Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2009, Blaðsíða 10

VISINDAÞING SKI/SGLI
FYLGIRIT 59
E-07 Samantekt brjóstauppbygginga eftir brottnám á
Landspítala 1997-2009
Svanheiður L. Rafnsdóttir1, Rut Gunnarsdóttir2, Þorvaldur Jónsson3,
Þórdís Kjartansdóttir1
’Lýtaskurðlækningadeild Landspítala, 2læknadeild Háskóla íslands,
3skurðlækningadeild Landspítala
svanheidur@gtnail.com
Inngangur: Tilgangur rannsóknar var að safna upplýsingum um
brjóstauppbyggingar sem gerðar voru á Landspítala síðastliðin
tólf ár.
Efniviður og aðferðir: Afturskyggn rannsókn sem tók saman
allar brjóstauppbyggingar bæði tafarlausar og síðbúnar
tímabilið 1997-2009. Farið var yfir aldur sjúklinga, gerð og
fjölda aðgerða, legutíma, fylgikvilla og hvort gerð var aðgerð á
heilbrigða brjóstinu.
Niðurstöður: Heildarfjöldi aðgerða var 520. Aukning var á
fjölda aðgerða, mest um 71% aukning milli áranna 2005-2007.
Hlutfall tafarlausra brjóstauppbygginga var 28% af heildarfjölda
aðgerða og breyttist lítið milli ára. Hlutfall sjúklinga sem fékk
sermigúl eftir LD-flipa var 20%. Kviðslit fengu 15,4% eftir
TRAM-flipaaðgerð. Drep kom í 37% af TRAM-flipum, 8% af
LD-flipum og 2% tilvika þar sem vefjaþenjari var notaður.
Marktækur munur var á fjölda legudaga eftir aðgerðategund,
lengstur fyrir flipa-aðgerðir en stystur fyrir aðgerðir með ígræði.
Fjöldi aðgerða með vefjaþenjara stóðu í stað, flipaaðgerðum
fækkaði og mesta aukningin var á aðgerðum með ígræði þar
sem tíðni fylgikvilla er lægst.
Ályktun: Aðgerðatækni hefur breyst og brjóstauppbyggingum
fjölgað. LD-flipaaðgerðir hafa tekið við af TRAM-flipaaðgerðum.
Undir lok tímabilsins eru aðgerðir með ígræði algengasta tegund
aðgerða sem getur bent til þess að konur sækist í einfaldari
aðgerðir.
E-08 Fjölbreytilegt notagildi latissimus dorsi vöðvans í
tafarlausum brjóstauppbyggingum og áhrif á eftirmeðferð
Ami Þór Amarson, Kristján Skúli Ásgeirsson
Skurðlækningadeild Landspítala
amithor@landspitali.is
Inngangur: í vaxandi mæli er íslenskumbrjóstakrabbameinssjúk-
lingum boðið að gangast undir tafarlausa brjóstauppbyggingu.
Slíkt getur haft mikið vægi fyrir lífsgæði en mikilvægt er
að aðgerðirnar séu áreiðanlegar og seinki ekki fyrirhugaðri
eftirmeðferð.
Efniviður og aðferðir: Við skoðuðum afturskyggnt allar brjósta-
krabbameinsaðgerðir þar sem latissimus dorsi (LD) vöðvinn var
notaður til tafarlausrar heilbrjósta- eða hlutabrjóstuppbyggingar
á Landspítala á tímabilinu ágúst 2007 til mars 2009.
Snemmkomnir fylgikvillar voru metnir og kannað hvort
aðgerðirnar seinkuðu eftirmeðferð.
