Dagblaðið Vísir - DV - 09.02.2011, Síða 14

Þolinmóður
verslunarstjóri
n Lofið að þessu sinni fær verslunin
Timberland í Kringlunni. „Ég keypti
skó á dóttur mína í jólagjöf en fljót-
lega gaf rennilásinn sig og verslun-
arstjórinn tók þá orðalaust til baka.
Verslunarstjórinn dekraði við hana
og leyfði henni að máta allt. Allt kom
fyrir ekki og dóttirin vildi ekkert af
því sem henni var sýnt, fengum við
inneignarnótu með uppruna-
legu verði, þó svo að þarna
hafi verið komið að útsölu-
lokum og allt annað verð
á skónum. Við vorum
afar ánægð og þolin-
mæðin var til fyrir-
myndar,“ segir ánægður
viðskiptavinur.
Reiknum út
sparnaðinn
Hlutverk Orkuseturs er að stuðla að
aukinni vitund almennings og fyr-
irtækja um skilvirka orkunotkun og
möguleika til orkusparnaðar. Þetta
kemur fram á vef stofnunarinnar en
þar segir einnig að meðalheimili á
Íslandi eyði árlega á bilinu 300.000
til 600.000 króna í orkukaup. Með
auðveldum hætti megi hins vegar
draga verulega úr þessum kostnaði
með því að spara orku í formi hita,
rafmagns og olíu. Á vefnum má
finna reiknivélar þar sem hægt er að
reikna kostnað og sparnað á ýmsum
útgjaldaliðum. Má þar nefna saman-
burð á bílum, sparnað við að ganga
eða hjóla og sparnað við að skipta
um gler. Neytendur er hvattir til að
nýta sér reiknivélarnar og mögulega
lækka útgjöld sín.
Okur og bið
n Kona vildi lasta þjónustuna í Blá-
fjöllum. Um helgina fór hún ásamt
fjölskyldu sinni þangað á skíði. Eitt
af börnunum þurfti að fá leigða
skíðaskó en það tók einn og hálf-
an tíma. „Við biðum fyrst í röðinni
úti í hálftíma, og klukkutíma þegar
inn var komið. Þegar því lauk var
klukkutími eftir af opnunartíma svo
ég tók við kvittuninni og dreif mig út.
Þegar ég kom heim sá ég að ég hafði
verið rukkuð um of mikið.“ Þegar út
var komið tók við önn-
ur háltíma biðröð eftir
miðum. Hún tekur
fram að starfsfólkið
hafi verið elskulegt en
það vanti fleiri starfs-
menn. „Þetta hef ég aldrei
séð gerast í Hlíðarfjalli,“
segir hún að lokum.
SENDIÐ LOF EÐA LAST Á NEYTENDUR@DV.IS
LOF&LAST
Vítamín rýrnar í örbylgjuofni Örbylgjuofnar hafa verið umdeildir
síðan þeir komu á markaðinn. Margir nota örbylgjuofna til matargerðar og finnst hann
vera hið mesta þarfaþing á meðan aðrir vilja ekki sjá slíka hluti í sínu eldhúsi og finnst
örbylgjueldaður matur óspennandi. Á vef Heilsubankans segir að skeggrætt hafi verið
um áhrif slíkra ofna á matvælin. Rannsóknir hafi einnig verið framkvæmdar á viðfangs-
efninu en ekki hafi fengist sannanir á því að notkun örbylgjuofna sé skaðleg. Hins vegar
hefur til dæmis verið staðfest að fólínsýra rýrnar meira við örbylgjuhitun en venjulega
eldun en vítamínið má finna meðal annars í korni, kjöti, baunum, mjólkurvörum, laxi, og
rótargrænmeti.
14 | Neytendur Umsjón: Gunnhildur Steinarsdóttir gunnhildur@dv.is 9. febrúar 2011 Miðvikudagur
E
ld
sn
ey
ti Verð á lítra 207,8 kr. Verð á lítra 207,8 kr.
Bensín Dísilolía
Verð á lítra 206,8 kr. Verð á lítra 206,8 kr.
Verð á lítra 208,7 kr. Verð á lítra 208,7 kr.
Verð á lítra 206,7 kr. Verð á lítra 206,7 kr.
Verð á lítra 206,8 kr. Verð á lítra 206,8 kr.
Verð á lítra 207,8 kr. Verð á lítra 207,8 kr.
Algengt verð
Almennt verð
Algengt verð
Akureyri
Melabraut
Algengt verð
FIMM MANNA FJÖLSKYLDA
ÞARF HÁLFA MILLJÓN
Velferðarráðuneytið hefur tek-
ið saman skýrslu þar sem sett eru
fram ný neysluviðmið sem eiga fyrst
og fremst að vera stuðningur fyrir
heimilin í landinu til að áætla eigin
útgjöld. Auk þess eiga þau að verða
viðmið til að meta útgjaldaþörf ein-
staklinga og fjölskyldna til lágmarks-
framfærslu í landinu. „Við lítum á
þetta sem mikilvægt upphaf en að
það eigi að vinna áfram að þessu.
Þetta er jákvæð byrjun þar sem slík
viðmið hafa verið baráttumál Neyt-
endasamtakanna í ein tuttugu ár,“
segir Jóhannes Gunnarsson, formað-
ur Neytendasamtakanna.
