Fréttablaðið - 19.01.2015, Side 12

19. janúar 2015 MÁNUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÁ DEGI
TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI:
Sigurjón M. Egilsson sme@frettabladid.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á
höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið
áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is AÐSTOÐARFRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is
VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
Eurosonic-hátíðin er nýafstaðin, en það
er stærsta tónlistarhátíð og ráðstefna
sinnar tegundar í Evrópu, haldin í borginni
Groenigen í norðurhluta Hollands.
20 íslenskar hljómsveitir og listamenn
áttu þar afar sterka innkomu með atfylgi
mennta- og menningarmálaráðherrans Ill-
uga Gunnarssonar, atvinnu- og nýsköpunar-
ráðherrans Ragnheiðar Elínar Árnadóttur,
borgarstjórans Dags B. Eggertssonar, Sig-
tryggs Baldurssonar, framkvæmdastjóra
ÚTÓNs, og fjölda annarra. Á annað hundr-
að Íslendinga dvöldu í borginni meðan á
hátíðinni stóð enda Ísland þar í öndvegi að
þessu sinni. Það verður að teljast mikill
heiður og viðurkenning á ört fjölgandi land-
vinningum smáþjóðar sem státar árlega af
1.400-1.500 tónleikum íslenskra hryntón-
listarmanna utan landsteina. Atvinnuvega-
og nýsköpunarráðherra tók ásamt borgar-
stjóra þátt í fjölmennum umræðupanel um
þátt Airwaves og tónlistarinnar í arðbærri
ferðaþjónustu. Mennta- og menningarmála-
ráðherra flutti aðalræðu vel heppnaðrar
Íslandsvöku sem hundruð gesta sóttu og
skartaði meðal annars Árstíðum og Júlíusi
Meyvant, auk nýrrar stuttmyndar um þann
„falda“ íslenska þjóðararf sem inniber nær
70.000 íslensk lög og tónverk. Á miðjum
fjölmennum umræðufundi um íslensku
tónævintýrin bárust svo gleðileg tíðindi af
Óskarstilnefningu Jóhanns Jóhannssonar
sem hlaut mikið lófatak fundargesta. Frétt-
in reyndist frískandi tillegg þeim frjóa og
blómstrandi akri sem íslensk tónlistarflóra
speglar um þessar mundir og svo mjög er
horft til af grannþjóðum.
Bæði ríki og borg lögðu skipuleggjand-
anum ÚTÓN, Útflutningsskrifstofu
íslenskrar tónlistar, lið við fjármögnun
Eurosonic-verkefnisins. Auk myndarlegs
stuðnings við verkefnið undirritaði borgar-
stjóri svo nýverið samninga um áframhald-
andi stuðning við Reykjavík Loftbrú og
Músíktilraunir, sem er afar þakkarvert. Þá
á Icelandair heiður skilinn fyrir aðkomu
sína að öllum fyrrnefndum verkefnum.
Það embættisverk sem ríkisstjórnin
gerði að síðasta verki sínu 2014 var sérstök
tímamótaafgreiðsla 12 milljóna króna fjár-
veitingar til Eurosonic-verkefnisins – beint
af ríkisstjórnarborðinu. Í því embættis-
verki felst mikil og táknræn viðurkenning
á tilvist og mikilvægi þessarar starfsemi.
Það skal þakkað af heilhug sem og efndir
allra þeirra fyrirheita sem stéttinni hafa
verið gefin á undanförnum misserum af
fyrrnefndum ráðherrum og þá ekki síður
forsætisráðherra, fjármálaráðherra og
innan ríkisráðherra. Víst ber að þakka en
jafnframt að fagna, og njóta þess góða með-
byrs sem íslenskri tónlist hefur hlotnast á
undanförnum árum. Megi sú blessun lengi
vara og verða samfélaginu öllu til góða.
Blessun fylgir bandi hverju
MENNING
Jakob Frímann
Magnússon
í stjórn ÚTÓNs
Suðurlandsbraut 20, Reykjavík | Sími 588 0200 | www.eirvik.is
Amerískir með klakavél
TILBOÐ
V
andi Grímseyinga virðist óyfirstíganlegur, að óbreyttu.
Útgerðarfyrirtækin þrjú, sem framtíð byggðarinnar
byggist á, skulda Íslandsbanka þrjá milljarða króna.
Með öllu er vonlaust að jafn fámennt sveitarfélag geti
aflað tekna fyrir afborgunum og öllu öðru, svo sem
launum, útgerðarkostnaði, uppbyggingu og nauðsynlegu viðhaldi.
Mestar skuldirnar eru tilkomnar vegna kvótakaupa.
„Það er hægt að viðhalda byggð í Grímsey ef allir leggjast á
árarnar og hjálpast að; útgerðarmenn, íbúar, fjármálastofnanir
og landshlutasamtök. Ef samstaða næst ekki, þá leggst byggð
líklega af í eynni,“ sagði Þóroddur Bjarnason, stjórnarformaður
Byggðastofnunar, í samtali við Fréttablaðið.
Svo alvarleg er staðan. Eftir 800 ára byggð, sjósókn við gjöful
mið, hefur mannlíf haldist í eynni. Nú kann að verða bundinn
endir á það.
Gunnar Hannesson, útgerðar-
maður í Grímsey, telur að
íþyngjandi aðgerðir Íslands-
banka geti endað byggð í eynni.
„Það er alveg ljóst að þeir vilja
fá borgað. Við erum að berjast
við vanda sem varð til í hruninu
