Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.2009, Qupperneq 10

10 Miðvikudagur 15. júlí 2009 fréttir
Sérhagsmunir landeigenda og skipu-
leggjenda kunna að hafa verið í fyr-
irrúmi þegar land Leirvogstungu var
tekið fram fyrir annað skipulagt land-
svæði til íbúðabyggðar í Mosfellsbæ.
Ragnheiður Ríkharðsdóttir, þáverandi
bæjarstjóri Mosfellsbæjar, var meðal
landeigenda í Leirvogstungu og seldi
sinn skika undir einbýlishúsalóðir.
Vorið 2006 var áætlað að hún hefði
hagnast persónulega um allt að 100
milljónir króna á því að Leirvogstunga
var felld undir skipulag og lóðir seldar
þar undir sérbýlishúsahverfi.
Leirvogstunga er norðan Leirvogs-
ár og er það hverfi Mosfellsbæjar sem
liggur næst Kollafirði og Esjunni. Þeg-
ar landið var sett inn á skipulag voru
þegar inni á aðalskipulagi landsvæði
nær kjarna Mosfellsbæjar svo sem
land Lágafells, Helgafells og Blika-
staða.
Kunningjaveldið
Leirvogstunga ehf. sér um þróun
byggingarverkefna á landareigninni.
Tilgangur félagsins er meðal annars
að eiga og reka jörðina Leirvogstungu,
skipuleggja þar íbúðabyggð og selja
mannvirki eða selja lóðir.
Á vefsíðu félagsins segir að Leir-
vogstunga ehf. hafi átt gott samstarf
við embættismenn og kjörna full-
trúa Mosfellsbæjar úr öllum flokk-
um. „Fagmennska og jákvætt við-
horf til framkvæmda einkennir alla
vinnu bæjaryfirvalda.“ Af þessu leið-
ir að Leirvogstunga ehf. hefur átt gott
samstarf við Ragnheiði Ríkharðsdótt-
ur, kjörinn bæjarfulltrúa Sjálfstæðis-
flokksins og bæjarstjóra á sínum tíma,
um framvindu mála á landareign sem
hún átti part af.
Þess má geta að Leirvogstunga
ehf. keypti íbúðarhús Ragnheiðar í
Leirvogstungu fyrir nokkrum misser-
um eftir að hún hafði selt skika sinn í
Leirvogstungulandi en hún býr nú við
Hrafnshöfða í Mosfellsbæ. Ragnheið-
ur var með öðrum orðum nágranni
landeigendanna og það best er vitað
fjölskylduvinur Bjarna Guðmunds-
sonar, aðaleiganda Leirvogstungu
ehf., og foreldra hans.
Hagsmunir fyrr-
verandi bæjarstjóra
Í aðdraganda bæjarstjórnarkosning-
anna vorið 2006 var reynt að vekja at-
hygli á meintri misbeitingu valds og
hagsmunatengslum þáverandi bæj-
arstjóra. Í Mosfellsfréttum Framsókn-
arflokksins sagði meðal annars að
margir landeigendur hefðu setið sár-
ir eftir þegar Leirvogstunguland var
tekið fram fyrir í uppbyggingu miðað
við gildandi aðalskipulag bæjarins.
Þarna var átt við svæði í Blikastaða-
landi og landi Helgafells og Lágafells,
en uppbygging þar var á aðalskipu-
lagi sem gilda á til ársins 2024. Í miðj-
um klíðum veturinn 2005 til 2006 setti
meirihluti Sjálfstæðisflokksins fram
óskir til svæðisskipulagsráðs höfuð-
borgarsvæðisins um að „gera frávik
frá skipulaginu og leyfa Leirvogstungu
að stinga sér fram fyrir hin landsvæðin
þrjú“ eins og segir í blaðinu. Áætlaði
greinarhöfundur jafnframt að mið-
að við söluverðmæti lóða hafi Ragn-
heiður Ríkharðsdóttir bæjarstjóri get-
að selt átta einbýlishúsalóðir sínar í
landi Leirvogstungu á 96 til 144 millj-
ónir króna.
„Beiðni eigenda Leirvogstungu-
lands gekk vel og hljótt fyrir sig en
öðrum landeigendum var ekki boð-
ið upp á sömu kjör og hvað þá hraða
meðferð,“ sagði í blaðinu skömmu fyr-
ir kosningarnar 2006. Í sama flokksriti
er því haldið fram í annarri grein að
þeim, sem áttu aðrar lendur í bænum
og voru innan aðalskipulagsins, hafi
ekki verið boðið upp á að deiliskipu-
leggja lönd sín „hvað þá að fara fremst
í röðina og byggja upp allt sitt land á
methraða“.
