Fréttablaðið - 29.05.2015, Blaðsíða 56

29. maí 2015 FÖSTUDAGUR| LÍFIÐ | 28
BAKÞANKAR
Kolbeins Tuma
Daðasonar
KVIKMYND ★★★★ ★
Hrútar
LEIKSTJÓRN OG HANDRIT: GRÍMUR
HÁKONARSON
AÐALLEIKARAR: SIGURÐUR SIGURJÓNS-
SON, THEODÓR JÚLÍUSSON
MYNDATAKA: STURLA BRANDTH
GRÖVLEN
KLIPPING: KRISTJÁN LOÐMFJÖRÐ
TÓNLIST: ATLI ÖRVARSSON
FRAMLEIÐANDI: GRÍMAR JÓNSSON O.FL.
FÖRÐUN: KRISTÍN KRISTJÁNSDÓTTIR
BÚNINGAR: ÓLÖF BENEDIKTSDÓTTIR
OG MARGRÉT EINARSDÓTTIR
Sýningar á Hrútum Gríms Há-
konar sonar hófust í vikunni. Hún
var þá í þeirri forvitnilegu stöðu að
hafa skrifað sig rækilega í bækur
íslenskrar kvikmyndasögu án þess
að hafa verið sýnd hér opinberlega.
Ástæðan er sú að fyrstu opinberu
sýningar myndarinnar fóru fram á
kvikmyndahátíðinni í Cannes þar
sem hún hlaut verðlaunin Un Cert-
ain Regard (bræðingur af efnileg-
asta og áhugaverðasta myndin).
Það hefur ekki beinlínis gustað
í kringum Grím í íslenskri kvik-
myndagerð en einhverjir gætu
kannast við kvikmynd hans Sumar-
landið (2010) og bráðskemmti-
lega stuttmynd hans Bræðrabylta
(2007).
Mér virðist, af þeim íslensku
kvikmyndum sem hafa verið fram-
leiddar undanfarin ár, að íslensk
kvikmyndagrein sé að myndast
sem kalla mætti hreppamyndir
eða eitthvað álíka. Greinaeinkenn-
in væru vitanlega að myndin ger-
ist í afskektum firði, sveit eða öðru
strjálbýli. Þar er fólk iðulega sér-
viturt á einhvern undirfurðulega
fyndinn máta og hrærist í tákn-
heimi fullum af lopapeysum, kjöt-
súpum og veggfóðri frá 8. áratug-
unum. Hrútar er ein slíkra.
Hrútar er auk þess mynd sem
maður myndi flokka sem listabíó (e.
art-house) og gilda því aðrar „regl-
ur“ hvað varðar efni og handbragð
en fólk hefur vanist af menningar-
varningi draumaverksmiðjunn-
ar í vestri. Ekki er ætlast til þess
að allir endar séu hnýttir, öllum
spurningum mun ekki svarað og
þungi tímans á að vera áþreifan-
legur.
Það skyldi hins vegar enginn
fælast við þessa lýsingu og ætla að
myndin sé einhvers konar torf fyrir
vikið. Öll tæknileg vinna er laus við
framúrstefnulegar tilraunir. Notast
er við saumlausa framvinduklipp-
ingu og stefnt að trúverðugleika og
hefðbundnu raunsæi í úrvinnslu.
Sagan líður áreynslulaust áfram,
án útúrdúra og tiltakanlegra stíl-
æfinga.
Hrútar er saga sem gæti virst
léttvæg í fyrstu en þegar grannt
er skoðað kemur annað í ljós. Tákn-
rænir merkingaraukar fjár eru allt
að því ótölulegir sem orsakar að
djúpt lag þýðingar verður mögu-
legt í hvert sinn sem fé kemur
fyrir í mynd eða tali. Eins hefur
maður ávallt ákveðna tilhneigingu
til þess að líta á þorpin eða smá-
bæina í hreppamyndum sem ein-
hvers konar smækkaða mynd af
stærra samhengi – stílbragð sem
lesendur íslenskra bókmennta
ættu að kannast við: Sumarhús og
Óseyri við Axlarfjörð, svo eitthvað
sé nefnt. Í þessu tilfelli væri nær-
tækt að líta á „Dalinn“ (Bárðardal-
ur) sem jafngildi Íslands alls eða
hreinlega heimsins, ef maður kýs
að hugsa stórt.
Hvað á þá að ráða í að það er
svartur sauður sem hleypir af
stað meinsemd svo stráfella þarf
allt kvikt í byggðinni? Grímar ku
hafa byrjað að vinna að myndinni
ekki löngu eftir efnahagshrunið
á Íslandi og á undirritaður erf-
itt með að setja Hrúta ekki í sam-
hengi við þá atburði. Einn svart-
ur sauður verður til þess að þorri
manna þarf að fórna öllu því sem
hann á og elskar mest. Það leyn-
ast hins vegar í það minnsta tvær
sögur innan verksins, ein stærri
og önnur minni. Sú stærri tekur
til samfélagsins í heild og á við
um fyrrnefnda túlkun, en sú síð-
ari á sér stað á persónulegra plani
og hverfist um samband bræðra
sem hafa ekki talast við í fjörutíu
ár þrátt fyrir að búa hlið við hlið.
Þar má einnig sjá táknræna túlk-
unarmöguleika fjárins leika stórt
hlutverk.