og því er þetta afar erfitt. Við
eigum fyrir skuldum og vel
það, það er ekki málið, en Íslandsbanki vill fara að fá greitt og
vill að við seljum. Ef enginn er kvótinn í eynni þá verður engin
byggð heldur í eynni,“ segir Gunnar. Það er rétt sem Gunnar
segir, Grímseyingar eiga kannski eignir á móti skuldum en einu
verðmætin, að mati lánardrottna, er kvóti og ef hann gengur
upp í skuldir eru engin verðmæti eftir, engir atvinnumöguleikar,
engar tekjur og þá engin byggð.
Þrjú útgerðarfélög eiga kvóta svo einhverju nemur í Grímsey.
Það eru fyrirtækin Borgarhöfði ehf., Sigurbjörn ehf. og Sæbjörg
ehf. Fyrirtækin eru öll í viðskiptum við Íslandsbanka. Rekstur
fyrirtækjanna er afar viðkvæmur og erfitt er fyrir þau að greiða
af lánum sínum. Gunnar Hannesson sagði vandann hafa orðið
til í hruninu 2008. Hann benti á að eignir félaganna dygðu fyrir
skuldum.
Eflaust er vilji víða til að viðhalda byggð í Grímsey. En til að
það verði þarf svo margt að koma til. Vissulega er staðan í eynni
afleiðing af kvótalögunum. Án takmarkana myndu Grímseyingar
bara róa út fyrir bryggjusporðinn og fiska eins og þeir gerðu í
meira en 750 ár af þeim 800 sem þeir hafa byggt Grímsey. Nú
er staðan önnur. Íslandsbanki ræður í sjálfu sér næsta fram-
haldi. „Það er alveg ljóst að þeir vilja fá borgað,“ sagði Gunnar
Hannesson.
„Ljóst er að atvinnuþróun í Grímsey er viðkvæm og því hefur
bankinn komið að umræðu um með hvaða hætti tryggja megi
atvinnu til framtíðar á svæðinu,“ sagði formælandi Íslandsbanka
í samtali við Fréttablaðið.
Þessi er staðan í Grímsey, og reyndar víðar. Á meðan byggð-
inni þar blæðir getum við hin þrefað um hvort kvótakerfið okkar
sé besta fiskveiðistjórnunarkerfi í heimi eða ekki. Eins verðum
við að spyrja og svara hvort við viljum meta að jöfnu hagvöxt og
hagsæld, líka Grímseyinga. Meðan við veltum þessu fyrir okkur
róa Grímseyingar enn einn lífróðurinn, nú í skuldahafi.
Samfélagið stendur ekki undir skuldunum:
Skuldirnar eyða
byggð í Grímsey
Sigurjón Magnús
Egilsson
sme@frettabladid.is
Staðan endurspeglar fylgið
Hún var fjörug umræðan í lok útvarps-
þáttarins Sprengisandur á Bylgjunni
í gær þar sem þingflokksformenn og
aðrir talsmenn þingflokka tókust á um
veturinn fram undan. Ásmundur Einar
Daðason mætti fyrir hönd Framsóknar-
flokksins og sagðist verða var við
biturleika í stjórnarandstöðunni. „Við
erum að horfa upp á það að landið
er á góðri siglingu,“ sagði Ásmundur
og bætti síðan við: „Mikið jákvætt er
að gerast víða í atvinnulífinu, það
verður tekið á þrotabúum föllnu
bankanna af ríkisstjórn sem mun
láta almenning þar í fyrsta sæti.“
Helgi Hjörvar, þingflokksformaður
Samfylkingarinnar, var snöggur
til svara og sagði: „Og allt
endurspeglast þetta í fylgi
Framsóknarflokksins.“
Átakalína
Ásmundur Einar sagði í sama þætti að
sér hugnaðist ekki of mikill einka-
rekstur í heilbrigðisþjónustunni. Þar
gæti birst átakalína milli stjórnarflokk-
anna, þar sem yfirlýsing um uppbygg-
ingu heilbrigðiskerfisins sem undir-
rituð var fyrir tíu dögum inniheldur
áform um að opna þurfi möguleika á
fjölbreyttum rekstrarformum í heil-
brigðisþjónustu. Raunar skrifuðu undir
yfirlýsinguna, ásamt fulltrúum lækna,
heilbrigðisráðherra, starf-
andi fjármálaráðherra
og síðast en ekki síst
forsætisráðherra
og samflokks-
maður Ásmundar,
Sigmundur
Davíð Gunn-
laugsson.
Fylgdist hann með?
Sigmundur Davíð sagði í kvöldfréttum
Stöðvar 2 í gær að hann teldi að það
að skilja aðildarumsókn Íslands við ESB
eftir í lausu lofti yrði erfiðara fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn en að slíta viðræðum,
eins og hann og utanríkisráðherra hafa
boðað. Þingflokksformaður Sjálfstæðis-
flokksins, Ragnheiður Ríkharðsdóttir,
leit öðruvísi á málin í Sprengisandi,
þar sem hún talaði um uppnám, ekki
aðeins innan flokks síns heldur einnig
meðal þjóðarinnar. Sambærileg tillaga
olli miklum usla bæði innan þings og
utan, þar sem boðað var til ítrekaðra
mótmæla vegna svikinna kosningalof-
orða og í kjölfarið lögð drög að stofnun
nýs alþjóðasinnaðs hægri flokks til
höfuðs Sjálfstæðisflokknum. Var
Sigmundur ekkert að fylgjast með
í fyrra? fanney@frettabladid.is
2
8
-1
2
-2
0
1
5

0
0
:5
6
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
7
E
C
-E
1
C
8
1
7
E
C
-E
0
8
C
1
7
E
C
-D
F
5
0
1
7
E
C
-D
E
1
4
2
8
0
X
4
0
0
5
A

F
B
0
5
6
s
_
1
8
_
1
_
2
0
1
5
C
M
Y
K