Dagblaðið Vísir - DV - 22.10.2012, Qupperneq 11

„SJÁLFSTÆÐISFLOKKNUM TÓKST
EKKI AÐ EYÐILEGGJA FERLIГ
Fréttir 11Mánudagur 22. október 2012
það er bara ekki hægt að bera þetta
saman við þingkosningar og sveitar­
stjórnarkosningar þar sem allir
flokkar eru í gangi í því að hvetja fólk
á kjörstað og vinna að málum eins og
gert er í þingkosningum og sveitar­
stjórnarkosningum,“ segir hún og
blæs á þá gagnrýni þingmanna
Sjálfstæðisflokksins að niðurstöður
kosninganna endurspegli ekki vilja
þjóðarinnar. „Þetta eru úrslit sem
eru mjög skýr og sem á að virða.“
Er vilji þjóðarinnar þá skýr? „Já, ég
tel það. Hann er mjög afgerandi í öll­
um þessum málum.“ Jóhanna segir
einnig að þjóðin hafi líka svarað mik­
ilvægum spurningum um mál sem
hefur verið deilt um lengi. „Ekki síst
er ég ánægð með auðlindaákvæðið,
tæplega 82 prósent sem studdu það.
Þarna erum við að fá mjög skýrar lín­
ur í deilumál sem hafa verið marga
áratugi á Alþingi, eins og þetta með
náttúruauðlindirnar. Ég held að það
sé alveg ljóst að við erum búin að
búa við, raunverulega mestan tíma
frá lýðveldisstofnun, bara bráða­
birgðastjórnarskrá sem gerður hefur
verið fjöldi tilrauna til að ná fram
heildarendurskoðun á. Þingið hefur
ekki borið gæfu til þess að gera það,
hefur ekki megnað að klára stjórnar­
skrána.“ Jóhanna segir að hún vilji að
þjóðin fái að greiða atkvæði um full­
mótaða stjórnarskrá samhliða næstu
alþingiskosningum.
Gott fyrir ráðgefandi
atkvæðagreiðslu
Steingrímur segir að kjörsóknin hafi
verið nokkuð góð miðað við að um
ráðgefandi atkvæðagreiðslu hafi ver­
ið að ræða. Hann telur að horfa verði
á niðurstöðu þeirra sem greiddu at­
kvæði. „Leiðsögnin er tiltölulega af­
dráttarlaus og það náttúrulega auð­
veldar eftirleikinn að vinna með
n Túlka verður hug þeirra sem mættu ekki n Jóhanna Sigurðardóttir segir að þingið hafi ekki annað val en að klára málið
Ánægður með kjörsóknina
n Þorvaldur Gylfason segir niðurstöðuna vera skýra
L
augardagurinn var fagnaðar­
dagur. Ég er himinlifandi yfir
niðurstöðunum,“ segir Þorvald­
ur Gylfason stjórnlagaráðsfull­
trúi um niðurstöður atkvæðagreiðsl­
unnar. „Bæði yfir því hversu skýran
og afgerandi stuðning frumvarpið fær
ásamt helstu ákvæðum frumvarpsins
í aukaspurningunum og einnig yfir
kjörsókninni, sem er mjög góð mið­
að við það sem búast mætti við í ljósi
reynslunnar af sambærilegum at­
kvæðagreiðslum bæði hér heima og í
útlöndum og fyrri tíð.“
Þorvaldur er ekki sammála því
að um 50 prósenta kjörsókn þýði að
niðurstöðurnar endurspegli ekki vilja
þjóðarinnar. „Nei, alls ekki. Þjóðar­
atkvæðagreiðslur um afmörkuð
mál eins og þessi, þær eru hálfgerð­
ir munaðarleysingjar í þeim skilningi
að stjórnmálaflokkarnir sýna þeim
engan sérstakan áhuga og hvetja
þess vegna ekki kjósendur sína til að
koma á kjörstað,“ segir hann. Þorvald­
ur bendir á að stjórnmálaflokkarnir
eyði umtalsverðu fé í kosningabaráttu
fyrir þing­ og sveitarstjórnarkosningar
en að ekkert slíkt hafi verið gert núna.
„Kosningar til Alþingis og sveitar­
stjórna eru þannig vaxnar, samkvæmt
eðli málsins, að þar hafa stjórnmála­
flokkarnir sína frambjóðendur í kjöri
og hafa þess vegna hag af því að smala
sínum kjósendum á kjörstað og verja
til þess miklu fé. Það er þess vegna
sem kjörsókn í alþingis­ og sveitar­
stjórnarkosningum, bæði hér heima
og í öðrum löndum, er alltaf miklu
mun meiri en kjörsókn í þjóðar­
atkvæðagreiðslum.“
Fyrir atkvæðagreiðsluna hafði
Þorvaldur gert ráð fyrir því að kjör­
sókn yrði í kringum 45 prósent.
Hann bendir á að í Sviss, þar sem
reglulega eru haldnar þjóðarat­
kvæðagreiðslur um einstök mál,
sé kjörsókn að jafnaði 45 prósent.
„Þetta er bara eðlilegt og liggur í
hlutarins eðli og þeir sem halda
öðru fram, þeir bara veifa röngu
tré,“ segir hann. n
Bjóst við 45 prósenta
kjörsókn Þorvaldur segist fyrir
atkvæðagreiðsluna hafa búist við
um það bil 45 prósenta kjörsókn.