Þess má geta að af vanhæfisástæð-
um vék Ragnheiður af fundum á veg-
um bæjarstjórnar þar sem fjallað var
um málefni Leirvogstungu á sínum
tíma.
Tafir á tafir ofan
Íslenskir Aðalverktakar eignuðust
Blikastaðalandið fyrir um áratug. Fyrir
ÍAV voru miklir hagsmunir fólgnir í að
fá að skipuleggja byggð í landinu, svo
nálægt kjarna bæjarins, enda landið
inni á aðalskipulagi. Innan ÍAV vilja
menn síður koma fram undir nafni,
en bera bæjaryfirvöldum í Mosfells-
bæ ekki góða sögu. Á vegum verk-
takafyrirtækisins var meðal annars
efnt til samkeppni og skilað inn hug-
myndum að skipulagi. „Það voru sí-
felldar tafir á tæknilegum forsendum
þótt við reyndum að reka mál okkar á
málefnalegan og kurteisan hátt. Ýmis-
legt var reynt til að koma framkvæmd-
um af stað en hvorki gekk né rak árum
saman. Sumar athugasemdir snertu
grundvallarspurningar um skipulag
en annað var tómt bull,“ segir heim-
ildarmaður innan ÍAV. Einkum er þar
vísað til erfiðra samskipta og jafnvel
tómlætis af hálfu Haraldar Sverrisson-
ar, núverandi bæjarstjóra, flokksbróð-
ur og arftaka Ragnheiðar Ríkharðs-
dóttur. Þannig hafi tillögur sofnað og
margvíslegir frestir runnið út án þess
að nokkuð væri aðhafst. „Við lásum
það svo í blöðum að búið væri að taka
Leirvogstungulandið fram fyrir og það
yrði lagt undir nýja byggð á undan öðr-
um landsvæðum. Við spurðum okkur
hvers vegna bæjarstjórnin kysi að fara
með byggð svo langt út fyrir bæinn og
fjær þéttbýlinu þegar land í grennd við
kjarna bæjarins stóð til boða.“
Sem kunnugt er seldi ÍAV Blika-
staðaland í byrjun árs í fyrra. Áætlað
söluverð var 15 til 18 milljarðar króna.
Einn heimildarmanna DV í Mos-
fellsbæ orðar þetta svo að það hafi
verið í hæsta máta óeðlilegt að tefja
skipulagsvinnu og framkvæmdir á
einu landsvæði á meðan land, þar
sem bæjarstjórinn átti tugmilljóna
hagsmuna að gæta, fékk flýtimeðferð í
kerfinu og var tekið fram fyrir aðra.
„Við áttum alltaf gott samstarf við
bæjaryfirvöld í Mosfellsbæ og höfum
ekki yfir neinu að kvarta. Þetta sam-
starf gekk vel,“ segir Hannes Sigur-
geirsson, núverandi forstjóri Steypu-
stöðvarinnar, en hann fór fyrir félagi
um skipulag í Helgafellslandi í Mos-
fellsbæ á þeim tíma sem Leirvogs-
tungulandið var tekið fram fyrir og
skipulagt undir byggð. Hann bætir við
að pólitískar ákvarðanir séu alltaf um-
deildar en tekur ekki afstöðu til Leir-
vogstungumálsins.
Sérhagsmunir teknir fram
fyrir almannahagsmuni?
„Það er og var okkar mat að þarna
hafi ekki verið eðlilega að verki staðið.
Það reyndi aldrei á það hvort þetta var
löglegt en það er hins vegar spurning
hvort jafnræðis hafi verið gætt.
Þetta setti auk þess bæjarstjórann
í sérlega óheppilega stöðu þar sem
Ragnheiður átti hagsmuna að gæta í
landi Leirvogstungu og hagnaðist um
tugi milljóna króna“ segir Marteinn
Magnússon, bæjarfulltrúi Framsókn-
arflokksins í Mosfellsbæ, í samtali við
DV.
„Það verður erfitt og dýrt að þjóna
hverfi á þessum stað eins og til dæm-
is með skólaakstur. Miðað við legu
hverfisins sýnist manni að aðrir stað-
ir hefðu átt að fara undir byggð fyrr.
