Neytendablaðið - 01.12.2008, Side 2

NEYTENDABLA‹I‹
4. tbl., 54. árg. – desember 2008
Útgefandi: Neytendasamtökin,
Hverfisgötu 105, 101 Reykjavík
Sími: 545 1200 Fax: 545 1212
Veffang: www.ns.is
Netfang: ns@ns.is
Ábyrgðarmaður: Jóhannes Gunnarsson
Ritstjóri: Brynhildur Pétursdóttir
Ritnefnd: Jóhannes Gunnarsson, Þuríður
Hjartardóttir, Hildigunnur Hafsteinsdóttir
Umsjón með gæðakönnunum:
Ólafur H. Torfason
Yfirlestur: Finnur Friðriksson
Umbrot og hönnun: Uppheimar ehf.
Prentun: GuðjónÓ ehf. – vistvæn prentsmiðja
Forsíðumynd: Gettyimages
Upplag: 13.500 eintök, blaðið er sent öllum
félagsmönnum í Neytendasamtökunum
Ársáskrift: Árgjald Neytendasamtakanna
er 4.300 krónur og innifalið í því er
Neytendablaðið, 4 tölublöð á ári.
Heimilt er að vitna í Neytendablaðið í öðrum
fjölmiðlum sé heimildar getið. Óheimilt
er þó að birta heilar greinar eða töflur án
leyfis Neytendasamtakanna. Upplýsingar
úr Neytendablaðinu er óheimilt að nota í
auglýsingum og við sölu nema skriflegt leyfi
Neytendasamtakanna liggi fyrir.
Lykilorð á heimasíðu: kronur
Leiðari ritstjóra 2
Leiðbeininga- og kvörtunarþjónustan 3
Stafrænir myndarammar 4
Asó-litir 6
Skynsamleg jólainnkaup 7
Ódýrar jólagjafir 8
Hyggindi sem í hag koma 9
Skuldsett þjóð 10
Auglýsingar banka 12
Frá formanni 13
Gæðakönnun sjónvörp 14
MSG í mat 20
Neytendur í Bandaríkjunum 23
Jólagjöfin í ár baksíða
Efni
Blaðið er prentað á
umhverfisvænan hátt.
Brynhildur Pétursdóttir.
Á undan sinni samtíð
Stundum finnst mér baráttumál Neytendasamtakanna fá heldur litla athygli. Ég er
auð vitað ekki alveg hlutlaus en ég held að það væri til mikilla bóta ef mark væri tekið
á kröfum samtakanna um leið og þær koma fram í stað þess að ár eða áratugir líði
áð ur en menn ranka við sér.
Þegar litið er til baka sést að Neytendasamtökin eru oft langt á undan sinni samtíð.
Ég nefni hér tvö dæmi um framsýni samtakanna en þau eru auðvitað miklu fleiri.
Neytendasamtökin hafa ítrekað bent á mikilvægi þess að vörur og þjónusta sé vel verð­
merkt. Um miðja síðustu öld var eftirfarandi ályktun samþykkt:
„Aðalfundur Neytendasamtakanna 27. okt. 1956 lýsir ánægju sinni yfir því að verð­
merkingar verslunarvarnings hafa verið gerðar að skyldu, þar sem aðrar leiðir báru ekki
tilætlaðan árangur. Álítur fundurinn að hér sé um merkilegan hlut að ræða, sem horfir
til framfara bæði fyrir seljendur og kaupendur, og skorar fundurinn á hlutaðeigandi
yfirvöld að hafa ríkt eftirlit með framkvæmd þessa máls nú og framvegis.“
Stutt er síðan Neytendastofa, opinber eftirlitsstofnun, hóf eftirlit með verðmerkingum
en eins og allir vita er ástandi verðmerkinga víða mjög ábótavant. Við fögnum því
auð vitað að loksins sé kominn skriður á málið en hefði ekki verið gæfulegra að hlusta
strax á kröfur samtakanna?
Neytendasamtökin hafa lengi barist fyrir aukinni neytendafræðslu og málið var m.a.
til umræðu á þingi samtakanna í haust. Neytendafræðsla var félagsmönnum einnig
hugleikin fyrir 20 árum en þá var eftirfarandi ályktun samþykkt:
„Í margflóknu neyslusamfélagi sem við búum í er mikilvægt að gera hina ungu neyt ­
endur og jafnframt neytendur framtíðarinnar að gagnrýnum og meðvituðum neyt­
endum. Þetta er nauðsynlegt í ljósi þeirrar hröðu þróunar sem átt hefur sér stað í t.d.
neysluvenjum, lifnaðarháttum og fjölmiðlun, – með sífellt auknu magni auglýsinga
sem stöðugt verða áleitnari gagnvart neytendum.
Neytendafræðsla hefur almennt verið hornreka í skólakerfinu og skorar þingið á
mennta málaráðherra að nú þegar verði snúið við blaðinu. Neytendasamtökin lýsa sig
til búin til samvinnu við að tryggja framgang þessa máls.“
Einn mikilvægur þáttur í neytendafræðslu er kennsla í einstaklingsfjármálum og ekki
er vanþörf á slíkri kennslu hér á landi. Nú hefur viðskiptaráðherra sett á fót nefnd sem
á að kanna stöðu fjármálalæsis á Íslandi og koma með tillögur til úrbóta. Betra er seint
en aldrei segjum við bara.
Að gefnu tilefni mælist ég til þess að ráðamenn leggi ætíð við hlustir þegar Neytenda­
samtökin hefja upp raust sína.
2 NEYTENDABLA‹I‹ 4. TBL. 2008