Vestfirska fréttablaðið - 13.09.1978, Blaðsíða 8

Fjórðungsþing Vestfirðinga í Króksfjarðarnesi
Stutt ágrip úr skýrslu formanr
Úr skýrslu framkvæmdastjóra:
Þarf mjólk til daglegrar
neyslu, undanbragðalaust
Landbúnaður á Vestfjörðum er
annað aðalmál þessa þings. Það er
sá málaflokkur, sem Fjórðungs-
sambandið hefur af veikum mætti
reynt að sinna hvað helst, með því
að leitast við að gera úttekt á
aðstæðum og í framhaldi af því
að freista þess að vinna að skiln-
ingi opinberra aðila á því, að um-
bóta og aðstoðar sé þörf. Liggja
því fyrir hjá Fjórðungssamband-
inu margvíslegar upplýsingar um
stöðu mála á einstökum bæjum,
víðast hvar á Vestfjörðum, en
segja verður eins og er, að upplýs-
ingar þessar eru nú farnar að eld-
ast, og þyrftu endurnýjunar við,
ef hafa ætti þær til viðmiðunar.
Ég verð fúslega að viðurkenna,
að mér finnst hafa orðið sorglega
lítill árangur af þessu starfi, þegar
frá er talin hin opinbera fyrir-
greiðsla til Ínn-Djúpsáætlunar og
framkvæmda í Árneshreppi í
Strandasýslu. Þegar því sleppir,
finnst mér að gætt hafi algjörrar
tregðu hjá opinberum aðilum.
hvað auka fjármagnsfyrirgreiðslu
snertir, .enda þótt skilningur á
þörfinni fyrir framkvæmdir hafi
e.t.v. verið fyrir hendi. Flér kann
að valda nokkru um það ástand,
sem ríkir í markaðsmálum land-
búnaðarins, þegar á heildina er
litið; - að ekki er nægur, innlendur
markaður fyrir alla framleiðslu
landbúnaðarins, og það, sem af-
gangs er, selst erlendis einungis
fyrir nokkurn hluta þess verðs,
sem þyrfti. Sé hins vegar litið á
Vestfirði útaf fyrir sig, er ekki
hægt að segja að um offramieiðslu
sé að ræða á því svæði, a.m.k. ekki
hvað snertir mjólkurvörur, því
þurft hefur að flytja umtalsvert
magn af mjólkurvörum inn á
svæðið til daglegrar neyslu fyrir
íbúa þéttbýlisstaðanna, auk allra
vinnsluvara, svo sem smjör, osta,
og oft og tíðum rjóma og skyr,
ásamt öðru. Þetta á sérstaklega við
um norðanverða Vestfirði og
Strandasýslu.
Alvaran í þessu máli er sú að
framkvæmdaþörfin I landbúnaði á
Vestfjörðum er mjög mikil, sér-
staklega að því er snýr að mjólkur-
framleiðslu. Þannig hefur verið
bent á með tölum og vottorðum,
að mikill þorri fjósa I Vestur-
fsafjarðarsýslu, þar sem nú er
framleidd mjólk fyrir nærliggjandi
þéttbýlisstaði og byggðina við ut-
anvert ísafjarðardjúp, eru í því
standi, að heilbrigðisyfirvöld hafa
í hendi sér að stoppa mjólkur-
framleiðsluna þar fyrirvaralaust.
Það er varla hægt að segja, að
búskapur geti hangið á öllu veikari
þræði en þetta. Þó hefur ekki
fengist sú áheyrn hjá hæstvirtu
landbúnaðarráðuneyti varðandi
stuðning við skipulegt átak til
lausnar þessu máli, að bændur
hafi almennt séð sér fært að hefj-
ast handa af fjárhagslegum ástæð-
um. Þetta er ekki eingöngu mál
bænda. Það er ekkert síður mál
fólksins á þéttbýlisstöðunum, sem
þarf að fá mjólkina til daglegrar
neyslu, undanbragðalaust.