Sigurður Sigurjónsson (Gummi)
og Theodór Júlíusson (Kiddi) leika
bræðurna tvo og heppnast með
ágætum að miðla þeirri tilfinningu
að samband þeirra eigi sér hvort
tveggja langa og flókna sögu, án
þess að verið sé að eyða í það of
mörgum orðum. Eins og fyrr segir
er þetta engin stórslysa- eða kapp-
akstursmynd og hvílir sú ábyrgð
að koma sögunni til skila að miklu
leyti á herðum Sigurðar. Áhorf-
andi fylgir persónu hans í gegnum
myndina og fylgist með framvindu
atburða frá hans bæjardyrum.
Hann stimplar sig inn sem þunga-
vigtarleikari sem er fær um að
túlka sálfræðilega krefjandi hlut-
verk. Að öllum ólöstuðum verður
að segjast að það sé umfram allt
persóna Sigurðar sem er eftir-
minnileg þegar sýningu lýkur.
Kjartan Már Ómarsson
NIÐURSTAÐA: Ágætis ræma sem
tekur á málefnum á borð við einsemd,
samband manns við náttúru, hugsjónir
og fyrirgefningu og býður upp á ótal
túlkunarmöguleika.
Dalurinn, það er heimurinn
BYGGÐ Á SJÓNVARPSÞÁTTUNUM NJÓSNADEILDIN
KRINGLUNNI
AKUREYRI
KEFLAVÍK
SPARBÍÓ
EGILSHÖLLÁLFABAKKA
EMPIRE
VILLAGE VOICE
EMPIRE
TOTAL FILM TIME OUT NEW YORK
Frá leikstjóra
Mission Impossible: Ghost Protocol
og The Incredibles
EMPIRE
THE GUARDIAN
THE HOLLYWOOD REPORTER
VILLAGE VOICE
Save the Children á Íslandi
TOMORROWLAND 5, 8, 10:30
HRÚTAR 4, 6
SPY - FORSÝNING 10:35
PITCH PERFECT 2 5, 8
MAD MAX 3D 8, 10:30
Tilboð í bíó. Gildir á allar sýningar merktar með rauðu.
Fjölmiðlafulltrúi FIFA tilkynnti blaðamönnum að um sorgardag
væri að ræða á miðvikudag þegar
fréttist að háttsettir menn í hreyfing-
unni hefðu verið handteknir. Meint
mútuþægni allt aftur til ársins 1990 er
til skoðunar. Dagurinn var hins vegar
ekki sorglegur heldur gleðilegur enda
löngu kominn tími á að spilling innan
FIFA verði upprætt. Vafalítið er þó
rétt byrjað að kroppa í skorpuna á
snúðnum.
FRÉTTIRNAR bárust tveimur
dögum fyrir kosningu forseta
FIFA sem fram fer í dag. Í
boði er annars vegar jórdansk-
ur prins, einn átta varaforseta
FIFA, og hins vegar Sepp Blat-
ter sem gegnt hefur embætt-
inu frá 1998. Svisslendingurinn
er 79 ára og verður því 82 ára þegar
heimsmeistarakeppnin fer fram í Rúss-
landi árið 2018.
FORVERI Blatters í starfi, Brasilíu-
maðurinn Joao Havelange, var einnig
82 ára þegar hann lét af embætti 1998.
Þeir félagar eiga því ekki aðeins sam-
eiginlegt að hafa verið gjörspilltir á
forsetastóli, eins og flest bendir til,
heldur einnig að þekkja ekki vitjunar-
tíma sinn.
BLATTER hefur í gegnum tíðina verið
harðlega gagnrýndur fyrir kjánaleg
ummæli samhliða ásökunum um spill-
ingu. Hvernig á að auka veg kvennafót-
bolta? Þrengri stuttbuxur voru tillaga
Svisslendingsins sem síðar hefur lýst
sjálfum sér sem guðföður kvennaknatt-
spyrnunnar.
ENDURTEKIÐ hafa formaður KSÍ
og kollegar í álfunni fengið tækifæri
til að gagnrýna Blatter. Þjóðum sem
brjóta á mannréttindum er út hlutað
HM, dauðir verkamenn á hverju strái
í Katar, skýrslur sem sagðar eru
sanna spillingu sem fá ekki að koma
fyrir augu almennings, glórulaus
ummæli. Lengi mætti telja. Aldrei var
tækifærið nýtt.
ÞAÐ þarf að breyta til innan FIFA,
það er alveg augljóst. Þetta er óþol-
andi staða sem við erum í,“ sagði
Geir Þorsteinsson í gær eftir að hafa
ákveðið að KSÍ færi að tillögu Michels
Platini að kjósa prinsinn. Mjög eðlileg
ummæli en mörgum árum eða áratug-
um of seint. Vagninn til að gagnrýna
Blatter og spillinguna innan FIFA er
löngu kominn á Árbæjarsafnið.
Laumufarþegar um borð
1
5
-0
9
-2
0
1
5
1
0
:2
2
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
6
3
5
-8
E
2
C
1
6
3
5
-8
C
F
0
1
6
3
5
-8
B
B
4
1
6
3
5
-8
A
7
8
2
8
0
X
4
0
0
7
B

F
B
0
6
4
s
_
2
8
_
5
_
2
0
1
5
C
M
Y
K