Dagblaðið Vísir - DV - 04.07.2012, Qupperneq 8

8 Fréttir 4. júlí 2012 Miðvikudagur
M
iðstöð foreldra og barna
sérhæfir sig í meðferð fyr-
ir verðandi foreldra og for-
eldra með börn að eins
árs aldri. Áherslan bein-
ist að tengslunum á milli foreldra og
barns og er markmið meðferðarinn-
ar að efla getu foreldra til að mynda
tengsl við börn sín og styrkja foreldra
í foreldrahlutverkinu á viðkvæmustu
mótunarárum barnanna.
Á miðstöðinni starfa geðlæknir,
hjúkrunarfræðingar, ljósmóðir og sál-
greinir sem hafa menntað sig og sótt
ýmiss konar námskeið í samskiptum
foreldra og ungbarna.
Fyrsta árið skiptir sköpum
„Við höfum allar unnið lengi á ólíkum
stöðum í heilbrigðiskerfinu og urð-
um þess varar að það sárvantaði sér-
hæfða þjónustu fyrir þennan hóp, það
er að segja konur með lítil börn sem
líður illa,“ segir Sæunn Kjartansdóttir,
hjúkrunarfræðingur og sálgreinir og
ein af stofnendum miðstöðvarinnar.
Miðstöðin, eins og áður segir, sér-
hæfir sig í meðferð foreldra og barna
upp að eins árs aldri en fyrsta ár
barnsins er sérstaklega mikilvægt fyr-
ir þroska og heilsu þess fram á full-
orðinsár. „Fjölmargar rannsóknir í
dag sýna fram á að fyrsta árið skipt-
ir sköpum fyrir heilsufar barnsins og
þroska þess. Það segir sig sjálft að ef
mömmunni líður mjög illa þá getur
hún ekki brugðist við barninu eins og
það þarf á að halda. “
Öflug forvörn
Hún segir að með því að styðja við
mæður sem glíma við erfiðleika á
þessum tíma megi fyrirbyggja félags-
legan og heilsufarslegan vanda. „Að
mínu viti felast öflugustu forvarnirnar
í að hjálpa foreldrum á meðgöngu og
á fyrstu árum barnanna. Hvað varð-
ar meðgöngu þá höfum við lengi vit-
að um mikilvægi næringar og verið
meðvituð um margt sem er hættulegt
fyrir fóstrið á meðgöngu eins og til
dæmis reykingar og áfengi. En streita
og vanlíðan móður á meðgöngu get-
ur líka haft neikvæð áhrif. Þess vegna
þarf að sinna konum sem líður illa á
meðgöngu og þær eru meðal þeirra
sem leita til okkar.“
Eðlilegt að leita sér aðstoðar
Oft þarf ekki mikið til að bæta líðan
kvennanna og Sæunn nefnir að kon-
ur geti leitað til þeirra þó að vanlíð-
anin sé ekki orðin að stórkostlegu
vandamáli. „Það er mikilvægt að líta
á það sem eðlilegan hlut að leita sér
aðstoðar og að konan skammist sín
ekki fyrir að vera döpur eða óham-
ingjusöm. Stundum er nóg að tala
við einhvern nákominn en það get-
ur líka breytt mjög miklu að tala við
hjúkrunarfræðing á heilsugæslunni
sem er styðjandi og dæmir ekki,
heldur hjálpar til við að setja hluti
í samhengi. Sumir foreldrar þurfa
meiri hjálp, það fer eftir reynslu við-
komandi og aðstæðum, og þá erum
við kannski að tala um vikuleg viðtöl
í nokkra mánuði.“
Getur orðið vítahringur
Konur þurfa ekki að vera með skil-
greint fæðingarþunglyndi til að leita
sér aðstoðar hjá miðstöðinni. „Því fyrr
sem gripið er inn í vanlíðan mæðra því
betra. Við erum ekki að leita að sjúk-
dómum hjá móður eða barni heldur
skoða hvað er að gerast í tengslunum
hjá þeim. Samband móður og ung-
barns er viðkvæmt og stundum lenda
þau í vítahring; mömmunni líður illa
og þá verður barnið óvært því það fær
ekki þá svörun sem það þarf. Þá líður
móðurinni ennþá verr, henni finnst
hún vera ómöguleg mamma, og hún
fer jafnvel að forðast barnið eða held-
ur að aðrir séu betri en hún. Það get-
ur þurft utanaðkomandi hjálp til að
komast út úr svona vítahring.“
Ókeypis þjónusta
Miðstöðin er rekin með styrkjum og
fjárframlögum félaga og fyrirtækja.
Þjónustan er gjaldfrjáls og því þurfa
foreldrar sem hana nýta ekki að greiða
fyrir hana. Hægt er að leita beint til
miðstöðvarinnar en einnig er tekið
við tilvísunum frá heilsugæslunni og
öðru fagfólki. Sæunn bendir á að það
sé mjög mikilvægt að til sé aðgengileg
þjónusta sem styðji við mæður sem
upplifa vanlíðan. „Við erum búnar að
berjast fyrir því að þetta verði hluti af
velferðarkerfinu og fjármagnað eins
og hver önnur heilbrigðisþjónusta.
Við erum ekki komin svo langt og
þess vegna höfum við hingað til þurft
að reiða okkur á styrki.
Kiwanisfélagið safnaði til dæmis
fyrir okkur myndarlegum styrk í fyrra
sem við notum til að greiða fyrir með-
ferðina, Velferðarsjóður barna hefur
einnig styrkt okkur og Reykjalundur
hefur lagt okkur til húsnæði.
