Dagblaðið Vísir - DV - 18.07.2012, Qupperneq 3

LítiLL hvati
tiL að vinna
Samkomulag að nást
n Ögmundur ósáttur: „Við erum ekki að tala um einhverja sjoppu“
K
ínverski fjárfestirinn Huang
Nubo hefur komist að
samkomulagi um leigu á
Grímsstöðum á Fjöllum. Í
viðtali við fréttastofuna Bloomberg
segir hann að skrifað verði undir
formlegan samning innan tíðar, en
samkvæmt Bergi Elíasi Ágústssyni,
bæjarstjóra Norðurþings og stjórn­
armanns GáF ehf., má ætla að það
verði gert í lok ágúst.
Huang Nubo er stjórnarformað­
ur fjárfestingarfélagsins Zhongkun
sem hyggst reisa 100 glæsihýsi,
hótel og golfvöll á Grímsstöðum.
Á Bloomberg kemur fram að Nubo
vonist til að geta leigt svæðið til 40
ára og framlengt leigutímann að
þeim árum liðnum. Þá er áætlað að
leiguverðið verði um það bil einn
milljarður króna. Bergur og Nubo
hafa átt í viðræðum síðustu tvo
mánuðina, en Atvinnuþróunar­
félag Eyjafjarðar og Þingeyinga
hefur einnig komið að ferlinu.
Ögmundur Jónasson innanrík­
isráðherra hefur frá upphafi verið
andsnúinn fyrirætlunum kínverska
fjárfestisins. „Við erum ekki að tala
um einhverja sjoppu við Jökulsá
á Fjöllum,“ segir hann. „Þetta er
mjög stór framkvæmd og snert­
ir framtíðarráðstöfunarrétt okkar
á landi. Ef menn leigja land til
langs tíma getur tíminn orðið svo
langur að leigan verði hreinlega íg­
ildi eignarréttar. Þessa hluti þarf að
taka til skoðunar og ég hvet Norð­
lendinga og alla sem koma að þess­
um málum til að stíga til jarðar af
fyllstu gát.“
Ögmundur segir að málið komi
ekki inn á sitt borð nema um sé
að ræða fjárhagsskuldbindingar
sveitarfélaganna sem fela í sér
aukna skuldsetningu þeirra. „Ég
hef gríðarlegar efasemdir um þessa
ráðstöfun og ég held að sveitar­
stjórnarmönnum á Norðaustur­
landi sé hollt að hugsa til þess að
þetta mál kemur þeim ekki ein­
um við heldur landsmönnum öll­
um,“ segir hann og bætir því við að
málið þarfnist víðtækrar umræðu í
þjóðfélaginu.
Fréttir 3Miðvikudagur 18. júlí 2012
n Munar 16 þúsund krónum á atvinnuleysisbótum og lág- markslaunum „Okkur finnast at-
vinnuleysisbæt-
urnar heldur háar núna
miðað við það sem væri
eðlilegt.
Þá býður Vinnumálastofnun
einstaklingum upp á tekjutengdar
atvinnuleysisbætur fyrstu þrjá
mánuðina eftir að viðkomandi byrj­
ar að fá bætur. Þá eru greiddar bæt­
ur sem nema 70 prósentum af laun­
um viðkomandi í fyrra starfi en eru
þær þó aldrei hærri en tæplega 264
þúsund krónur á mánuði eða um
204 þúsund krónur eftir skatt, út­
svar og greiðslur í lífeyrissjóð. Það
er nærri 40 þúsund krónum meira
en útborguð lágmarkslaun.
Minnkandi atvinnuleysi
Líkt og fram hefur komið hefur at­
vinnuleysi minnkað umtalsvert
á undanförnum misserum. Sú
þróun sést glögglega á meðfylgj­
andi grafi. Unnur telur ýmsa sam­
verkandi þætti fækka atvinnulaus­
um. Í því sambandi nefnir hún
sérstaklega átökin Vinnandi vegur
og Nám er vinnandi vegur en segir
þau ekki skýra þessa fækkun ein og
sér. Einnig má rekja þessa þróun til
batnandi efnahagsástands en um
ástæður þess var fjallað ítarlega í
mánudagsblaði DV.
Vinnandi vegur er átak sem
hófst á vormánuðum og er unnið á
vegum Vinnumálastofnunar með
aðkomu aðila vinnumarkaðarins,
ríkis og sveitarfélaga. Átakið felur
í sér að reynt er að koma fólki af
bótum í vinnu og þeir sem lengst
hafa verið á atvinnuleysisskrá eru
í forgangi. „Þá fá þeir ráðningu
hjá sveitarfélögum eða á almenn­
um vinnumarkaði og styrkur sem
samsvarar grunnbótum atvinnu­
leysisbóta fylgir með upp í launa­
kostnaðinn. Atvinnurekandinn
borgar síðan mismuninn svo hægt
sé að borga kjarasamningsbundin
laun,“ segir Unnur Sverrisdóttir
um Vinnandi veg.