Þetta veldur auknum kostnaði sem
fellur á endanum á íbúana sjálfa,“
segir Hanna Bjartmars, bæjarfulltrúi
Samfylkingarinnar í Mosfellsbæ.
Ragnheiður Ríkharðsdóttir er nú-
verandi þingmaður Sjáflstæðisflokks-
ins. Hún segir að meirihluti og minni-
hluti bæjarstjórnar Mosfellsbæjar hafi
afgreitt Leirvogstungumálið sameig-
inlega á kjörtímabilinu 2002 til 2006.
„Þeir samþykktu þetta í skipulagsráði
einnig. Ég vék af fundum þegar mál-
ið var til umræðu og kallaði ekki inn
varamann. Þeim hefði verið í lófa lag-
ið að fella þetta en gerðu það ekki.
Síðan þóknaðist fulltrúa Framsókn-
arflokksins að gera þetta að máli fyr-
ir kosningarnar 2006.“ Ragnheiður
bjó á hektara sínum í landi Leirvog-
stungu áður en landið var lagt undir
þéttbýli. Hún og fjölskyldan hafi ver-
ið þar með hesta og hún þurft að sjá á
eftir slíkum gæðum. „Þannig að þetta
var ekki allskostar í okkar þágu.“
Sofandi gagnvart spillingu
Hætta á spillingu á sveitarstjórnar-
stigi er talin einna mest á sviði skipu-
lagsmála og í samskiptum sveitar-
stjórnarmanna við landeigendur
og verktaka. GRECO, nefnd á veg-
um Evrópuráðsins sem fylgist með
og tekur út spillingu í aðildarlönd-
unum, hefur á undanförnum árum
gert nokkrar úttektir á spillingu hér á
landi. Síðasta skýrslan um Ísland var
birt í apríl 2007. Þar segir meðal ann-
ars að hugmyndir Íslendinga um að
hér á landi sé lítil spilling geti valdið
því að þeir séu ekki vakandi gagnvart
mögulegri spillingu nú og í framtíð-
inni. „Þetta er mjög þýðingarmikið á
tímum mikils hagvaxtar, mikilla fjár-
festinga íslenskra fyrirtækja innan-
lands sem utan, auknu markaðsfrelsi
og einkavæðingu.“ Af þessum sökum
hefur GRECO mælst til þess að við-
urlög gegn mútubrotum verði hert.
Í eldri skýrslum um Ísland hafa eftir-
litsmenn GRECO undrast tómlæti Ís-
lendinga þótt spilling hafi ekki ver-
ið talin mikil. Þeir hafa meðal annars
fest á blað að íslenskir embættismenn,
sem telja að spilling sé lítil sem engin,
séu ekki líklegir til að ganga úr skugga
um hvort slíkt eigi við rök að styðjast.
Ragnheiður Ríkharðsdóttir hagnaðist um tugmilljónir króna þegar Leirvogstunga var tekin fram fyrir
annað landrými í Mosfellsbæ og lagt undir byggð. Sjálf átti hún hluta af landinu og er fjölskylduvinur
landeigendanna sem keyptu síðar af henni íbúðarhús. Hún vék af fundum á meðan málið var til afgreiðslu
á sínum tíma. Bæjarfulltrúar efast um að jafnræðis hafi verið gætt og undrast að landið hafi verið skipulagt
á undan landi sem þegar var innan aðalskipulags. Minnihlutinn samþykkti málið sjálfur segir Ragnheiður.
JóHann HauKSSon
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
„Þetta setti auk þess bæjarstjórann í sérlega
óheppilega stöðu þar sem Ragnheiður átti
hagsmuna að gæta í landi Leirvogstungu og
hagnaðist um tugi milljóna króna.“
Leirvogstunga „Beiðni eigenda Leirvog-
stungulands gekk vel og hljótt fyrir sig en
öðrum landeigendum var ekki boðið upp á
sömu kjör og hvað þá hraða meðferð.“
mynd Heiða HeLgadóTTiR
Bæjarstjórastaða
skilaði tugmilljónum
Bæjarstjórinn fyrrverandi
Ragnheiður Ríkharðsdóttir hafði
hagsmuna að gæta af skipulagi
og sölu lóða í Leirvogstungu og
hagnaðist um tugi milljóna þegar
landið var tekið fram fyrir önnur
landsvæði í Mosfellsbæ og lagt
undir byggð.