Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.2013, Page 23

Menning 23Mánudagur 2. september 2013
R
agnheiður Harpa Leifs­
dóttir ræðst ekki á garðinn
þar sem hann er lægstur
í verki sínu Tómið – fjöl­
skylduskemmtun. Fjöl­
skyldan, með öllum sínum kost­
um og göllum, hefur allt frá grísku
harmleikjunum verið leikskáldum
óþrjótandi yrkisefni. Í fjölskyldunni
kristallast samfélagið sjálft, átök
milli þeirra sem tengdir eru blóð­
böndum, afbrýðisemi, stéttaskipt­
ing, sársauki og væntumþykja.
Mikilvægt yrkisefni
Fjölskyldan hefur líka verið áber­
andi yrkisefni íslenskra leikskálda.
Leikrit eins og Dagur vonar eftir
Birgi Sigurðsson, Stundarfriður eft­
ir Guðmund Steinsson, Hafið eftir
Ólaf Hauk Símonarson auk nýrri
verka Hávars Sigurjónssonar fjalla
öll um fjölskyldubönd. Leikritið
Tengdó eftir Val Frey Einarsson, er
gott dæmi um leikrit þar sem mikil­
vægi þess að eiga fjölskyldu var
meginstefið og aðferðum heim­
ildarleikhússins var beitt.
Nú nýverið var eitt frægasta fjöl­
skyldudrama allra tíma sett á svið
í Þjóðleikhúsinu, Dagleiðin langa
eftir Eugene O´Neil. Verk eins og
Festen eða Veislan hefur einnig
verið sýnt hér á landi. Og varla
má sleppa leikritum Ibsen í svona
upptalningu en þar er fjölskyldan
og leyndarmál fortíðar alltaf í for­
grunni.
Öll þessi leikrit eiga það sam­
merkt að kafa undir yfirborðið. Þau
gera ráð fyrir því að ekki sé til neitt
sem heitir ,,fullkomin fjölskylda”.
Að minnsta kosti þekki ég ekki eitt
einasta leikrit sem fjallar um fjöl­
skyldu þar sem ekkert er að og all­
ir eru hamingjusamir. Það er – þar
til ég sá Tómið hennar Ragnheiðar
Hörpu í Iðnó á fimmtudagskvöld.
Fjölskyldan í aðalhlutverki
Í Tóminu er áhorfendum boðið á
fjölskylduskemmtun þar sem fjöl­
skyldan sjálf er í aðalhlutverki. Þau
kynna hvort annað á svið, hrósa
hvort öðru, syngja og skemmta
sér. Verkið hverfist öðrum þræði
um gamla ljósmynd sem var tekin
af fjölskyldunni í Bandaríkjunum.
Hinn stóri dramatíski atburður í
lífi fjölskyldunnar var að yfirgefa
ömmu gömlu og heimahagana og
halda á vit ævintýrana. Nú er fjöl­
skyldan aftur komin saman ( fyrir
utan soninn sem er í dansnámi í
Brussel) og þau syngja, skemmta
sér og deila lífsskoðunum sínum
með áhorfendum.
Því miður er þessi efniviður of
rýr til að standa undir heildstæðu
leikhúskvöldi. Það er í raun sama
hvort um hefðbundið leikrit er
að ræða, eða heimildaverk með
,,venjulegu fólki” (líkt og í þessu
tilviki), dansverk eða gjörningur –
ef kröfum leikhússins um drama­
tíska uppbyggingu, spennu og
átök er hent fyrir róða stendur eftir
óspennandi viðburður.
Gæti kafað dýpra
Ragnheiður hefði getað kafað
mun dýpra í efniviðinn en hún
gerir í þessari sýningu. Fjölskyldu­
mynstur á Íslandi er spennandi
viðfangsefni – margar fjölskyldur
glíma við alkahólisma, geðveiki,
hér er frekar venja en undantekn­
ing að fólk skilji skiptum og börn
alist upp hjá jafnvel fleiri en ein­
um helgarpöbbum. Stefið ,,er ekki
geðveiki í öllum ættum?” kemur
oft fyrir.
Margt er ágætlega gert í sýn­
ingunni og gaman að Ragnheið­
ur notist við þá aðferð að láta
venjulegt fólk leika sig sjálft. Ef­
laust er þó erfitt að nálgast efni­
viðinn með gagnrýnum augum
þegar þú ákveður að setja þína eig­
in fjölskyldu á svið. Við erum jú oft
blindust á okkur sjálf. Þess vegna
er leikhúsið svona mikilvægt tæki.
Það gefur okkur færi á að spegla
okkur í öðrum manneskjum, sjá
bresti okkar, kosti og galla. Ég trúi
ekki að hin fullkomna fjölskylda
sé til. Leiksviðið krefur þig um að
afhjúpa leyndarmálin. Það gerði
Ragnheiður ekki í þessari sýningu
og þess vegna snerti sýningin mig
ekki. n
Innantóm skemmtun
Tómið - fjölskyldu-
skemmtun
Leikstjóri og höfundur:
Ragnheiður Harpa Leifsdóttir.
Sýnt í Iðnó á Lókal – alþjóðleg leiklistarhátíð.
Leiklist
Símon Birgisson
simonb@dv.is
Ragnheiður Harpa
ásamt systrum
sínum Syngja og dansa í
leikritinu Tómið.
Fjölskyldumynd Verk Ragnheiðar
hverfist um þessa fjölskyldumynd.
n Raunveruleg íslensk fjölskylda á sviði
Að drekka eða tala,
að hugsa eða finna til
n Fólk með grímur talar um leikrit n Margverðlaunaður leikhópur frá Noregi sýndi á Lókal leiklistarhátíðinni
Úr leikritinu Build me a
Mountain Verkið virkar best
þegar stigið er út úr stefnu
Brechts.
H
ljómsveitin Múm sendi frá
sér sína sjöttu breiðskífu
föstudaginn 6. september.
Platan heitir Smilewound
og inniheldur rafpopplög
í knöppum stíl. Það er þýska út­
gáfan Morr Music sem gefur út, en
Smilewound er fyrsta plata Múm
sem einnig kemur út á kassettu og
er það Blood and Biscuit­útgáfan
sem fjölritar spólurnar. Aukalag á
Smilewound er lagið Whistle sem
Múm hljóðritaði með hinni áströlsku
Kylie Minogue. Smilewound hefur
fengið góðar viðtökur hjá erlendri
tónlistarpressu, en breska tímaritið
Mojo gaf henni fjórar stjörnur af
fimm og tímaritið Q gaf henni þrjár
stjörnur. n
simonb@dv.is
Múm gefur út kassettu
Mynd HoRduR SveinSSon