háð ur. Tengda­
faðir hans, Kor mák ur Cooltr an,
er mik ill at hafna mað ur og verð ur
Jós ep háð ur þess um tengda föð ur
sín um," bæt ir Böðv ar við. Blaða­
mað ur spyr þá um tit il bók ar inn ar
í beinu fram haldi af því að Böðv ar
grein ir frá starfi tengda föð ur ins,
enda aug ljós lega um að ræða vís un
til svo kall aðra út rás ar vík inga sam­
tím ans. „ Hluti af sög unni ger ist í
veiði húsi, að al lega fyr ir er lenda
veiði menn sem eru hluti af fjár­
mála kerfi tengda föð ur ins og heit ir
hús ið Töfra höll in," svar ar Böðv­
ar. ,,En þetta er líka hugs að sem
tákn rænt nafn fyr ir at burði sög­
unn ar. Þetta er altso Töfra höll in
sem hrundi, saga Töfra hall ar sem
hryn ur og saga þess sem rís upp úr
rúst um henn ar."
Þroska saga manns
Böðv ar seg ist geta í mynd að sér að
það sé erfitt fyr ir rit höf unda að
koma ekki að ein hverju leyti inn á
at burði síð ustu tíu til fimmt án ára
á Ís landi í verk um
sín um, upp gang inn
og hrun ið, auk eft­
ir leiks hins síð ar­
nefnda. Þrátt fyr­
ir þenn an efni við
eru þess ir at burð­
ir ekki þunga miðja
bók ar inn ar. „ Þetta
er ekki, hvað eig­
um við að segja,
sögu leg, póli tísk
eða efna hags leg
saga. Þetta er fyrst
og fremst saga
um per són ur. Við
skul um segja að
þessi bók segi á kveðna þroska sögu
manns, hvern ig mað ur þroskast
frá á kveðn um for dóm um í það
að gefa eft ir fyr ir á kveðn um stað­
reynd um, sætta sig við líf ið eins og
það er þó það sé ekki alltaf eins og
mað ur ósk ar að það sé."
Þakk lát ur Upp heima­
mönn um
Hug mynd in að bók inni kvikn­
aði að sögn Böðv ars fyr ir tæp um
tveim ur árum síð an en hann hóf
að skrifa hana seinni part síð asta
vetr ar. ,,Ég hélt á fram með hana í
sum ar og svo lauk ég henni í haust.
Ég vil geta þess sér stak lega að ég
hef átt á nægju lega sam vinnu við
bóka út gáf una Upp heima, ekki síst
Krist ján Krist jáns son, auk yf ir les­
ara. Það er mik il gæfa fyr ir
rit höf unda að fá góða
yf ir les ara og ég naut
þess vel núna. Þannig
að við get um sagt að
ef það er eitt hvað vit
í bók inni, þá er það
þeim að þakka," seg­
ir Böðv ar með bros á
vör. Spurð ur um hvaða
sé á döf inni á rit vell in­
um svar ar hann því til
að nú taki við hvíld frá
hug verk um. „Hins veg­
ar mun ég fást við þýð­
ing ar fyr ir það á gæta
for lag Upp heima. Um
er að ræða tvær bæk ur. Ann að er
verk eft ir síð asta nóbels verð launa­
hafa, Kín verj ann Mo Yan. Ég mun
not ast við vand aða enska þýð ingu
á bók hans. Hin bók in er lít ið kver
eft ir kanadísk an Vest ur­Ís lend ing,
Bill Val gards son, sem ein hverj­
ir kann ast ef laust við. Ekki hef­
ur ver ið mik ið þýtt eft ir hann á ís­
lensku en hann hef ur tek ið sam­
an þjóð sög ur frá Kanada þar sem
koma með al ann ars fyr ir draug­
ar og huldu fólk. Þess ar for ynj ur
flutt ust í raun með Ís lend ing um
vest ur um haf, meira segja sjálf­
ur Þor geirs boli! Þannig að það er
ým is legt í píp un um hjá mér," seg­
ir Böðv ar að end ingu.
hlh
Bók in Gleði gjaf ar inni held ur tæp­
lega 30 frá sagn ir for eldra barna
sem eru ein stök á ein hvern hátt,
með al var lega sjúk dóma eða fötl­
un. Henni er rit stýrt af Sig rúnu
Ósk Krist jáns dótt ur og Thelmu
Þor bergs dótt ur. Gleði gjaf ar kom
út hjá Bóka fé lag inu í byrj un mán­
að ar ins og fór beint í 7. sæti met­
sölu lista Fé lags ís lenskra bóka út­
gef enda. Sög urn ar í bók inni eru
jafn mis jafn ar og þær eru marg ar,
en rauði þráð ur inn er sá sami ­ öll
börn eru gleði gjaf ar.
Eft ir far andi er brot úr sögu eft­
ir Krist inn Theó dórs son, en son­
ur hans Theó dór Helgi er blind­
ur. Það kom í ljós þeg ar hann var
ung barn en hann er 8 ára í dag.
„Ég hafði tek ið þess um frétt um
öll um með rök hugs un inni og lít­
ið lát ið þær hreyfa við mér að öðru
leyti. Ég studdi Guð rúnu þeg ar
hún var leið, hug hreysti hana og
fannst eins og al menn bjart sýni
mín myndi skola mér yfir þetta
án þess að ég fyndi neitt fyr ir því.
