Dagblaðið Vísir - DV - 08.05.2013, Blaðsíða 20

20 Menning 8. maí 2013 Miðvikudagur
Evrópusinnar
spila í Hörpu
Evrópudagurinn svokallaði verður
haldinn hátíðlegur á Íslandi laugar-
daginn 11. maí næstkomandi. Af
því tilefni stendur Evrópustofa fyrir
hátíðartónleikum í Eldborgarsal
Hörpu. Fram koma Ungsinfónía
Evrópusambandsins og söngvar-
ar frá Evrópsku óperumiðstöðinni.
„Þetta er annað árið sem Evrópu-
stofa stendur fyrir sérstökum tón-
leikum í tilefni dagsins. Dagskráin
að þessu sinni er undir írskum
áhrifum, í tilefni þess að frændur
vorir Írar fara um þessar mundir
með formennsku í ráðherraráði
Evrópusambandsins,“ segir Bryndís
Nielsen, framkvæmdastýra Evrópu-
stofu. Tónleikarnir verða haldnir í
Eldborgarsalnum og er aðgangur
ókeypis.
Gjörningaklúbb-
urinn í Feneyjum
Gjörningaklúbburinn er í hópi 60
listamanna og -hópa sem taka þátt
í myndlistarsýningunni Personal
Structures á Feneyjatvíæringnum
í ár. Sýningin verður opnuð þann
1. júní og nefnist verk Gjörninga-
klúbbsins Þriðja víddin. Í tilkynn-
ingu frá hópnum segir að verkið
sé unnið inni í glæsilegri 15. aldar
höfn við Canal Grande; sé flókinn
strúktúr, búinn til úr ógrynni
skærlitra nælonsokkabuxna, sem
smjúgi um ganga og sali.Það eru
þær Eirún Sigurðardóttir, Jóní
Jónsdóttir og Sigrún Hrólfsdóttir
sem mynda Gjörningaklúbbinn en
hópurinn hefur starfað saman frá
1996. Fulltrúi Íslands á Feneyjat-
víæringnum er Katrín Sigurðar-
dóttir en auk Gjörningaklúbbsins
mun Ragnar Kjartansson einnig
koma fram á hátíðinni. Það er því
nægt framboð af íslenskum lista-
mönnum á þessum stærsta mynd-
listaviðburði heims.
Leikstjórinn Baltasar
Kormákur er við tökur
í Berlín á nýjum þætti
fyrir HBO-sjónvarpsstöð-
ina þar sem reynt er að
fanga andrúmsloft kalda
stríðsins. Í einkaviðtali
við DV segir hann frá
Hollywood-kvikmyndinni
sem hann hafnaði,
undirbúningi á tökum
á Grafar þögn, fjarver-
unni frá fjölskyldunni og
fyllerís ævintýri í Berlín.
Baltasar endurreisir
Berlínarmúrinn
Í
slenski leikstjórinn Baltasar
Kormákur er staddur í Berlín til að
mynda fyrsta þáttinn í nýrri sjón-
varpsþáttaröð sem nefnist Trúboð-
inn eða The Missonary og er fram-
leiddur af HBO- sjónvarpsstöðinni.
Um risavaxna framleiðslu er að ræða
og hefur Baltasar til dæmis látið byggja
eftirlíkingu af hluta Berlínarmúrsins í
Búdapest. Valur Gunnarsson hitti
Baltasar á tökustað í Berlín.
Trabantar standa meðfram
götunni Karl-Marx Allé. Ung
kona pantar kaffi á Babette‘s
Kosmetik Salon, verður síðan
taugaóstyrk og hleypur í burtu.
„Þú átt eftir að borga,“ kallar
starfsmaður, en það er ekki
hann sem hleypur á eftir. Það
eru útsendarar Stasi sem veita
henni eftirför.
„Klippa,“ kallar Baltasar
Kormákur. Leikararnir raða sér
upp og senan er endurtekin. Og
svo aftur og aftur. Þau hafa ver-
ið hérna síðan hálf átta í morgun
og það er komið fram yfir há-
degi. Enga þreytu er þó að sjá á
mannskapnum, það er gert stutt
matarhlé og síðan er haldið
áfram þar til hersingin flytur sig yfir á
Alexanderplatz til að halda áfram að
mynda á meðan birta endist.
Þunnur Baltasar í klóm Stasi
„Ég fór í ferðalag til Austur- Berlínar
með leiklistarskólanum skömmu
fyrir fall múrsins. Ég var draugþunn-
ur og leit ekkert út eins og myndin í
passanum mínum, svo ég var hand-
tekinn í tollinum og allur bekkurinn
varð að bíða. Ég fékk því aðeins að
kynnast því hvernig þetta var austan-
tjalds. Það var eins og dregið væri
fyrir sólu um leið og komið var yfir
og allur matur var hálf undarlegur á
bragðið,“ segir Baltasar.
En varla var það aðeins reynsla
Baltasars af austurþýskum landa-
mæravörðum sem gerði það að verk-
um að framleiðendur töldu Balta
vera rétta leikstjórann í verkið. „Satt
að segja var smá austantjaldsfílingur
í gangi þegar ég var að alast upp á Ís-
landi,“ segir Baltasar. „Það voru mikil
höft og áhrif að austan. Þegar Skag-
firðingar syngja Áfram veginn eru
þeir í raun að syngja gamalt rúss-
neskt þjóðlag. Það var þetta and-
rúmsloft sem ég reyndi að hluta til að
fanga í Mýrinni, og framleiðendun-
um leist vel á þá mynd.“
Stasi hér og þar og alls staðar
Charles Randolph er fyrrverandi pró-
fessor í heimspeki við háskólann í
Vín og er handritshöfundur þátt-
anna. Hann hefur einnig reynslu af
gamla Austur-Þýskalandi, en faðir
hans var trúboði í Vestur-Berlín. „Í
alvöru,“ segir Charles Randolph á ís-
lensku þegar hann er kynntur til leiks.
