Dagblaðið Vísir - DV - 08.05.2013, Blaðsíða 4

4 Fréttir 8. maí 2013 Miðvikudagur
F
ramsóknarflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn eiga nú
í stjórnarviðræðum. Eitt af
þeim málum sem flokkarn­
ir þurfa að ræða er aðild að
Evrópusambandinu og viðræður þar
að lútandi. Báðir flokkarnir ályktuðu
á landsfundum sínum nú eftir ára­
mót að Íslandi væri best borgið utan
sambandsins.
Framsóknarflokkurinn ræddi lítið
um aðildarviðræðurnar í kosninga­
baráttunni. Hið sama átti við um Sjálf­
stæðisflokkinn. Í ályktun Framsóknar
frá landsfundi flokksins segir að ekki
verði haldið lengra í viðræðum við
ESB nema að undangenginni þjóðar­
atkvæðagreiðslu. Sjálfstæðisflokk­
urinn ályktaði hins vegar að aðildar­
viðræðunum yrði hætt og þær ekki
teknar upp að nýju fyrr en að undan­
genginni þjóðaratkvæðagreiðslu.
Forðast þjóðaratkvæðagreiðslu
Skiptar skoðanir eru um það hvort
einfaldlega sé hægt að setja aðildar­
viðræðurnar á ís án þess að gefa upp
hvenær eigi að hefja þær að nýju.
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,
formaður Framsóknar, sagði í Silfri
Egils um þar síðustu helgi að honum
þætti eðlilegt að þjóðin veitti um­
boð sitt til aðildarviðræðnanna með
þjóðaratkvæðagreiðslu.
Sumir innan Framsóknar halda
því hins vegar fram að nýrri ríkis­
stjórn beri engin skylda til þess að
halda þjóðaratkvæðagreiðslu um
áframhald viðræðna. Ekki frekar
enn fráfarandi ríkisstjórn hafi borið
skylda til að halda þjóðaratkvæða­
greiðslu um hvort hefja ætti aðildar­
viðræður árið 2009. Stuðningur við
Framsókn og Sjálfstæðisflokkinn í
nýafstöðnum kosningum sýni að
ekki sé vilji fyrir því hjá Íslendingum
að klára aðildarviðræðurnar við ESB.
Undir þetta tók Sigríður Á. Andersen,
varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins,
í Silfri Egils síðasta sunnudag.
Ekki er þó víst að Íslendingar sætti
sig við slík sjónarmið. Þannig telja
flestir eftir á að hyggja að betra hefði
verið fyrir fráfarandi ríkisstjórn Sam­
fylkingarinnar og Vinstri grænna að
halda þjóðaratkvæðagreiðslu í upp­
hafi kjörtímabilsins árið 2009 um
það hvort sækja ætti um aðild. Sam­
fylkingin hélt einmitt uppi þeim rök­
um að hið mikla fylgi flokksins árið
2009 hafi sýnt að Íslendingar vildu
sækja um aðild að ESB.
Vandræðalegt ef þjóðin vill
áframhald viðræðna
Þeir sem DV ræddi við eru sam­
mála um að þjóðaratkvæðagreiðsla
um aðildarviðræðurnar sé ekki efst
á óskalistanum hjá Framsókn og
Sjálfstæðisflokki. Því sé líklega vilji
fyrir því innan beggja flokka að fresta
slíkri þjóðaratkvæðagreiðslu sem
lengst. Ýmsar ástæður liggja að baki
því. Umræður um ESB fyrir þjóðar­
atkvæðagreiðsluna myndu reyna á
Íslendinga og skapa deilur í sam­
félaginu sem er ekki vinsælt í upp­
hafi kjörtímabils nýrrar ríkisstjórnar.
Ef meirihluti kjósenda myndi síð­
an samþykkja áframhald aðildarvið­
ræðna myndi það veikja stöðu ríkis­
stjórnar sem væri á móti aðild. Það
myndi hvorugur þessara flokka vilja.
Það yrði síðan óheppilegt fyrir
flokkana að vera í aðildarviðræðum
án þess að hafa nokkurn áhuga á að­
ild að ESB. Má gera ráð fyrir að rík­
isstjórn með slíka ásýnd yrði að
athlægi erlendis. Rætt hefur verið
um að halda þjóðaratkvæðagreiðslu
um málið innan næstu 12 mánaða.
Því verður áhugavert að sjá hvernig
þessir flokkar landa ESB­málinu að
því gefnu að þeir nái að mynda ríkis­
stjórn á næstunni.