Samskonar átak, Nám er
vinnandi vegur, hófst á haust­
mánuðum 2011 og snýst um að
koma fólki af atvinnuleysisbótum
og í framhalds­ eða háskólanám.
Þá byrjaði fólk með hjálp atvinnu­
leysisbóta en sneri sér svo að lána­
sjóði um leið og námið var orðið
lánshæft. „Þetta hefur borið mjög
mikinn árangur, segir Unnur.
Einnig berst Vinnumálastofnun
ötullega gegn svartri vinnu en
samkvæmt skýrslu SA, ASÍ og
ríkis skattstjóra frá því síðasta
haust vinna um 12 prósent launa­
manna svart. Vert er að taka fram
að Vinnumálastofnun telur þá tölu
nokkru lægri. n
Ögmundur ósáttur
Ögmundur Jónasson hefur
áhyggjur af því að leigan verði
ígildi eignarréttar.
L
eigubílstjórar sem sinna akstri
frá flugstöð Leifs Eiríkssonar
í Keflavík hafa með sér sam­
ráð um skiptingu viðskipta­
vina. Óskráðri reglu bílstjór­
anna um að fremsti bíll fyrir utan
stöðina fái fyrsta viðskiptavin er fylgt
eftir af nokkurri hörku. Þannig hef­
ur DV staðfest að upp hafi komið at­
vik þar sem deilur milli leigubílstjóra
um viðskiptavin urðu til þess að lög­
reglan var kölluð til. Jón S. Loftsson,
bílstjórinn sem hringdi á lögregluna,
staðfesti í samtali við DV að atvikið
hefði átt sér stað. „Oft þarf lögregluna
til að úrskurða ef upp kemur einhver
ágreiningur,“ sagði Jón um málið í
samtali við DV.
Skipta með sér markaðnum
Fimm leigubílastöðvar starfa á svæð­
inu við Keflavíkurflugvöll. Hreyfill –
Bæjarleiðir er stærsta leigubílastöð
landsins en auk stöðvarinnar keyra
Bifreiðastöð Reykjavíkur, Borgarbíll,
Borgarleiðir og Aðalstöðin í Keflavík
frá flugstöðinni. Samkvæmt lögum eru
öll fyrirtækin í samkeppni. Það verður
því að teljast hæpið í anda samkeppn­
islaga að leigubílstjórar setji sjálfum
sér og viðskiptavinum reglur um hver
geti átt tilkall til viðskiptanna.
Í samtölum við leigubílstjóra sem
starfa á svæðinu kom fram að reglan
um að fremsti bíll taki túrinn sé ekki
endilega óeðlileg. Reglan sé raunar
tæknileg úrlausn tilkomin vegna
þess að stöðvarnar deili sama rými
fyrir utan flugstöðina. Þá sé það ágæt
regla þegar mikil eftirspurn er eftir
bílum að farþegar fari í röð og bíði
líkt og gert er í verslunum. Það komi
í veg fyrir að fólk troði sér fram fyrir.
Viðskiptavinurinn ræður
„Það er neytandans að ákveða við
hvern hann skiptir,“ segir Jóhannes
Gunnarsson, formaður Neytenda­
samtakanna, en bætir við að hann
hafi ákveðinn skilning á þessari
reglu. „Það að leigubílar séu í svona
röð þar sem taka þarf fyrsta bíl er
ekki séríslenskt fyrirbæri. Það er víð­
ar þar sem fleiri leigubílstjórar eru
um hituna. Meginreglan er þó sú að
viðskiptavinur skiptir við þann aðila
sem hann kýs.“
Jóhannes bendir fólki á að
tímabundin lausn þegar leigubílstjór­
ar halda stíft í þessa reglu sé að bjóða
eða hleypa öðrum fram fyrir sig. „Ég
ítreka þó að ég verð að gera alvarlega
athugasemd við þetta vinnulag.“
Hægt að fá undanþágu
Viðskiptavinir virðast þó geta fengið
undanþágu frá reglu leigubílstjór­
anna. Blaðamaður hefur heimildir
fyrir því að viðskiptavinur hafi í alla­
vega einu tilviki sagst vera í reiknings­
viðskiptum við leigubifreiðastöð til
þess að geta fengið að taka þann bíl
sem hann vildi sjálfur. Nokkur mun­
ur er á taxta leigubílastöðva en sam­
kvæmt upplýsingum sem blaðið aflaði
sér getur munað um það bil tvö þús­
und krónum á fargjaldi frá Keflavíkur­
flugvelli að Hilton hóteli í Reykjavík
eftir því um hvaða stöð ræðir.
