Húnavaka - 01.05.2006, Síða 126

124
HÚNAVAKA
Kálfárdalur var afskekkt fjallakot, erfitt til búskapar og mikill ágangur
fjallapenings.
Bjarni verslaði á næstkomandi árum við Pétur Pétursson kaupmann á
Blönduósi. Þar kom að Pétur hætd rekstri verslunar sinnar árið 1923 og
beindi Bjarni þá viðskiptum sínum til kaupfélagsins. Kaupfélagsstjórinn,
sem var grandvar maður og vildi félaginu vel, fór frarn á hreppsábyrgð
fyrir skuldum Bjarna. Kálfárdalsbóndanum þótti óhugsandi að fara frant
á slíkt enda fannst honum það skerðing á sjálfstæði sínu. Einnig taldi
hann sig vita að einungis væri farið frani á þess háttar ábyrgð af tveimur
fátækum bændum í Bólstaðarhlíðarhreppi. Um sumarmál vorið 1924 fór
Bjarni til Sauðárkróks og kom að máli við Kristján Gíslason stórkaup-
mann og óskaði eftir viðskiptum við hann. Kristján spurði Bjarna um
eignir lians og skuldir en á þeim tíma átti hann tæpar 60 ær, tvær kýr og
nokkur hross. Hann skuldaði verslun Péturs á sjötta hundrað króna og
kaupfélaginu hálft þriðja hundrað króna. Börnin í Kálfárdal voru orðin
sex talsins og átti eftir að fjölga um tvö á næstu fjórum árum. „Nokkuð
miklar skuldir", sagði Kristján. Síðan sömdu þeir um að Bjarni tæki út
um vorið og sumarið en legði inn ull og lömb í staðinn. Mismuninn átti
Bjarni að fá greiddan í peningum en Kristján myndi lána honum fyrir
úttekt frá hausti til hausts.
Brennimerkti ærnar
Hreppnefnd Bólstaðarhlíðarhrepps fór að lítast illa á efnahaginn í Kálfár-
dal þar sent fátækdn var mikil, ómegð og bújörðin slæm. A þessunt tíma
þurftu menn að búa 10 ár í sömu sveit til að ávinna sér sveitfestu, þ.e.
framfærsluskyldu viðkomandi sveitarfélags. Bjarni átd sveitfestu í Lýdngs-
staðahrepjDÍ þar sem hann hafði einungis verið níu ár í Svínavatnshreppi.
Sá tími að Bólstaðarhlíðarhreppur yfirtæki þessar skyldur nálgaðist óð-
fluga enda búseta þeirra hjóna í hreppnum komin á níunda ár.
A svipuðum tíma reis óánægja milli Lýdngsstaðahrepps og Bólstaðar-
hlíðarhrepps út af óskilahrossi og sölu á því. Þetta endaði með málaferl-
um sem Lýtingar, með Sigurð Þórðarson hreppsstjóra á Nautabúi í
fararbroddi, unnu og reiddust nágrannarnir vestra því. í framhaldi af
þessu fóru að heyrast raddir um að rétt væri að byggja Bjarna í Kálfár-
dal út svo hann yrði ekki hrepplægur nteð sitt þunga hús. Einhverjum
mun hafa fundist að Lýtingar ættu skilið að fá Bjarna á sveitina eftír fram-
göngu þeirra í hrossamálinu.
Seinni part sumars 1924 fór hreppsnefndin að ýta undir verslanirnar á
Blönduósi að ganga eftir skuldum sínum hjá Bjarna. Báðar verslanirnar
stefndu honum í framhaldinu til að greiða allar skuldirnar strax. Eng-
um samningum varð viðkomið og voru skuldirnar settar í dóma. I fram-
haldi af þessu gerði Sigurður á Nautabúi Bjarna boð að finna sig norður
og kenndi honum ráð til að ná fram afslætd eða framlengingu á skuldun-