Uppfyllum ekki skilyrði EES
Varðandi áframhald viðræðna við
ESB þá er ekki víst að margir Ís­
lendingar átti sig á þeirri stöðu sem
upp gæti komið ef aðildarviðræðun­
um yrði slitið einhliða af okkar hálfu
eða viðræðurnar settar á ís í nokk­
ur ár. „Um leið og þú slítur aðildar­
viðræðunum þá detta framan í þig
spurningar eins og hvort Ísland ætli
sér að vera innan evrópska efnahags­
svæðisins með áframhaldandi fjár­
magnshöft. Þá fer Evrópusambandið
að spyrja um svör um áætlun um
hvernig eigi að afnema gjaldeyris­
höftin,“ sagði einn viðmælandi DV
í úttekt um helstu stefnumál nýrrar
ríkisstjórnar sem birtist í blaðinu
fyrir helgi. Árni Páll Árnason, for­
maður Samfylkingarinnar, lét hafa
eftir sér í samtali við DV fyrr í vetur
að ekki væri hægt að setja íslensku
krónuna á flot aftur nema með því að
ganga í ESB. Einungis þannig gætu
Íslendingar aftur uppfyllt skilyrði
samningsins um evrópska efnahags­
svæðið (EES) er snýr að frjálsri för
fjármagns. „Áframhaldandi hömlur
á útflæði fjár í einhverri mynd inn­
an ramma EES, eða að við einfald­
lega förum úr EES og höldum slíkum
hömlum,“ sagði hann aðspurður
hvað Ísland gæti gert ef Íslendingar
höfnuðu aðild að ESB.
Inn í þetta spila líka áform um
afnám gjaldeyrishafta sem bæði
Framsókn og Sjálfstæðisflokkur
hafa á stefnuskrá sinni. „Í því sam­
hengi voru gjaldeyrishöftin sam­
þykkt af aðildarþjóðum EES­samn­
ingsins þrátt fyrir að þau gangi gegn
anda samningsins. Hins vegar er
nauðsynlegt til lengdar að losa höft­
in. Ekki mun ganga til lengdar að
vera með altæk höft á útstreymi fjár­
magns og vera samtímis innan EES­
svæðisins. Íslendingar þurfa því að
gera heiðarlega tilraun til að losa
höftin. Það kann að reynast flókið
og þurfa tíma en hitt er ekki í boði,
að hverfa frá verk efninu,“ sagði Már
Guðmundsson seðlabankastjóri í
sér riti um valkosti Íslands í gjaldmið­
ils­ og gengismálum sem kynnt var í
september 2012. Ljóst er að nýrri
ríkis stjórn bíða ærin verkefni í efna­
hagsmálum þar sem gjaldmiðlamál
Íslendinga skipta líka miklu máli. n
Ræðast við Sigmundur
Davíð og Bjarni Ben eru
taldir vilja forðast þjóðar­
atkvæðagreiðslu um
áframhald á ESB­viðræð­
um. Niðurstaðan gæti
orðið þeim óheppileg.
Annas Sigmundsson
blaðamaður skrifar annas@dv.is
n Kæmi illa út ef þjóðin vildi halda áfram viðræðum um Evrópusambandið
Þjóðaratkvæði á ís
Hvalveiðar:
Mótmæla
harðlega
„Það er í hæsta máta sérkenni­
legt að sérhagmunir eins aðila
gangi fyrir almannahagsmun­
um auk þess sem veiðarnar eru
stundaðar í algjörri andstöðu
við okkar helstu viðskiptalönd,“
segir í ályktun stjórnar Ferða­
málasamtaka Íslands þar sem
samtökin mótmæla harðlega
þeirri ákvörðun Kristjáns Lofts­
sonar, framkvæmdastjóra Hvals
hf., að hefja hvalveiðar að nýju.
„Þær ósjálfbæru hvalveiðar
sem hér eru stundaðar ganga í
berhögg við skilgreininguna á
sjálfbærri nýtingu auðlinda og
eru jafnframt stundaðar í al­
gjörri andstöðu við ályktanir
ferðaþjónustunnar, m.a. á að­
alfundum SAF undanfarin ár,“
segja samtökin.
„Ferðaþjónustan og stjórn­
völd hafa staðið sameiginlega að
vönduðu markaðsátaki, Ísland
allt árið, sem er að skila veru­
legri fjölgun ferðamanna, þ.á.m.
metfjölda í hvalaskoðunarferðir.
Tilgangur þessa verkefnis var að
fjölga heilsársstörfum og styrkja
stoðir atvinnugreinarinnar,“
bæta samtökin við og segja
að hvalveiðar í óþökk annarra
þjóða muni skaða orðspor
landsins með „ófyrirsjáanlegum
afleiðingum“.
„Fyrir liggur að hvalaskoðun
um land allt skilar mun meiri
verðmætum til þjóðarbúsins en
hvalveiðar munu nokkru sinni
gera. Ferðamálasamtök Íslands
benda á að eina leiðin til sjálf­
bærrar nýtingar hvalastofnanna
hér við land er að sýna þá með
ábyrgum hætti erlendum og
innlendum ferðamönnum. Það
er, hvalirnir eru mun meira virði
lifandi en dauðir.“
Ferðamálasamtök Íslands
skora því á stjórnvöld að hlutast
til um málið – til að meiri hags­
munum verði ekki fórnað fyrir
sérhagsmuni Kristjáns Lofts­
sonar.