Ályktun Fjórðungsþings um landbúnaðarmál:
Verulegt átak þarf,
til að treysta búskap
Fjórðungsþing Vestfirðinga
1978 þakkar þann opinbera
stuðning, sem veittur var til
uppbyggingar í landbúnaði í
(safjarðardjúpi og f Árnes-
hreppi, en sú uppbygging
styrkti mjög byggð á þessum
svæðum.
Þingið bendir á, að athugan-
ir, sem gerðar hafa verið, m.a.
af Fjórðungssambandinu og
Framkvæmdastofnun ríkisins,
sýna ótvírætt, að mjög verulegt
átak þarf að gera í uppbyggingu
á bújörðum í mörgum öðrum
byggðarlögum á Vestfjörðum til
að treysta þar búskap.
Til að ná nauðsynlegum ár-
angri í þessu máli samþykkir
þingið, að Fjórðungssamband-
ið beiti sér fyrir þvf að hafin
verði nú þegar gerð heildará-
ætlunar um uppbyggingu og
skipulag, er taki til þessa at-
vinnuvegar í sveitum Vest-
fjarða. Framkvæmdir sam-
kvæmt þessari áætlun verði
fyrst hafnar frá því sjónarmiði
að byggð eyðist. Áætlun þessi
skal unnin í fullu samráði við
stjórnvöld landsins hverju sinni
og fullt samráð sé haft við Bún-
aðarsambönd, sveitarfélög og
jarðanefndir.
Þingið minnir á, hvert bjarg-
ræði það var íslenskum land-
búnaði, þegar hægt var að flytja
heilbrigðan sauðfjárstofn frá
Vestfjörðum til þeirra lands-
hluta. þar sem reynst hafði
nauðsynlegt að farga öllu sauð-
fé vegna mæðiveiki, og leggur
áherslu á, að fyrirbyggt verði
eftir föngum, að búfjársjúkdóm-
ar berist til og um Vestfirði.
Þingið væntir þvf þess, að
skilningur ríki á þvf hjá stjórn-
völdum og forustumönnum
landbúnaðarins, að það hafi
mikla þýðingu fyrir íslenskan
landbúnað f heild að viðhaldið
verði og treystur landbúnaður á
Vestfjörðum, og um leið tryggð
þar eðlileg framleiðsla búvara.
Til að ná nauðsynlegum ár-
angri í þessu máli samþykkir
þingið, að Fjórðungssamband-
ið beiti sér fyrir því að hafin
verði nú þegar
Úr skýrslu framkvæmdastjóra:
Hætt við að með auðlindaskatti yrðu höfuðatvinnuvegir
Vestfirðinga blóðmjólkaðir eða horsveltir af skammsýnum stjórn-
málamönnum eða hagspekingum
Bjartsýni manna á árangur af
aðgerðum I fiskveiðimálum lýsir
sér með ýmsu móti. Svo virðist
sem nokkur hópur manna, sem
telja verður að hafi lítinn áhuga,
a.m.k. ekki sýnilegan eða áþreifi-
legan, fyrir að stunda fiskveiðar, sé
farinn að hyggja að því, hvernig
þeir geti notið árangurs, sem verð-
ur af útfærslu fiskveiðilögösgunn-
ar, án þess svo mikið sem dýfa
hendi í kalt vatn, hvað þá að pissa
í saltan sjó, svo sem sjómenn
gjarnan orða það, þegar þeir tala
um „landkrabbana“.
Þessum hópi manna hefur hug-
kvæmst, að skattleggja megi þá,
sem fást til að reka útgerð og
stunda sjósókn, sem endurgjald
fyrir fiskinn í sjónum; - að þjóðfé-
lagið selji nánast þeim, sem vilja
stunda þennan atvinnuveg, fiskinn
í sjónum. Þetta vilja þeir kalla
auðlindaskatt, og honum eigi að
miðla til þeirra, sem vilja fást við
annan atvinnurekstur, svo sem
iðnað eða annað slíkt, sem ekki er
grundvöllur fyrir að reka með öðr-
um hætti. Þessu á svo að fylgja
skipulagning á því, hvað fólkið á
þessum eða hinum staðnum, eða
þessum og hinum landshlutanum
eigi að hafa að atvinnu. Ekki er
fyllilega ljóst, hvort í því efni eigi
að gera greinarmun á æðri og
óæðri, grófari eða fínni atvinnu-
greinum. Hvort það grófara megi
gjarnan veraútiá landi, meðan hin
fínlegri atvinna henti betur fólki
við Faxaflóa.
