Fréttablaðið - 05.12.2015, Page 120

Bækur
Nautið
★★★★ Stefán Máni
Útgefandi: Sögur útgáfa
Prentun: Oddi
Blaðsíðufjöldi:233
Kápuhönnun: Arnar Geir Ómarsson
Skepnan í manninum hefur
verið skáldum hugleikin frá
alda örófi og þar hafa naut
nokkuð komið við sögu. Hér
má minnast Mínotárins sem
var fangelsaður af föður
sínum, Mínosi konungi á
Krít, í völundarhúsi þar
sem hann var látinn rífa
fanga á hol, nautsins
Glæsis í Eyrbyggjasögu,
en Glæsi eru gerð skil í
samnefndri skáldsögu
Ármanns Jakobsson-
ar, og Þorgeirsbola,
draug ungs nautkálfs
sem var magnaður
upp af ósáttum von-
biðli og gekk aftur með
húðina hálfflegna af. Allar þessar
myndir nautsins sýna samspil manns
og náttúru þar sem maðurinn er
mesta skrímslið sem misnotar nátt-
úruna/dýrið sem snýst á endanum
gegn honum sjálfum.
Í skáldsögunni Nautið eftir Stefán
Mána má finna mörg þessi naut
og svipi þeirra afturgengna. Sagan
tekst þó helst á við mannskepnuna
sjálfa og það óhugnanlega og firrta
sem hún getur tekið upp á og þegar
upp er staðið er nautið kannski eina
heiðarlega veran í bókinni og sú sem
allir sækja í á einn eða annan hátt.
Sagan hefst þegar tvær ferðakonur
hnjóta um vegsummerki um skelfi-
legan glæp á sveitabæ. Skipt er um
sögusvið og við kynnumst Hönnu
sem hefur fallið kylliflöt í sollinn í
Reykjavík, á ógeðslegan ofbeldis-
glæpaforingja fyrir kærasta og virð-
ast allar bjargir bannaðar. Þá er aftur
klippt og nú inn í fangaklefa á Eski-
firði þar sem dularfullur maður bíður
örlaga sinna. Við sögu koma einnig
demantar og kókaín, einangrun og
ótti og saman mynda þessir þættir
kjöraðstæður fyrir glæpi og svik.
Þróun frásagnarinnar er langt frá því
að vera fyrirséð og það hvernig púsl-
in falla saman í lokin situr lengi með
lesandanum og fær hann til að líta til
baka yfir söguna og sjá vísbendingar
sem honum voru kannski ekki endi-
lega ljósar á meðan á lestrinum stóð.
Nautið er gríðarlega spennandi
og á köflum mjög óhugnanleg bók.
Leiðarstefið nautið er vel nýtt og
kemur víða fyrir í ólíkum myndum,
til dæmis er unnustinn
ofbeldishneigði
mikill aðdáandi
Chicago Bulls og
þá koma kúrekar
einnig oft við
sögu. Í rauninni
má segja að sögu-
sviðið allt minni
á hið goðsögulega
villta vestur, lög-
leysan er alger, fólk
skipast í hlutverk sem
það á enga möguleika
á að sleppa úr og það
er í höndum einstak-
linganna sjálfra að ná
því fram sem þeir vilja,
með misjöfnum árangri.
S a m - úðin liggur einna helst hjá
Hönnu, konunni (jafnvel með stóru
K-i) sem á sér aldrei viðreisnar von
í þessu karlavestri og er fórnað hvað
eftir annað á altari græðgi og mann-
vonsku.
Fregnir hafa borist af því að til
standi að gera sjónvarpsþáttaröð
eftir bókinni og það er ekki erfitt að
sjá hvernig sú hugmynd gæti hafa
komið upp. Lýsingar eru nákvæmar
og stundum nánast of auðvelt að sjá
fyrir sér myndirnar sem dregnar eru
upp af aðstæðum og atvikum. Ein-
hverjum kynni að þykja freistandi
að sleppa því að lesa bókina og bíða
bara eftir þáttunum. Vissulega verður
spennandi að sjá hvernig samspil
Baldvins Z og Stefáns Mána þróast
við að koma þessari sögu í myndform
en alveg ástæðulaust að láta það hafa
af sér ánægjuna við að lesa Nautið
upp til agna. Brynhildur Björnsdóttir
SamaNtekt: Óhugnanlega vel
skrifuð, vel fléttuð og vel spennandi
saga.
Boli boli bankar á dyr
17.637
tóNliSt
Sinfóníutónleikar
★★★★ Sinfóníuhljómsveit Íslands flutti
verk eftir Bach, Händel, Albinoni og
Mozart.
Einleikari: Baldvin Oddsson
Stjórnandi: Matthew Halls
Eldborg, Hörpu
Fimmtudaginn 3. desember
Hér í gamla daga skiptist fólk í and-
stæðar fylkingar eftir því hvort það
fílaði klassíska tónlist eða ekki. Það var
slegist um það á síðum dagblaðanna.
