Lögmannablaðið - 01.12.2009, Page 14

14 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 4 / 2009
Hverjir eru helstu kostir og gallar þess að samkeppni ríkir milli háskóla um nemendur og kennara?
Þórður S. Gunnarsson
Ég sé enga galla á samkeppni af þessu tagi. Nemendur njóta þess að geta sótt þangað sem þeir telja að besta kennslan
sé í boði og nám við þeirra hæfi. Því fylgja augljósir kostir að þeir sem leggja vilja fyrir sig kennslu og rannsóknir í
lögfræði eigi fleiri en einn kost um vinnustað. Samkeppnin hefur hleypt miklu lífi í lagakennslu og rannsóknir í
lögfræði og má minna á í þessu sambandi að doktorsnám í lögfræði stendur nú til boða við tvær lagadeildir hér á landi. Ljóst
er að doktorsmenntun verður innan fárra ára gerð að almennu skilyrði fyrir ráðningu í akademískar stöður við þær lagadeildir
hér á landi sem standa vilja undir nafni.
Sigurður Kristinsson
Mikilvægt er að laganám í landinu sé í sífelldri þróun og góðum alþjóða tengslum. Háskólaumhverfið þarf að ýta undir
rannsóknir í lögfræði þannig að þær styrki bæði laganámið og atvinnu lífið. Það er kostur ef samkeppni milli háskóla
verður til þess að ýta undir slíka þróun og nýsköpun og koma í veg fyrir stöðnun. Það er einnig kostur ef samkeppni
verður til þess að auka fjölbreytni í námsframboði í landinu, eins og laganámið við HA er dæmi um.
Samkeppni fylgja þó hættur og mikil vægt er að gæði námsins séu ávallt í
fyrirrúmi. Andi samkeppni má heldur ekki verða það ríkjandi að hann hamli
gegn eðlilegri samvinnu háskólanna. Það er mikilvægt að hver háskóli móti
sínar áherslur og leggi þær inn í flóru laganáms í landinu í gagnkvæmri sátt.
Bryndís Hlöðversdóttir
Fræðasamfélagið hefur tekið stakka skiptum með tilkomu samkeppni
með auknum fjölda rannsókna og fjöl breyttari flóru fólks sem sinnir
laga kennslu. Fólki í fullu starfi með rann sóknarhlutfall hefur fjölgað
og nú sjáum við til dæmis mikinn fjölda af konum í lagakennslu sem
voru jafn sjaldséðar og hvítir hrafnar í þeirri stétt hér áður fyrr. Það segir sig
sjálft að þegar það eru fleiri en einn prófessor á landinu, í t.d. stjórn skip unarrétti,
þá hlýtur það að efla fræða samfélagið á því sviði. Með auknum fjölda þeirra sem
koma að lagakennslu og rannsóknum, og samtali þeirra á milli, eflist fræða­
samfélagið sem er til framdráttar rann sóknum og háskóla samfélaginu í
lögfræðinni. Hvað nemendur varðar þá eru helstu kostir samkeppninnar þeir
að fólk á nú kost á að læra lögfræði með mismunandi hætti, bæði hvað efni og
kennslufræði varðar. Gallar samkeppn innar sem slíkrar eru fáir að mínu mati
en með því er ég ekki að segja að það sé nauð synlegt að kenna lögfræði á
fjórum stöðum á Íslandi.
Björg Thorarensen
Markaðslögmálið segir að samkeppni leiði til framfara. Samkeppni á
milli lagadeilda fjögurra háskóla hér á landi hófst á tímum
efnahagslegrar uppsveiflu í þjóðfélaginu og aukinnar markaðs­
væðingar. Að mínu mati meira af kappi en forsjá. Engin stefna var mótuð um
markmið, þörf eða skilgreiningar á inntaki laganáms en stefnan fólst í
afskiptaleysi hins opinbera þegar nýjar lagadeildir voru settar á fót. Markað­
urinn átti að sjá um afganginn, þar á meðal að skera úr um hvaða lagadeild
útskrifaði lögfræðinga sem þjónuðu best þörfum atvinnulífsins.
Ég tel að samkeppnin hafi á heildina litið ekki aukið gæði íslensks laganáms.
En hún hefur aukið fjölbreytni og fært fram ýmsar nýjar og jákvæðar áherslur,
t.d. sérhæfingu í lögfræði á sviði viðskipta og markaðar. Samkeppnin hefur
einnig búið til möguleika á samanburði. Hún hefur orðið hvati til þess að bæði
nemendur og kennarar lagadeildar HÍ leggi harðar að sér til að standast vel
samanburð sem ekki var hægt að gera áður. Þetta eru kostir samkeppninnar.
Noregur
Um 7000 nemendur stunda laganám í
Noregi í þremur háskólum og tekur
námið fimm ár. Verið er að ræða um
hvort skitpa eigi náminu upp í BA gráðu
og meistaragráðu. Milli 700­800
útskrifuðust með meistaragráðu 2008
en Norðmenn eru 4,8 milljónir.
Finnland
Árið 2008 stunduðu 3879 nemendur
nám í lögfræði í Finnlandi. Þrír háskólar
kenndu lög á meistarastigi en einn á BA
stigi. Fram til þessa hafa að meðaltali
450 kandídatar útskrifast með masters­
gráðu í lögum á ári í Finnlandi. Með
Bologna samkomulaginu, sem er
samræming á laganámi innan ESB
landanna, er reiknað með að þeim fjölgi
sem útskrifist á BA stigi. Árið 2008
útskrifuðust 644 með mastersgráðu og
367 með BA gráðu. Þess má geta að
Finnar eru 5,3 milljónir.
Svíþjóð
Árið 2008 stunduðu 5550 nemendur
nám í lögfræði í Svíþjóð í 15 háskólum.
Þeir bjóða upp á mismunandi áherslur
í laganámi en sex háskólar bjóða upp á
4,5 ára nám sem veitir rétt til allra
starfa, s.s. að verða dómari. Árið 2008
útskrifuðust 1100 kandídatar með
meistaragráðu sem veitir lögfræðingum
m.a. rétt til dómarastarfa. Þess má geta
að Svíar eru 9,3 milljónir.