Húnavaka - 01.05.2000, Side 55

H U N A V A K A
53
ir verið lýst þannig að hann hafi ekki verið hár maður en þrekinn og
snarlegur, skemmtinn og góður söngmaður. Þótti honum, sem mörgum
fleirum á þeirri tíð, gott vín og var þá hrókur alls fagnaðar. Hann var tal-
inn mikill búmaður.
Eftir lát þeirra Guðmundar og Ástríðar segja sagnir að gamla Skinn-
pilsa fylgdi afkomendum þeirra. Margt af því fólki er vel gefið en frekar
gallað að skapgerð. Ein af sögnunum um viðureign þeirra Guðmundar
og Skinnpilsu á Setukonueyri var sú að Guðmundur hefði átt að koma
henni fyrir í Setukonutjörn en snemma var sú sögn talin vafasöm.
Munnmæli telja Skinnpilsu uppvakning Jóns sterka. Hafi hún verið
niðursetningsstelpa á Vestfjörðum og Jón lagt svo fyrir hana að drepa
Guðmund á Hofi í Vatnsdal og fylgja síðan afkomendum hans í níunda
lið.
I handriti Þorsteins Konráðssonar er mikill fróðleikur um mannlíf í
Vatnsdal á umræddu tímabili, einkum þó það sem tengist Skinnpilsu. Til
dæmis segir Þorsteinn nokknð ftarlega frá Jóni Bjarnasyni „hinum
stjörnufróða" í Þórormstungu en Guðrún Guðmundsdóttir frá Gilhaga
var seinni kona hans en giftist svo síðar Bjarna Snæbjörnssyni, að Jóni
látnum. Bjuggu þau hjón allan sinn búskap í Þórormstungu og eignuð-
ust fjögur börn. Meðal þeirra voru þau Jónas bóndi í Litladal og Ásta
húsfreyja í Þórormstungu. Má segja að með hjónabandi þeirra Bjarna
Snæbjörnssonar og Guðrúnar frá Gilhaga hafi Skinnpilsa tengst Snæ-
bjarnarættinni í Vatnsdal og sögusvið hennar færstyTir á 20. öldina.
En víkjum nú að frásögn Ágústs á Hofi, sem skráð er að minnsta kosti
sjötíu árum síðar en framangreindnr þáttur Þorsteins Konráðssonar.
Frásögn Ágústs B. Jónssonar
Með hrottför séra Hjörleifs verða þáttaskil í Vatnsdal. Undirfell var lagt
niður sem prestssetur og Steinnesprestar þjónuðu kirkjunni eftir það. Þá
fluttijón Hannesson frá Þórormstungu í Undirfell. Jón var mikill ráða-
maður í Vatnsdal á áratugunum eftir aldamótin, oddviti langa hríð og
mikill forsjármaður í hreppnum. Kona hans varÁsta Bjarnadóttir, af ætt
Sig\alda Grímstunguprests og var Þórormstunga erfðajörð hennar. Talið
var að allmagnaður draugur fy'lgdi Þórormstungufólki og var um hann
talað fram á fullorðinsár mín og segja má að hann hafi átt lögheimili á
Hofi enda sendur þangað fyrst. Þessi draugur hét Skinnpilsa og var upp-
haflega sendur Guðmundi nokkrum Guðmundssyni sem var afi Ástu og
langafi Hannesar Jónssonar fyrrverandi alþingismanns. Skinnpilsa var
heiftarsending og réðst á Guðmund við tjörn er Setukona heitir, norðan