Nýtist á margvíslegan hátt
Jóhannes segir að þessi viðmið nýtist
á þann hátt að með þeim séu komn-
ar fram tölur sem stjórnvöld hljóti að
líta til þegar ákvarðað sé um félags-
lega aðstoð. Eins gagnast viðmiðin í
greiðslumati hjá fjármálafyrirtækj-
um og að lokum fyrir heimilin sjálf til
að bera sig saman við tölurnar. „Fólk
getur skoðað hvort heimilisbókhald-
ið sé á skjön við það sem telst með-
altal og þá hvaða útgjaldaliðum sé
hægt að breyta. Þetta getur því nýst
á margvíslegan hátt,“ segir hann og
bætir við að samtökin leggi gríðar-
lega áherslu á að þetta verði þróað
áfram og gert enn betra. „Ég gat ekki
betur heyrt en að ráðherra hefði tek-
ið það skýrt fram að þetta væri upp-
hafið og ég geng út frá því að svo sé.“
Ætlast til að viðmiðin verði
notuð
Aðspurður hvort stjórnvöld eða fjár-
málafyrirtæki eigi að fara eftir við-
miðunum segir hann að ekkert segi
til um að þau eigi að fylgja þeim.
Samtökin ætlist þó til þess því hér
sé kominn ákveðinn grunnur til að
meta fólk betur en áður. Það ætti
einnig að vera í hag heimilanna að
ekki sé verið að ofmeta greiðslugetu
þeirra því það sé ávísun á vanda-
mál. „Mikilvægt er að greiðslumat, til
dæmis vegna íbúðarkaupa, sé byggt
á sem raunhæfastri neyslu. Ég hef ít-
rekað haldið því fram að það sé engu
heimili greiði gerður með því að lána
því umfram greiðslugetu,“ segir hann
og bætir við að hann voni að viðmið-
in verði notuð því það hafi verið til-
gangurinn með þessu.
Útgjöld breytileg eftir heimilum
Athygli vekur að ef sett er inn það
leitarskilyrði að fjölskyldan leigi sér
húsnæði þá sé leigukostnaðurinn
83.835 krónur fyrir utan hita og raf-
magn. Jóhannes segir að þó Neyt-
endasamtökin hafi stundum birt
upplýsingar um leigukostnað þá
hafi sárlega skort nákvæmar upp-
lýsingar um leigumarkað. „Svona
fljótt á litið sýnist mér þetta frek-
ar óraunhæft.“ Hann tekur þó fram
að erfitt sé að vera með fastar nið-
urnegldar tölur því útgjöld heimila
geti verið breytileg í ýmsum flokk-
um, til að mynda hvað varðar hús-
næðis- og lyfjakostnað. Þarna sé
um að ræða ákveðnar viðmiðunar-
tölur sem hægt sé að nýta í ýmsum
tilgangi.
Einkabíllinn dýr
Eins bendir hann á að þótt sumir lið-
ir séu óhreyfanlegir eigi það ekki við
alla. „Öðrum er hægt að hreyfa við
og sem dæmi er hægt að spara þegar
kemur að mat og hreinlætisvörum.
Auk þess er einkabíllinn mjög dýr og
þar sem almenningssamgöngur eru
fyrir hendi þá geti fólk sparað,“ seg-
ir Jóhannes. Þetta sé misjafnt eftir
útgjaldaliðum og því mikilvægt fyrir
heimilin að skoða þá liði sem hægt er
að hagræða en það sé að sjálfsögðu
mismunandi frá einu heimili til ann-
ars.
Virðingarvert framtak
Gísli Tryggvason, talsmaður neyt-
enda, tekur í sama streng og Jóhann-
es og segir að framtakið sé gott og
virðingarvert hjá ráðherra enda þótt
það hafi verið löngu tímabært. Hann
segir einnig að tölurnar virðist raun-
hæfar þótt mörgum finnist þær háar.
„Þetta eru lýsandi viðmið sem eru
byggð á raunneyslu sem kann þó að
endurspegla það að menn lifi um
efni fram eða að launin séu of lág,“
segir hann. Auk þess sé mikilvægt
að setja fram ákvarðandi viðmið sem
byggð séu á þörf. Þá vísar hann í 76.
grein stjórnarskrárinnar en þar segir
að allir eigi rétt á aðstoð í samræmi
við þarfir sínar. „Það er ekki víst að
fari saman raunneysla hóps og þörf
en ég tel að sú skylda hvíli á löggjaf-
anum að skilgreina þörfina,“ bætir
hann við.
Íslensku neysluviðmiðin
Í skýrslunni segir að viðmiðin hafi
verið reiknuð með svokallaðri út-
gjaldaaðferð sem byggist á raunveru-
legum útgjöldum og sýni það út-
gjaldastig sem heimili þurfi til að ná
tilteknum lífskjörum. Viðmiðin séu
Gunnhildur Steinarsdóttir
blaðamaður skrifar gunnhildur@dv.is
„ Ég gat ekki betur
heyrt en að
ráðherra hefði tekið það
skýrt fram að þetta væri
upphafið og ég geng út
frá því að svo sé.
n Ný neysluviðmið hafa verið kynnt n Þau eiga að vera viðmið fyrir íslensk heimili til að áætla eigin útgjöld n Neytenda-
samtökin og talsmaður neytenda fagna framtakinu n „Mikilvægt upphaf,“ segir formaður Neytendasamtakanna
Jóhannes Gunnarsson Formaður
Neytendasamtakanna segir viðmiðin
jákvæða byrjun. MYND: STEFÁN KARLSSON
Gísli Tryggvason Talsmaður neytenda
segir þetta lýsandi viðmið sem séu byggð á
raunneyslu.