Lögmannablaðið - 01.03.2007, Side 27

LÖGMANNABLAÐIÐ – 1 / 2007 > 27
Samkvæmt umræddri lögmannatil-
skipun gildir að eðlilegt er að líta svo
á að lögmaður hafi öðlast nauðsynlega
hæfni til þess að fá fulla inngöngu í
starfsgrein lögmanna í gistiríkinu, hafi
hann starfað reglubundið og með virk-
um hætti í þrjú ár í réttarkerfi þess
ríkis, en einnig er heimilt að sannreyna
þekkingu umsækjanda þrátt fyrir að
hann hafi ekki starfað í réttarkerfi
gistiríkisins í full þrjú ár.
Lögmannatilskipun þessi var innleidd í
íslenskan rétt með reglugerð 896/2004,
„um rétt lögmanna frá öðru EES-ríki
til að veita þjónustu hér á landi“. Sam-
kvæmt reglugerðinni getur lögmaður
sem hefur starfsréttindi í öðru EES-
ríki veitt lögmannsþjónustu hér á
landi undir starfsheiti heimalands síns,
tilkynni hann Dómsmálaráðuneytinu
að hann óski eftir skráningu hér á
landi. Einnig er kveðið á um heimildir
erlendra lögmanna til að fá íslensk lög-
mannsréttindi.
Frjálst flæði þjónustu
Í þjónustutilskipuninni kemur fram
að aðildarríkjunum beri að virða rétt
þjónustuveitanda til þess að stunda
starfsemi í öðru ríki en þar sem hann
hefur staðfestu og ber að tryggja frjálst
og óheft aðgengi hans. Í stuttu máli
má segja að aðildarríkjunum sé ekki
heimilt að setja takmarkanir af neinu
tagi á þjónustuveitanda frá öðru aðild-
arríki nema af sérstökum ástæðum en
slíkum takmörkunum hefur fækkað
mikið frá því sem var.
Í 17. grein þjónustutilskipunarinnar er
talin upp sú þjónusta sem undanskilin
er ákvæðunum um frjálst flæði. Meðal
þess eru atriði sem heyra undir til-
skipun 77/249/EEC „um að auðvelda
lögmönnum að neyta réttar til að veita
þjónustu“. Fallið hafa fjölmargir dómar
Evrópudómstólsins um túlkun þeirr-
ar lögmannatilskipunar, sjá t.d. dóm í
máli C-294/89. Samkvæmt umræddri
lögmannatilskipun hefur lögmað-
ur sem aflað hefur sér starfsréttinda
í heimalandi rétt til að stunda þjón-
ustustarfsemi í öðru aðildarríki, ef
hann notar starfsheiti sitt á máli þess
aðildarríkis sem hann hefur starfsrétt-
indi frá. Lögmaður skal tilgreina fag-
félagið sem hann tilheyrir eða dómstól
sem hann hefur rétt til að mæta fyrir.
Í tilskipuninni eru einnig ákvæði sem
heimila takmarkanir varðandi mæt-
ingu og vörn skjólstæðings fyrir rétti
auk heimildar til að kefjast sönnunar
um menntun og hæfi viðkomandi lög-
manns.
Reglugerð nr. 648/2005 „um rétt lög-
manna frá öðru EES-ríki til að veita
tímabundna þjónustu hér á landi“ inn-
leiðir þessa lögmannatilskipun. Þar
kemur m.a. fram að lögmaður frá öðru
EES-ríki sem hyggst starfa á Íslandi skal
tilkynna það Dómsmálaráðuneytinu.
Lögmaðurinn skal einnig leggja fram
gögn sem m.a. sanna að hann hafi
réttindi í heimalandi og starfsábyrgð-
artryggingu.
Samþætting þjónustutil-
skipunarinnar og annarra
reglna um lögmenn
Ákvæði tilskipana um lögmenn, ásamt
tilskipun 2005/36/EC „um almennt
kerfi til viðurkenningar á prófskírtein-
um“, ganga framar ákvæðum þjón-
ustutilskipunarinnar ef ákvæðum ber
ekki saman. Þar sem ákvæði þjónustu-
tilskipunarinnar verða taldar almenn-
ar reglur (lex generalis) á móti hinum
fyrrgreindu tilskipunum (lex specialis),
munu ákvæði þjónustutilskipunarinn-
ar sem ekki eru andstæð þeim sérstöku
reglum um lögmenn sem greint var
frá, væntanlega taka til þjónustustarf-
semi lögmanna.
Ákvæði þjónustutilskipunarinnar sem
einfalda og minnka takmarkanir við
frelsi til staðfestu í öðru aðildarríki,
myndu væntanlega vera ákvæði sem
ættu við um lögmenn sem hyggðust
staðfesta sig í öðru aðildarríki. Hið
sama ætti að gilda um reglur þjón-
ustutilskipunarinnar um einföldun
stjórnsýslu, upplýsingamiðlun (sjá t.d.
það sem áður sagði um skyldu til að
upplýsa um verð) og stjórnsýslulega
samvinnu stofnana, svo framarlega
sem ekki gildi sérreglur annarra tilskip-
anna. Sem dæmi má nefna að ákvæð-
in um auðvelt aðgengi að stjórnvaldi
gætu átt við þegar erlendur lögmaður
hyggst skrá sig á Íslandi.
Lokaorð
Þjónustutilskipunin hefur það að
markmiði að auka millilandaverslun
með þjónustuviðskipti, þar á meðal
lögfræðiþjónustu og stuðla þannig að
aukinni samkeppni milli Evrópuríkja.
Auðveldara verður að veita þjónustu
yfir landamæri og að fá staðfestu í
öðru aðildarríki.
Einstaklingar og lögaðilar í EES ríkj-
um munu eiga auðveldara með að
kaupa þjónustu af erlendum aðilum
og réttur kaupanda verður efldur. EES
lögmönnum er nú gert auðveldara að
bjóða þjónustu sína hér á landi og hið
sama gildir um íslenska lögmenn í
aðildarríkjum EES.
Við hæfi er að enda þetta stutta yfirlit á
orðum Charlie McCreevy sem fer með
málefni þjónustu í framkvæmdastjórn
ESB en hann hefur sagt að þjónustu-
tilskipunin sé nauðsynlegt skref í þá átt
að efla innri markað með þjónustu og
þá sérstaklega hvað varðar lögvernd-
aðar starfsgreinar, þar sem þjónusta
sérfræðinga sé mjög mikilvæg fyrir
atvinnu og efnahag ríkja. Þannig leiði
aukin samkeppni í þjónustu, ásamt
tryggingu fyrir gæðum hennar, til
meiri hagsældar fyrir alla.