MYND EYÞÓR ÁRNASON
niðurstöðurnar. Ég tel að þetta sé
mjög sterk krafa frá þjóðinni um að
halda áfram og ljúka þessu verki.
Þjóðin vill nýja stjórnarskrá og
sendir sterk skilaboð í þeim efnum,“
segir hann en bætir við að skila­
boðin séu auðvitað missterk og það
verði að hafa í huga þegar lesið er úr
niðurstöðunum.
„Það er veruleiki sem við búum
við að það nýta sér aldrei allir kosn­
ingarétt sinn og þó að vissulega
stöndum við tiltölulega vel að vígi,
við Íslendingar, að almenningur sé
virkur og nýti sér rétt sinn en þessi
prósenta, fimmtíu prósent kosn­
ingaþátttaka, þætti sums staðar bara
alveg ágæt í alþingiskosningum eða
forsetakosningum. Þannig að hún
er há í samanburði við það sem
gengur og gerist víða annars staðar,“
segir Steingrímur.
„Ég tel að þetta séu miklu meira
en nógu marktæk skilaboð þegar
helmingur kosningabærra manna
fer á kjörstað og sendir þetta skýr
skilaboð, að mestu leyti. Og þannig
er nú bara lýðræðið, við neyðum
fólk ekki á kjörstað, við tökum mark
á afstöðu þeirra sem koma og kjósa,
það eru jú þeir sem ákveða að reyna
að hafa áhrif en ekki hinir,“ segir
hann og bætir við, „það liggur bara
svolítið í eðli lýðræðisins að þú
ferð ekki á taugum yfir hinum sem
ákveða bara að leiða svona lagað hjá
sér.“
Samstaða um að gera
einhverjar breytingar
Þrátt fyrir skiptar skoðanir varð­
andi niðurstöður atkvæðagreiðsl­
unnar, kjörsókn og hvernig eigi að
lesa úr niðurstöðunum virðast flest­
ir stjórnmálamenn sammála um að
skýr krafa sé gerð um breytingar. Ill­
ugi tekur undir að skilaboðin séu
þau að breyta þurfi stjórnarskránni.
„Það er líka ljóst í mínum huga að
það er ríkur vilji til þess að það verði
gerðar breytingar á stjórnarskránni
og allir stjórnmálaflokkarnir á Al­
þingi hafa lýst því yfir að þeir vilji
gera það. Þess vegna hef ég til þess
miklar væntingar að það takist nú í
vetur að vinna að slíkum breyting­
um og vonast til að það verði gert í
góðri sátt og samlyndi,“ segir hann
og bætir við að hann telji mikil­
vægt að nota hugmyndir sem kom­
ið hafa fram hjá stjórnlagaráði, öðr­
um í samfélaginu og þær sem komu
fram í vinnu þingsins á árunum
2005 til 2007 um breytingar á stjórn­
arskránni.
Steingrímur er bjartsýnn á að
þingið geti sameinast um að gera
breytingar á grunni tillagna stjórn­
lagaráðs. „Ég held að þeir sem hafi
fyrirfram ímyndað sér að þessi
kosning hefði lítið sem ekkert gildi
gagnvart framhaldinu hljóti núna
einfaldlega að endurskoða hug sinn.
Við hljótum öll að mæta eftir helgi
sameinuð um það að virða vilja
þjóðarinnar eftir því sem mögulegt
er og það felst í því að vinna úr þessu
og hafa til hliðsjónar að stjórnar­
skráin byggi á þeim grunni sem fyr­
ir liggur í tillögum stjórnlagaráðs,“
segir hann en bendir þó á að alltaf
hafi legið fyrir að Alþingi gæti gert
breytingar á tillögunum í meðferð
sinni á málinu. „Það er óumflýjan­
legt að Alþingi hafi visst svigrúm í
þeim efnum því það er jú stjórnar­
skrárgjafinn en ég tel að megin­
spurningum sé svarað það skýrt að
það sé hægt að vinna vel úr því.“
Jóhanna tekur í sama streng: „Ég
held að þingið hafi ekkert val um
annað en að klára þessa stjórnar­
skrá. Þetta er prófraun á þingið sem
þjóðin hefur lagt fyrir hana núna, að
klára hana á þessum grundvelli sem
niðurstöður í þessum kosningum
sýna.“ n
Hefur áhyggjur af kjörsókninni Birgir
segir að mikilvægt sé að reyna að túlka hug
kjósenda sem mættu ekki á kjörstað en
kjörsókn var aðeins um fimmtíu prósent.
Ekki endilega vilji þjóðarinnar Illugi
telur niðurstöðuna ekki eina og sér endur-
spegla vilja þjóðarinnar.
MYND GUNNAR GUNNARSSON
Hlusta á þá sem mættu Steingrímur
segir að ekki sé hægt að gera annað en að
taka mark á afstöðu þeirra sem kusu.
MYND SIGTRYGGUR ARI JÓHANNSSON
Afgerandi niðurstaða „Ég er mjög
ánægð og þakklát þjóðinni fyrir að við
skulum fá svona skýra niðurstöðu í þessu
máli,“ segir Jóhanna í samtali við DV. „Ég held að enginn
hafi setið heima
hjá sér og hugsað: „ég
styð tillögur stjórnlaga-
ráðs og þess vegna sit ég
heima“.
Birgir Ármannsson, fulltrúi Sjálfstæðisflokks