Franskir dagar - 01.07.2012, Blaðsíða 5

FrANSKIR DAGAR - LeS JOURS FRANf AIS
íbúdarhúsið íDölum. Inngangurinn íhúsið varjyrirpvt miðju að sunnanverðu, hann var aðeins notaður á sumrin. T.v. var stofan, t.h.
var herbergi Hösku/dar og Guðbjargar. Bjöm Stefánsson reisti húsið sem kom tilsniðið frá Noregi. Viðbygging var norðan við húsið, par
var jýrstu árin sameiginlegt eldhús, en pví var skipt pegar Vilborg og Steinn hófu sinn búskap. Vestan við húsið var viðbygging, ávallt
nefnd Púltið, parvarannar inngangur í húsið. Ásvefnlofti var rúmgott herbergi og tvö lítil í framenda.
var farinn og amma hlýddi okkur yfir. Svo kom
hann á vorin, hálfum mánuði fyrir próf.”
Björn Stefánsson frá Höfðahúsum var fyrsti
kennarinn,þá Zophónías Stefánsson frá Mýrum
í Skriðdal og loks Guðbjörg Magnúsdóttir.
LEIKIR
Á hverju kvöldi á veturna sagði Guðbjörg börn-
unum sögur á meðan hún prjónaði. Hún kunni
óþrjótandi fjölda af sögum og sagði skemmtilega
frá. Þegar hún missti niður lykkju sagði hún:
„Bíðið aðeins”, svo spurði hún: „Hvert var ég nú
komin?” Við vissum það auðvitað.
Denni ungur að árum. Hann minnist með hlýhug uppvaxtar-
áranna t Dölum. Þar var honum tekið opnum örmum af
heimilisfólkinu sem sýndi honum mikla ástúð, ömmu sína hafði
hann einu sinni eða tvisvar séð áður og flesta aðra aldrei áður.
„Þegar ég kom pangað fýrst voru á bæjarhlaðinu Steinn og
Magnús. Steinn kraup á kné og var að snúa hverfissteini. Þeir
voru að búa sig að smalafénu til að rýjaþað,því var smalað undir
fossinn iHrútánni
Á kvöldin voru krakkarnir látnir tægja, kemba
og tvinna á halasnældu. Háttatími var milli níu
og tíu á kvöldin og fótaferð um níu.
Denni segist hafa verið mjög frjáls, hann fór út
á morgnana og kom inn á kvöldin. Krakkarnir
léku sér meðal annars í Dalsá við silungaveiðar.
Veiðistangirnar voru hrífusköft, spotti og krókur.
Einnig var fiskurinn veiddur upp með höndum.
Á haustin var veitt í Silungalæknum.
Leikfong bjuggu krakkarnir í Dölum til sjálf, svo
sem boga og flugdreka. Pírubogi var sveigbogi
úr tunnusveig utan af strokktunnum, hann var
festur á spýtu og þá var hægt að sigta eftir því,
örvarnar vom tálgaðar spýtur. „Flugdreka höfðum
við líka, ég kunni að búa þá til frá Eskifirði. Við
höfðum spýtukross, límdum pappa á, svo var á
honum hali með slaufiim. Skemmtilegast þótti
okkur að fara í útilegumannaleik.
Auk þessara leikja fóru krakkarnir oft að fossi
í Hrútánni á sumrin með nesti. Algengt var að
fólk kæmi frá Búðum ríðandi til að njóta fal-
legrar náttúru við fossinn.”
Gestagangur var allmikill í Dölum, bæði kom
fólk frá Búðum og annars staðar frá í heimsókn.
Leiðin yfir Stuðlaheiði var í þjóðleið á sumrin.
Um þriggja tíma gangur er þar yfir. Margir komu
við og þáðu hressingu. Guðbjörg var vel að sér í
ættfræði og þegar gesti bar að garði var hún fljót
að ættfæra fólkið.
„Einu sinni kom Austurríkismaður, Hugo Blank
að nafni, hann gisti hjá okkur í tvær nætur síð-
sumars 1937, hann gæti hafa verið njósnari, en
það veit ég ekkert um,” segir Denni sposkur.
Aðspurður um hvað var borðað dags daglega
segir Denni að á morgnana hafi verið skyr eða
hræringur, flóuð mjólk og slátursneið. Aftur
var borðað upp úr hálf ellefu og hádegisverður
klukkan tvö. Saltfiskur og siginn fiskur fékkst
á Búðum í skiptum fyrir slátur. Fjórar 200 h'tra
eikartunnur af sláturmat voru í kjallaranum.
Þá vom brauð bökuð, bæði úr rúgi og hvítu hveiti.
Kleinur og jólakökur voru oftast til. Pottbrauð
voru bökuð á hlóðum í Strompinum. Deigið
var sett í pott og öðrum potti hvolft yfir. Svo
var glóðunum raðað allt í kring og bakað hátt í
tvo sólarhringa.
Á haustin var kjöt soðið niður, steikt kjöt var
sett í krukkur, soði hellt yfir og flot brætt yfir. Þá
voru krukkurnar settar í pott og soðnar í vatns-
baði. Einnig voru búnir til ostar, bæði mysuostur
og hlaupostur. Ostagerðin þótti heilmikil vís-
indi. Stundum var selt smjör, en það var yfirleitt
strokkað eftir þörfum.
Heimilisfólkið þvoði sér hálfsmánaðarlega úr
bala í eldhúsinu. Aukabað var ef fólk blotnaði.
„Frá því í maí til september gengum við börnin
Aftari röð: Friðrik, Hermann, Sigrún og Guðbjörg.
Fremri röð: Hulda, Vilborg Sigfúsdóttir, Marinó Guðfinnsson og Sigríður.
5