Í samtali við leigubílstjóra sem
starfar meðal annars á svæðinu við
Keflavík kom fram að nokkur harka
sé í samskiptum milli bílstjóra. Þeir
bílstjórar sem reyni að gera út á að
vera með besta taxtann og vilji ekki
virða samráð bílstjóra um hvernig
skipta skuli viðskiptavinum á bíla
verði fyrir einelti, fúkyrðaflaumi og
jafnvel hótunum um að skemmdir
verði unnar á bílum þeirra virði þeir
ekki regluna. Sami aðili benti þó á að
viðskiptavinir gætu hringt úr síma
sínum í þá stöð sem þeir vildu skipta
við og pantað bíl við Keflavíkurflug­
völl. Ekki væri hægt að skikka fólk til
að skipta við fremsta bíl ef pöntun
hafi verið lögð fram á ákveðinni stöð.
Skilur ekki vesenið
„Ég veit ekki alveg af hverju það er
verið að gera mál úr þessu,“ segir Jón
S. Loftsson leigubílstjórinn sem kall­
aði til lögregluna vegna deilna milli
hans og annars leigubílstjóra um
viðskiptavin. „Stundum verða menn
frekar æstir í að taka túrana. Í þessu
tilviki var einn aðili full æstur í að
taka túrinn án þess að hann hafi ver­
ið beðinn um það. Þetta gekk aðal­
lega út á að hann vildi ekki afhenda
töskuna til baka.“ Samkvæmt heim­
ildum DV stóð deilan fyrst og fremst
um að Jón átti samkvæmt sameigin­
legum skilningi bílstjóranna tilkall til
viðskiptavinarins. Þegar bílstjórinn
fyrir aftan hann ætlaði að bjóða fram
þjónustu sína hafi það valdið deil­
um milli bílstjóra í röðinni. Að lokum
hafi lögregla verið kölluð til.
„Viðskiptavinurinn var þvingaður
með lögregluvaldi til að taka fremsta
bíl,“ sagði viðmælandi DV sem þekk­
ir til málsins en vildi ekki koma fram
undir nafni.
Brot á samkeppnislögum
Hjá Samkeppniseftirlitinu fengust
þær upplýsingar að málið gæti varð­
að við samkeppnislög. „Samstarf
keppinauta sem takmarkar verð­
samkeppni eða möguleikann á því
að bjóða lægra verð, getur farið
gegn banni 10. gr. samkeppnislaga
við samkeppnishamlandi samráði.
Rétt er að taka fram að Samkeppnis­
eftirlitið hefur ekki tekið afstöðu til
þess tilviks sem vísað er til í grein­
inni. Ekki er hægt að komast að
endanlegri niðurstöðu í málinu án
frekari skoðunar,“ segir í svari eftir­
litsins. Hagsmunafélögum leigubif­
reiðastjóra hjá hverri leigubifreiða­
stöð hefur verið heimilað að ákveða
hámarksökutaxta hjá viðkomandi
stöð. Um er að ræða undanþágur
frá banni við samkeppnishamlandi
samráði. Þessar undanþágur eru
tímabundnar og bundnar skil­
yrðum. „Með undanþágunum er
leigubifreiðastjórum innan hverr­
ar stöðvar heimilað að bjóða sama
verð, en ætlast til að stöðvarnar
stundi fulla samkeppni,“ segir í svari
Samkeppnis eftirlitsins.
Rætt var við lögregluna á Suður­
nesjum við vinnslu fréttarinnar. Þar
kannaðist enginn við umrætt atvik.
Það hefur þó verið staðfest af máls­
aðila og aðilum kunnugum mál­
inu. Erfiðlega gekk að fá viðbrögð
frá Isavia, rekstraraðila flugvallarins,
þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir.
BíLstjórar Berjast
n Lögregla skikkar viðskiptavini til að fylgja óskráðri reglu bílstjóra„Ég veit ekki al-
veg af hverju það
er verið að gera mál úr
þessu.
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
Bítast á Leigubílstjórar hafa komið sér upp
vinnureglu þar sem þeir skipta viðskipta-
vinum á milli sín. DV hefur vitneskju um eitt
tilvik þar sem afskipti lögreglu komu til.