Lögmannablaðið - 01.03.2013, Blaðsíða 12

12 lögMannaBlaðið tBl 01/13
UMfJÖllUn
sendendur gagna séu þeir sem þeir
segjast vera. Þá ætti ekkert að vera
því til fyrirstöðu að gera breytingar á
réttarfarslögum svo hægt verði að reka
dómsmál að stórum hluta með rafrænum
hætti. Í því umhverfi gætu lögmenn haft
aðgang að þingbók, lagt fram rafrænar
greinargerðir, bókanir og málsgögn sem
mun ekki einungis fela í sér hagræði
fyrir þá heldur þýða aukna skilvirkni og
betri skipulagningu á vinnutíma dómara.
hvað segja lögmenn?
Þeir lögmenn sem á annað borð fylgjast
með tækninýjungum er farið að lengja
eftir því að dómstólar taki tæknina í
sína þjónustu. Þeir vildu t.d. gjarnan
vera með lesaðgang að þingbókinni og
geta leitað í málum eftir efnisorðum.
einn þeirra lögmanna sem rætt var
við fullyrti að eftir því sem menn
tileinkuðu sér tæknina betur því betri
lögmenn yrðu þeir og dómarar mættu
ekki vera eftirbátar hvað það varðar.
Tæknin færi lögmönnum og dómurum
í hendur verkfæri til að gera á skemmri
tíma mun ítarlegri og víðtækari leit að
réttarheimildum en áður hefur þekkst.
ekki töldu lögmenn að réttaröryggi
væri stefnt í hættu þótt tekið væri upp
rafrænt kerfi og bentu m.a. á að svo til
öll viðskipti færu orðið fram rafrænt
á netinu í gegnum heimabanka. Fyrst
það væri hægt væri leikur einn að
koma sendingum milli lögmanna og
dómstóla á öruggt form sem gæti sparað
dómstólunum stórfé þegar til lengri tíma
væri litið.
hvað segja dómstólarnir?
Að sögn ólafar Finnsdóttur, fram­
kvæmdastjóra dómstólaráðs, hefur
rafræn málsmeðferð verið í undirbúningi
í nokkurn tíma og í þeim tilgangi
hafa allar tegundir dómsmála verið
ferilgreindar, auk þess sem formskjöl
og bókanir hafa verið samræmdar eins
og kostur er. „við erum í raun komin
á endastöð með þróun núverandi
málaskrár enda er hún í grunninn
skrifuð á það gömlu forritunarmáli
að erfitt er að þróa það frekar,“ sagði
ólöf. Dómstólaráð skannar nú þegar
inn öll erindi sem berast ráðinu og
heldur rafrænt utan um öll gögn sem
tilheyra úrvinnslu mála. „Héraðsdómur
reykjavíkur er nú í startholunum með
að vinna öll stjórnsýsluerindi sem berast
dómstólnum á sama hátt. Þannig hefur
grunnurinn verið lagður að rafrænni
umsýslu mála en við erum enn ekki
komin á þann stað að skanna málsskjöl
í dómsmálum. Það verður næsta skref
þegar dómstólarnir hafa yfir að ráða
fullnægjandi tækjabúnaði sem getur
móttekið og haldið utan um dómsmálin
á rafrænan hátt,“ sagði ólöf.
Dómarar sem Lögmannablaðið
ræddi við voru almennt jákvæðir
gagnvart tæknivæðingu dómstólanna
upp að vissu marki. Þannig sagði Skúli
magnússon héraðsdómari það liggja
beint við að veita takmarkaðan aðgang
að tölvukerfum dómstólanna, einkum
málaskrárkerfinu þar sem þingbók og
önnur skjöl í viðkomandi máli eru vistuð.
„boðanir í þinghöld til lögmanna eru
um þessar mundir eru rafrænar undirskriftir
að koma á Íslandi. rafræn undirskrift hefur
sambærilegt gildi og hefðbundin en hægt
er að sannreyna hver hefur undirritað
gögnin og hægt að staðfesta heilleika
gagna, þ.e. hvort þeim hafi verið breytt eftir
undirritun. Einnig má tryggja að uppruni
þeirra og efnislegt innihald sé ekki
hrekjanlegt.
heimild: http://skilriki.is/rafraen_skilriki/undirskrift/
gagnsærri, sKilvirKari og Einfaldari
ef lögmenn hefðu sérstakt heimavæði hjá dómstólunum gætu þeir haft samskipti þar við dómara
og lögmann gagnaðila í málum. Þar væri hægt að setja inn gögn fyrir þinghald þannig að fyrirtökur
þar sem gögn væru lögð fram yrðu færri og dómarar þyrftu ekki að gefa eins marga fresti.
gagnaframlagning yrði þá mun gagnsærri, skilvirkari og einfaldari. Þetta myndi spara vinnu fyrir
dóminn enda fer mikill tími dómara í fyrirtökur þar sem lögmenn fá fresti til að lesa og bregðast
við framlögðum gögnum frá gagnaðila.
Þyrí Halla Steingrímsdóttir hrl.