Okkur finnst mikilvægt að for-
eldrar þurfi ekki sjálfir að greiða fyrir
þessa þjónustu, ungir foreldrar hafa
oft lítil fjárráð og það má ekki koma
í veg fyrir að þeir og börn þeirra fái
nauðsynlega aðstoð. Við fengum ný-
lega styrk frá velferðarráðuneytinu og
ég vona að á því verði framhald. Ég
veit að það er vilji og skilningur innan
ráðuneytisins á að þetta sé mikilvæg
þjónusta en þar vantar hins vegar fjár-
magn eins og svo víða annars staðar.
Ég held því hins vegar fram að hægt
sé að spara verulega fjármuni með
því að grípa inn í áður en viðráðan-
leg vandamál verða flóknari, dýrari og
sársaukafyllri.“
Stórir draumar
Miðstöðin er ekki stór í sniðum eins
og er en það eru draumarnir hins
vegar. „Við erum allar í annarri vinnu
og erum að byggja þetta upp sam-
hliða. Núna einbeitum við okkur að
fyrsta árinu en í framtíðinni mynd-
um við vilja sinna foreldrum og börn-
um fyrstu fimm árin. Framtíðarsýn-
in er að fá fleiri faghópa til samstarfs
og byggja upp nokkurs konar fjöl-
skyldumiðstöð sem yrði aðgengi-
leg öllum foreldrum. Henni þarf að
finna góðan stað í okkar ágæta vel-
ferðarkerfi.“ n
„Þarf að taka
alvarlega þegar
konum líður illa“
n Hjálpa foreldrum að mynda heilbrigð tengsl við ungbörn n Öflug forvörn
Gripið inn í Sæunn Kjartansdóttir, sálgreinir og hjúkrunarfræðingur, segir mikilvægt að
grípa fljótt inn í vanlíðan nýbakaðra mæðra.
27. júní 2012
Hanna Ólafsdóttir
blaðamaður skrifar hanna@dv.is
„Það segir sig sjálft
að ef mömmunni líður
mjög illa þá getur hún ekki
brugðist við barninu eins
og það þarf á að halda
Aðstoðaði
tvær stúlkur
Tveir karlmenn á fertugsaldri voru
handteknir í miðborg Reykjavíkur
aðfaranótt þriðjudags. Samkvæmt
upplýsingum frá lögreglu höfðu
mennirnir ráðist að tveimur stúlk-
um. Leigubílstjóri sem var á ferð
um miðborgina tilkynnti atvikið til
lögreglu en mennirnir voru í mjög
annarlegu ástandi þegar lögregla
hafði hendur í hári þeirra. Þeir
voru færðir í fangageymslu og yfir-
heyrðir þegar af þeim var runnið.
Rétt fyrir klukkan tvö sömu
nótt kom karlmaður á sextugsaldri
á slysadeild og kvaðst hafa orðið
fyrir líkamsárás við Hegningar-
húsið við Skólavörðustíg. Að sögn
lögreglu liggja ekki fyrir frekari
upplýsingar um málsatvik.
Snemma á þriðjudagsmorgun
var karlmaður á sextugsaldri
hand tekinn á Dalvegi í Kópavogi.
Maðurinn var að selja muni í bif-
reið á athafnasvæði rútufyrirtækis.
Þótti grunsamlegt að talsvert var
af munum í bílnum sem hann gat
ekki gert grein fyrir.
Krafðist sautján milljóna króna:
Engar bætur
fyrir gæslu-
varðhaldsvist
Karlmaður sem sat í gæsluvarð-
haldi í þrjár vikur vegna gruns um
aðild að mansalsmáli árið 2009
fær ekki greiddar bætur frá ís-
lenska ríkinu. Þetta er niðurstaða
Héraðsdóms Reykjavíkur, en mað-
urinn sem um ræðir er atvinnu-
rekandi og var ákærður í málinu.
Hann var sýknaður af öllum ásök-
unum í málinu.
Mansalsmálið svokallaða var
eitt fyrsta slíka málið hér á landi.
Það hófst árið 2009 þegar ung lit-
háísk stúlka kom til landsins
með flugi. Stúlkan var í miklu
uppnámi og var í kjölfarið færð
til yfirheyrslu hjá lögreglu. Mað-
urinn hafði samband við lög-
regluna og spurðist fyrir um af-
drif stúlkunnar og var í kjölfarið
tekinn til yfirheyrslu en sleppt að
henni lokinni. Tæplega viku
seinna var maðurinn handtek-
inn fyrir framan heimili sitt og
sat í kjölfarið í þrjár vikur í
gæsluvarðhaldi og einangrun.
Var maðurinn talinn tengjast
málinu og kom í ljós að hann
hafði átt í samskiptum við fimm
litháíska karlmenn sem á endan-
um voru dæmdir í fimm ára
fangelsi fyrir að hafa flutt stúlk-
una hingað til lands nauðuga.
Maðurinn neitaði alltaf sök í
málinu og höfðaði skaðabótamál
gegn íslenska ríkinu vegna þess
eftir að hann var sýknaður af öll-
um ákærum. Krafðist hann
sautján milljóna í bætur, vegna
varðhaldsvistarinnar og atvinnu-
missisins. 
Það er niðurstaða héraðs-
dóms að maðurinn hafi verið
misvísandi í framburði sínum
varðandi tengsl við Litháana sem
voru á endanum dæmdir vegna
aðildar sinnar að málinu. Því
bæri að sýkna íslenska ríkið af
öllum kröfum.