Einn dag inn sat ég síð an í vinn unni
og var að ræða við starfs manna­
stjóra fyr ir tæk is ins um ein hverj ar
breyt ing ar þeg ar hún spurði mig
hvort það væri í lagi með mig. Þá
var eins og ýtt væri á rofa og tár in
fóru að leka nið ur kinn arn ar á mér
án þess að ég fengi við ráð ið. Hún
sendi mig heim í nokk urra daga frí
og þá loks ins fór ég að gefa mér
tíma til að hugsa um hvern ig mér
leið gagn vart því að litli pjakk ur­
inn minn væri blind ur og að það
ætti eft ir að standa í vegi fyr ir hon­
um alla ævi.
Mér fannst ég bera á byrgð á því
að litli strák ur inn minn væri blind­
ur. Mér fannst ég hafa gert
hon um þetta með ein­
hverju vali á lífs leið minni
og fyllt ist log andi sam­
visku biti. Vits muna lega
vissi ég vel að um erfða­
galla er að ræða sem ég
fengi ekk ert að gert, en
til finn ing arn ar tóku ekk­
ert mark á rök hugs un inni
held ur létu ekki segj ast
fyrr en ég var bú inn að
gráta frá mér allt vit og
gera upp skuld mína.
Teddi fór frek ar snemma að tala.
Hann var far inn að tala í nokk uð
flókn um setn ing um þeg ar hann
var 18 mán aða. Það breytti öllu
fyr ir okk ur, því loks ins fór mað­
ur að geta átt sam skipti við hann.
Önn ur börn bregð ast við svip­
brigð um og brosa eða gretta sig
á móti. Öll þessi sam skipti fór um
við á mis við og sér stak lega ég þar
sem mæðgin in skildu hvort ann að
mun fyrr í gegn um allskyns hljóð
og snert ing ar en við feðgarn­
ir. Teddi var svo skýr að mað ur
gat sung ið með hon um og spil að
fyr ir hann tón list sem hann sýndi
á huga. Allt í einu fór hann að hafa
per sónu leika fyr ir mér og það var
mik ill létt ir því ég vissi ekki hvort
það var mér að kenna eða á standi
hans að við tengd umst svona litl­
um bönd um.
Næstu árin gerð um við allt sem
okk ur datt í hug að gera sam­
an sem hann gæti haft gam an af.
Í hvert sinn sem stund gafst með
hon um þvæld umst við um hverf ið
og skoð uð um allt sem hægt var að
láta hann snerta með hönd un um,
þefa af eða hlusta á. Við reynd­
um að út skýra fyr ir hon um að
ljósastaur ar ná hátt upp í loft þótt
hann gæti að eins þreif að á litl um
hluta þeirra og löbbuð um með
hon um með fram veggj um og girð­
ing um til að hann fengi til finn ingu
fyr ir vega lengd un um í kring.
Teddi söng með Bítla lög um, dá­
sam aði Johnny Cash og elskaði fólk
eins og Ósk ömmu sína sem gaf
sér tíma til að föndra með hon um.
Hann elskaði að sitja í strætó og
sum ar helg ar fór ég í lang ar ferð­
ir um bæ inn endi lang an með hon­
um í stræt is vögn um. Hann gat ver­
ið þver og van þakk lát ur, en þess á
milli var svo und ur sam lega gef­
andi og skemmti legt að halda í litlu
hönd ina hans og leiða hann um til­
ver una og hlusta á björtu rödd ina
hans spyrja út í heim inn.
En það var erfitt að hafa ofan
af fyr ir hon um heima við. Hann
hafði ekk ert að gera sem hann hafði
á nægju af að gera sjálf ur. Það þýddi
að ef við for eldr arn ir vor um upp­
tek in sat hann bara og lét sér leið ast,
og þá fór hann að " humma" eins og
við köll um það. Tækni lega heit ið er
blind ismi og hef ur með það að gera
að róa fram og til baka, iða og anda
jafn vel þungt og mik ið, eða eins og í
hans til felli að gefa frá sér "hmmm"
hljóð. Hann lék sér sjaldn ast nema
augna blik í einu með dót og var ekki
orð inn nógu gam all til að hafa gam­
an af að hlusta á sög ur eða hlusta á
talið í barna efni í sjón varp inu.
Það var því tölu vert dútl að hafa
ofan fyr ir hon um og stund um feng­
um við ein fald lega sam visku bit yfir
heilu og hálfu dög un um sem ekk­
ert sér lega spenn andi hafði drif ið á
daga hans vegna þess að við höfð­
um ver ið að vinna og lít ið get að
gert ann að en að spjalla við hann og
rétta hon um leik föng. Það átti eft­
ir að breyt ast þeg ar hann varð eldri
og Helgi afi hans krafð ist þess að fá
að standa straum af pí anó kennslu.
Það að læra á pí anó hef ur reynst
hon um gríð ar leg upp lyft ing og nú
orð ið eyð ir hann sjaldn ast minna
en klukku tíma á dag í að spila á pí­
anó ið.
Gleði gjaf ar
Böðv ar Guð munds son send ir frá sér Töfra höll ina
Fyrst og fremst saga um per són ur
Böðv ar Guð munds son, rit höf und ur.
Höfundar bókarinnar; Thelma Þorbergsdóttir og Sigrún Ósk Kristjánsdóttir.