Vestfirðingar hljóta að fara
nærri um, hvar slíkur auðlinda-
skattur mundi koma harðast niður.
Þeirvita hvarslíkskattlagning yrði
ákveðin. Þeir þekkja af reynslunni,
að fáir skattar, sem byrjað er að
leggja á, eru lagðir niður aftur,
nema annað komi í þeirra stað.
Um álagningu auðlindaskattsins
mundu ekki gilda hinar almennu
reglur um skattlagningu; að allir
þjóðfélagsþegnarnir sitji við sama
borð gagnvart álagningarreglun-
um. Auðlindaskatturinn yrði lagð-
ur á tiltölulega fámennan hóp
þjóðfélagsþegnanna, í þágu tiltek-
inna hagsmunahópa eða atvinnu-
stétta. til að byrja með, án þess að
þeir, sem fyrir skattlagningunni
yrðu, eða fulltrúar þeirra á lög-
gjafarsamkomu þjóðarinnar, gætu
haft þar nokkur teljandi úrslitaá-
hrif á. Þannig mundi það a.m.k.
verða eftir breytingu þá á kosn-
ingalögum og kjördæmaskipan,
sem nú er krafist af fulltrúum
Faxaflóasvæðisins. Vestfirðingar
og aðrir, sem í svipaðri aðstöðu
eru, yrðu þá að eiga allt sitt undir
því að eingöngu sætu á þingi víð-
sýnir og réttsýnir þingmenn, sem
ekki væru beinir fulltrúar þeirra
hagsmunahópa, sem gætu haft
beinan ávinning af álagningu auð-
lindaskattsins.
Vestfirðingar hafa enga tryggingu
fyrir því, að álagningu auðlinda-
skattsins yrði stillt í hóf. Það þarf
enga illgirni til að láta sér detta í
hug, að þessi skattheimta yrði
þyngd, og e.t.v. notuð sem ein aðal
skattheimtu- eða millifærsluleið í
þjóðfélaginu. Það er ekki víst, að
einungis ráðþrota stjórnmála-
mönnum dytti slikt í hug.
Hættan fyrir Vestfirðinga, og
aðra þá, sem við hliðstæðar að-
stæður búa, er sú, að höfuðat-
vinnuvegir þeirra, fiskveiðar og,
fiskvinnsla, yrðu með slíkri skatt-
lagningu blóðmjólkaðir eða hor-
sveltir af skammsýnum stjórnmál-
amönnum eða hagspekingum. Að
Fjórðungsþing Vestfirðinga
1978 lætur í Ijós ánægju með
og þakkar þá mikilsverðu þjón-
ustu, sem Flugfélagið Ernir h.f.
hefur veitt Vestfirðingum um
margra ára skeið. Sú þjónusta
hefur verið ómetanleg.
Fjórðungsþingiö þakkar sér-
staklega Herði Guðmundssyni,
flugstjóra, fyrir hið fórnfúsa og
Vestfirðingar þyrftu að vera í sí-
felldri varnarbaráttu gagnvart
þeim, sem vilja fleyta til sín rjóm-
ann af þessum undirstöðuatvinnu-
vegi þjóðarinnar.
giftudrjúga starf, sem hann hef-
ur lagt að mörkum með þessari
þjónustu.
Þá þakkar þingið einnig þann
skilning, sem fram hefur komið
af hálfu stjórnvalda, á mikilvægi
þess að völ sé á nálægri flug-
þjónustu, þegar flytja þarf í
skyndingu sjúka eða slasaða.
Ályktun Fjórðungsþings
um Flugfélagið Ernir hf.:
Þakkar Herði Guðmunds-
syni fórnfúst
og giftudrjúgt starf