Niðurstöður: Hlutabrjóstuppbygging (LD-miniflipi) var gerð
hjá 6 og heilbrjóstauppbygging hjá 10. Meðalaldur var 50 ár
(33-69). Þrettán voru með ífarandi brjóstakrabbamein og 3 með
setkrabbamein (DCIS). ígræði var notað undir LD vöðvann hjá
2 en brjóstaminnkun á hinu brjóstinu gerð hjá 4. Húðin yfir
vöðvanum var notuð til geirvörtuuppbyggingar í sömu aðgerð
hjá 6. Meðalaðgerðartíminn var 284 mínútur (313-534). Einn
sjúklingur fékk blóðkökk, minniháttar drep á brjósthúð kom
fyrir hjá 2 og 1 fékk afmarkað fitudrep í flipann. Ellefu sjúklingar
fengu sermigúl á bakið. Átta fengu krabbameinslyfjameðferð
eftir aðgerð og var meðaltími frá aðgerð 32 dagar (23-43).
Ályktun: LD vöðvinn hefur fjölbrey tilegt notagildi til tafarlausrar
brjóstauppbyggingar. Fylgikvillar hafa verið minniháttar og
seinka ekki eftirmeðferð.
E-09 Áhrif aukinnar sérhæfingar í skurðaðgerðum vegna
brjóstakrabbameina: Hver eru þau og hver er stefnan?
Höskuldur Kristvinsson1, Þorvaldur Jónsson', Aðalbjöm Þorsteinsson2,
Þórdís Kjartansdóttir1, Kristján Skúli Ásgeirsson'
'Skurðdeild Landspítala, 2svæfinga- og gjörgæsludeild Landspítala
kriskuli@landspitali.is
Inngangur: Aukin sérhæfing á sér stað innan flestra
sviða læknisfræðinnar. Afleiðing þessarar þróunar innan
brjóstaskurðlækninga hefur verið sú að nýjar tegundir aðgerða
(„oncoplastik") hafa litið dagsins ljós. Hér á landi hefur konum,
nýgreindum með brjóstakrabbamein, í vaxandi mæli verið
boðið upp á aðgerðir af þessu tagi og er markmið þessarar
rannsóknar að meta áhrif þeirra á starfsemi brjóstaskurðdeildar
Landspítalans.
Efniviður og aðferðir: Tvö ár voru skoðuð, 2006 og 2008,
og samanburður gerður á ýmsum þáttum skurðmeðferðar,
sjúkrahúslegu og göngudeildarstarfsemi. Upplýsingar voru
fengnar úr skráningarkerfi skurðstofa, göngudeildar og frá hag-
og upplýsingasviði Landspítalans.
Niðurstöður: Árið 2006 greindust 184 sjúklingar með
ífarandi brjóstakrabbamein og 21 með setkrabbamein (DCIS)
(samtals 205), samanborið við 189 og 13 (samtals 202)
árið 2008. Aðgerðarfjöldinn jókst um 5% (273/260). Árið
2008 voru "onkóplastík" brjóstaskurðaðgerðir gerðar hjá 47
sjúklingum (tafarlausar uppbyggingar 29, fleygskurðir með
brjóstaminnkunaraðferðum -"therapeutic mammoplasty", 18),
samanborið við 10 árið 2006 (allar tafarlausar uppbyggingar).
Heildaraðgerðartími jókst um 68% (27571 mín/16389 mín) og
meðalaðgerðartími um 55% (101 mín/65 mín). Meðallegutíminn
á deild jókst um 22% (2,2 dagar/1,8 dagar). Komur á göngudeild
jukust um 265% (916/346).
Ályktun: Umfang þjónustunnar í tengslum við skurðmeðferð
brjóstakrabbameinssjúklinga á LSH hefur stóraukist þrátt fyrir
óbreytt nýgengi. Að mestu má rekja þetta til aukinnar notkunar
sérhæfðra aðgerða (onkóplastík). í ljósi þessara niðurstaðna er
mikilvægt að skoða bæði kostnað og gæði þjónustunnar, auk
áhrifa aðgerðanna á lífsgæði kvennanna. Taka skal tillit til allra
þessara þátta við framtíðarstefnumörkun á sviði skurðlækninga
við brjóstakrabbameini.
10 LÆKNAblaðið 2009/95