Mörgum fannst ótækt hve mikið rými
klassíkin fékk í Ríkisútvarpinu. Einn
greinarhöfundar skammaðist yfir
útsendingu sinfóníu gargs. Hann talaði
um Brandara-konsert eftir Jóhann
Sebast ían Bjakk.
Bjakk var einmitt á dagskránni í
Hörpu á fimmtudagskvöldið. Nánar
tiltekið sjötti Brandenborgarkons-
ertinn eftir Bach. Þar var leikið á sjö
hljóðfæri: Tvær víólur, þrjú selló,
sembal og bassa. Þetta var óvanaleg
hljóðfærasamsetning. Segja má að
það hafi vantað toppinn í hljóminn,
þ.e. fiðlurnar. Fyrir bragðið fékk tón-
smíðin á sig sérkennilegt yfirbragð.
Flutningurinn var þó ekki alveg nógu
góður. Sumir víólutónarnir voru
dálítið ónákvæmir. Fyrir bragðið var
ekki almennilegur fókus í túlkun-
inni. Heildarsvipurinn var losara-
legur; sennilega hefði mátt æfa verkið
meira. Sjálfsagt var konsertinn það
erfiðasta á dagskránni. Bara sjö raddir
gerðu tónlistina nakta. Minnstu mis-
fellur heyrðust auðveldlega. Annað
var mun betra. Hluti úr Vatnatón-
list Händels hefði reyndar mátt vera
tærari í málmblæstrinum. Almennt
talað var hún nokkuð hrá, styrkleika-
jafnvægið hefði mátt vera nákvæmara.
En Hátíðarsvíta úr sinfóníum Bachs í
útsetningu stjórnandans, Matthew
Halls, var prýðilega flutt. Hún var
hátíðleg og fjörug í senn. Tæknilega
séð var hún örugg, samspilið var akk-
úrat, hljómurinn breiður og fallegur.
Það var þó fyrst og fremst tvennt
sem gerði að verkum að tónleikarnir
fá fjórar stjörnur. Annars vegar var
það einleikarinn á trompet, hins vegar
sinfónía eftir Mozart. Einleikarinn hét
Baldvin Oddsson og var í aðalhlut-
verkinu í konsert í B-dúr op. 7 nr. 3
eftir Tomaso Albin oni. Hann er ungur
að árum en spilaði eins og engill.
Leikur hans var ótrúlega hreinn og fal-
lega mótaður. Hann var fullkomlega
áreynslulaus og vandaður. Hröð tóna-
hlaup voru fumlaus og jöfn, trillur svo
skýrar að maður dáðist að. Baldvin á
eftir að ná langt á tónlistarbrautinni,
það er alveg ljóst.
En með fullri virðingu fyrir Albin-
oni, Händel og Bach, þá tók Mozart
þá alla í nefið. Albinoni er vissulega
minniháttar tónskáld, en Bach og
Händel ekki. Samt komust þeir ekki
með tærnar þar sem Mozart hafði hæl-
ana. Tónlist hans er svo alltumlykjandi
og dásamleg, hún er margbrotnari og
miklu meira lifandi. Snilldin er alger,
fágunin óviðjafnanleg. Á efnisskránni
var hin svonefnda Haffnersinfónía
og hljómsveitin spilaði hana einkar
glæsilega. Sagt hefur verið að Guð sé
í smáatriðunum og hér voru smæstu
blæbrigði afar fagurlega mótuð.
Heildarsvipurinn var stórbrotinn og
tignarlegur, en samt unaðslega gleði-
þrunginn. Þetta var innblásinn flutn-
ingur. Jónas Sen
NiðurStaða: Haffnersinfónía
Mozarts var snilld og einleikur Bald-
vins Oddssonar var magnaður.
Á eftir að ná langt
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
sunnudaginn 6. desember kl. 16
og mánudaginn 7. desember kl. 18
Kristín JónsdóttirÁ uppboðinu verður gott úrval verka
samtímalistamanna svo og fjöldi frábærra verka
gömlu meistaranna.
Jólauppboð
í Gallerí Fold
Forsýning alla helgina í Gallerí Fold
laugardag kl. 11–17, sunnudag kl. 12–15,
mánudag kl. 10–17 (þau verk sem boðin eru upp á mánudag)
Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is
5 . d e S e m B e r 2 0 1 5 l a u G a r d a G u r72 m e N N i N G ∙ F r É t t a B l a ð i ð
1
1
-1
2
-2
0
1
5
0
9
:2
9
F
B
1
3
6
s
_
P
1
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
3
6
s
_
P
1
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
3
6
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
3
6
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
7
A
7
-B
9
2
4
1
7
A
7
-B
7
E
8
1
7
A
7
-B
6
A
C
1
7
A
7
-B
5
7
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
1
3
6
s
_
4
1
2
2
0
1
5
C
M
Y
K