Þetta er frasi sem flestir á settinu virð-
ast kunna.
„Ég þekki þetta umhverfi vel, en
faðir minn var ekki að vinna fyrir
CIA,“ segir hann. „Þetta var á þeim
tíma þegar eðli leyniþjónustustofn-
ana var að breytast. Þær voru ekki
lengur fyrst og fremst að vinna við
upplýsingaöflun, heldur voru farnar
að stunda beinar aðgerðir.“
Berlínarmúrinn hefur þó ekki
verið endurreistur í heimaborg
Randolphs, heldur í Búdapest, þar
sem umhverfið hefur breyst minna
síðan á dögum kalda stríðsins.
Baltasar ferðast á milli borganna
tveggja, en í Berlín hefur hann meðal
annars kynnt sér þau fjölmörgu söfn
sem fjalla um tímabilið og skoðað
leifar múrsins. „Það voru til fjórar
kynslóðir af Berlínarmúrnum og þær
koma allar fyrir í þáttunum,“ segir
Randolph.
Erfitt að vera lítið heima
Næsta dag heldur Baltasar til Prag til
að kynna Djúpið og þá til Bandaríkj-
anna til að klára tökur á sinni næstu
mynd, Two Guns með Mark Wahl-
berg og Denzel Washington, sem
væntanleg er í haust. En hvernig er að
vera svona lítið heima?
„Pálmi sonur minn hefur verið
með mér hérna á tökustað, svo ég
reyni að þræða þetta saman. Það er
ekki alltaf auðvelt að vera í burtu í
fjóra, fimm mánuði í einu, en það er
ekki hægt að kvarta undan sjálfskip-
uðum aðstæðum eða því að vera að
gera það sem maður vill vera að gera.“
Næsta mynd hans verður þó vænt-
anlega tekin á Íslandi. „Ég er að von-
ast til að gera Grafarþögn eftir sögu
Arnalds Indriða næst, eða þá mynd
um mesta mannskaða sem hefur
orðið á Everestfjalli og hefur verið
lengi í bígerð. Líklegast verður hægt
að taka stóran hluta hennar á jöklun-
um á Íslandi, að minnsta kosti er ekki
nógu mikið súrefni á Everest sjálfu til
að taka hana þar.“
Sagði nei við ævitekjum
Baltasar segist þurfa að hafna verk-
efnum í hverri viku. Sumu er erfitt að
segja nei við, eins og því að leikstýra
Villiöndinni fyrir norska þjóðleikhús-
ið. „Það eru bara svo margir klukku-
tímar í sólarhringnum,“ segir hann.
Verkefnin eru þó af ýmsum toga.
„Mér voru boðnir meiri peningar en
margir fá um ævina fyrir að leikstýra
Fast and the Furious 7, og það er erf-
iðara en ég hefði haldið að segja nei
þegar slík tilboð fara að koma inn.
Oftast er það hjartað sem ræður för,
en ég er líka að reyna að byggja upp
feril. Það sem er áhugaverðast er að
fá fjármagn til að gera stórar mynd-
ir sem eru líka innihaldsríkar, eins og
til dæmis Everest. Þetta eru verkefnin
sem leikstjórar slást um, jafnvel þótt
minni laun séu í boði. Markmiðið er
að gera áhugaverðar myndir sem tekst
að ná til áhorfenda líka. Ég hef lítinn
áhuga á að gera einungis harðkjarna
„art house“ myndir og þegar ég geri
leikhús vonast ég líka til að ná til fólks
frekar en að gera pólitískan einleik í
kjallara sem enginn sér.“
Dýralæknadraumar leiddu
til Hollywood
En hvað myndi Baltasar 9. áratugar-
ins, draugþunnur í tollinum í Austur-
Berlín, finnast um að vera kominn
aftur til Berlínar að endurskapa and-
rúmsloft kalda stríðsins?
Valur
Gunnarsson
Viðtal
Dansarar skoða
stöðu konunnar
Lokasýning nemenda í sam-
tímadansi við Listaháskóla Íslands
fer fram í Þjóðleikhúsinu þann 14.
og 15. maí næstkomandi. Frum-
flutt verða tvö ný íslensk dansverk.
Annað þeirra heitir Eyja og fjallar
um stöðu konunnar innan sam-
félagsins; hvernig konan bregst
við þeim kröfum sem gerðar eru
til hennar í samfélagi hraða og
áreitis. Hitt verkið heitir Áferð. Þar
notuðu nemendur dýnur til að
leiða sig áfram í sköpunarferlinu;
sköpunargleðin var útgangspunkt-
ur nemendanna og veganesti.
Frumflutt verður tónlist við bæði
verk og tónlistin flutt á sviðinu.
Aðgangur á viðburðinn er ókeyp-
is og hægt að panta miða í Lista-
háskóla Íslands.
Leikur sér með tímabilið Hluti þáttarins er tekinn upp í Búdapest.Á tökustað Þátturinn gerist á tímum kalda stríðsins.